De plenaire vergadering en de Voorzitter van de Tweede Kamer
Om haar taak goed te kunnen uitvoeren, heeft de Tweede Kamer vergaderingen met alle Kamerleden. Deze vergadering is in de grote zaal en heet de plenaire vergadering. De Kamervoorzitter is de voorzitter van deze vergadering. Daarnaast is hij voorzitter van het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer en vertegenwoordigt de Voorzitter de Tweede Kamer naar buiten toe. Sinds 2002 kiezen de Kamerleden zelf hun Voorzitter.
Om plenair te kunnen vergaderen, moeten er ministens 76 Kamerleden in het gebouw van de Tweede Kamer zijn. Dit minimum heet het quorum. Die Kamerleden zitten niet altijd in de zaal. Een specialistisch onderwerp wordt vaak in een commissie besproken door een aantal Kamerleden. Zij zijn de woordvoerders over dat onderwerp. In plenaire vergaderingen zijn vaak alleen deze woordvoerders aanwezig. U leest meer over deze vergaderingen in het onderdeel Een debat, hoe werkt dat?.
De Voorzitter
De Voorzitter leidt plenaire vergaderingen op basis van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer. Dit zijn regels die de Tweede Kamer zelf heeft gemaakt. Hij let er bijvoorbeeld op dat de sprekers in een debat niet afwijken van het onderwerp. Er zijn ook ongeschreven regels waarop de Kamervoorzitter let: bijvoorbeeld dat Kamerleden altijd via hem spreken en niet direct tegen elkaar.
De Kamervoorzitter let er ook op dat de regering de door de Kamer genomen besluiten uitvoert. En hij is voorzitter van het Presidium. Dat is het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer. De leden van het Presidium spreken regelmatig over de werkwijze en procedures in de Tweede Kamer en over de ambtelijke organisatie. Het Presidium bestaat uit de voorzitter en ondervoorzitters van de Tweede Kamer.
Hoe wordt de Voorzitter gekozen?
Sinds 2002 kiest de Tweede Kamer de Voorzitter. Dit gebeurt vlak na de verkiezingen, als de nieuwe Tweede Kamer is beëdigd. Vóór 2002 spraken de partijen onderling af welke fractie de Voorzitter mocht leveren. Nu kunnen alle Kamerleden solliciteren naar deze functie. Ze sturen dan een sollicitatiebrief aan alle Kamerleden. In een plenair debat kunnen de kandidaten onderbouwen waarom zij Voorzitter willen worden. Daarna kiest de Tweede Kamer wie de functie de komende kabinetsperiode krijgt. De Kamer koos in 2002 Frans Weisglas, in 2006 en 2010 Gerdi Verbeet, in 2012 Anouchka van Miltenburg, in januari 2016 Khadija Arib, in april 2021 Vera Bergkamp en in december 2023 Martin Bosma. De Tweede Kamer kiest ook de ondervoorzitters.