Rapporteurs
Kamercommissies kunnen leden benoemen tot rapporteur voor een bepaald onderwerp. Een rapporteur verdiept zich in het onderwerp en adviseert de commissie over de behandeling. Meestal benoemt een commissie twee of meer leden tot rapporteur voor een onderwerp. De rapporteurs kunnen een beroep doen op ondersteuning door de ambtenaren bij de Tweede Kamer.
Lopende rapporteurschappen
EU-uitbreiding
Pepijn van Houwelingen (FvD)
Isa Kahraman (NSC)
Thom van Campen (VVD)
Het rapporteurschap richt zich op de vraag: hoe verlopen de EU-toetredingsprocessen en welke belangen spelen hierbij een rol? Om een antwoord te krijgen op deze vraag hebben de rapporteurs in de eerste helft van 2024 verschillende gesprekken gevoerd. Tijdens een werkbezoek aan Brussel spraken de rapporteurs met vertegenwoordigers van de Europese instellingen. Verder hebben ze gesprekken gevoerd met wetenschappers, experts van denktanks en NGO’s. De rapporteurs hebben op basis van deze gesprekken kennis opgedaan over hoe de kandidaat-lidstaten het toetredingsproces doorlopen, wat de rollen van de Europese Commissie en van de lidstaten zijn in het toetredingsproces en welke politieke factoren het toetredingsproces beïnvloeden. In oktober komt het jaarlijks EU-uitbreidingsrapport van de Europese Commissie uit, met daarin de stand van zaken in de verschillende toetredingslanden. De rapporteurs zullen rondom de publicatie van dit rapport een aantal commissieactiviteiten organiseren. Ook zal er een debat over EU-uitbreiding worden gepland.
EU-hervormingen
Jesse Klaver (GL-PvdA)
Laurens Dassen (Volt)
‘Als de EU wil uitbreiden, zal het zelf eerst moeten hervormen. Want een EU van 30+ lidstaten moet anders worden ingericht dan een EU van 27 lidstaten’. Deze boodschap klinkt steeds luider in Brusselse kringen en in de Europese hoofdsteden. Sinds de oorlog in Oekraïne hebben de toetredingsprocessen van bijna alle lopende aanvragen een versnelling gekregen, met Oekraïne zelf als koploper en trekker van deze ontwikkeling.
Gezien de vele actuele ontwikkelingen en het belang van tijdigheid in het formuleren van de wensen van Nederland, zijn drie rapporteurs aangesteld op het thema EU-hervormingen.
Het mandaat is goedgekeurd tijdens de procedurevergadering op 28 maart 2024.
Doel van het rapporteurschap is het volgen van EU-voorstellen en ontwikkelingen inzake ‘pre-enlargement’ EU-hervormingen, hetgeen een prioritair onderwerp is van onze commissie. De rapporteurs willen de informatiepositie van de commissie Europese Zaken te versterken door een overzicht te krijgen over de hervormingsvoorstellen en inzicht in hun impact. De vraag staat centraal: op welke manier wordt de EU slagvaardiger, ongeacht de omvang, en welke hervormingen (institutioneel of anderszins) zijn hiervoor noodzakelijk? Hierbij ligt de focus met name op economische, geopolitieke en rechtsstatelijke slagvaardigheid.
EU-informatievoorziening (Europawet)
Marieke Koekkoek (Volt)
De activiteiten onder het rapporteurschap EU-informatievoorziening hebben de laatste 2 jaar in het teken gestaan van de aanstaande Europawet. De rapporteurs hebben gesprekken gevoerd met het ministerie van Buitenlandse Zaken en hier verslag over uitgebracht aan de commissie Europese Zaken. Ook hebben zij een wetenschapstoets laten uitvoeren op de Europawet en een vergelijkend onderzoek naar EU-informatievoorziening in andere lidstaten.
Het rapporteurschap EU-informatievoorziening is momenteel in afwachting van de komst van de Europawet. Zowel de wetenschapstoets als het vergelijkend onderzoek zullen aan de commissie Europese Zaken worden gepresenteerd als de Europawet naar de Kamer wordt gestuurd.
Rechtsstatelijke ontwikkelingen in de EU
Thom van Campen (VVD)
Isa Kahraman (NSC)
Naar aanleiding van de ontwikkelingen in onder meer Polen en Hongarije heeft de commissie zich de afgelopen jaren actief beziggehouden met bedreigingen van de rechtsstaat in EU-lidstaten.
In 2024 hebben de rapporteurs zichzelf als hoofdvraag gesteld: hoe werkt het rechtsstaatmechanisme van de Europese Unie in de praktijk? Om een antwoord te krijgen op deze vraag hebben de rapporteurs in de eerste helft van 2024 verschillende gesprekken gevoerd. Tijdens een werkbezoek aan Brussel spraken de rapporteurs met de Europese Commissie, de Europese Rekenkamer en het Europees Parlement. Verder hebben ze gesprekken gevoerd met wetenschappers, experts van denktanks en NGO’s. De rapporteurs hebben op basis van deze gesprekken kennis opgedaan over de effectiviteit van de rechtsstaatinstrumenten, mogelijke rechtsstaatshervormingen en de rol van de Kamer in het versterken van de rechtsstaat in de EU. In juli 2024 is het jaarlijkse rechtsstaatrapport van de Europese Commissie uitgekomen. De rapporteurs zullen in de tweede helft van het jaar enkele commissiebrede activiteiten organiseren om vervolgens een debat over de rechtsstaat in de EU te plannen.
Implementatie van EU wet- en regelgeving
Laurens Dassen (Volt)
Uitvoeringsinstanties worden vaak pas laat of helemaal niet betrokken bij het opstellen van Europese wet- en regelgeving. Dat zorgt vaak voor ingewikkelde situaties, waarbij uitvoeringsinstanties te maken krijgen met onduidelijke of onuitvoerbare wetgeving. De rapporteurs willen met een nog te formuleren hoofdvraag op zoek gaan naar de grootste problemen én oplossingen als het gaat om de relatie tussen uitvoeringsinstanties en EU-beleid. De rapporteurs hopen met verschillende experts op dit terrein te spreken.
Informatievoorziening
Thom van Campen (VVD)
Rapporteurschap over de invulling van de horizontale rol van de commissie Europese Zaken.