Nieuws over de PACE
September 2024: Kamerdelegatie bij najaarszitting Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg
Van 30 september tot en met 4 oktober 2024 vond de vierde deelsessie plaats van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. Vanuit Nederland namen deel Tekke Panman (BBB), Gala Veldhoen en Saskia Kluit (beiden GroenLinks-PvdA), Rian Vogels (delegatieleider, VVD), Theo Bovens (CDA) en Carla Moonen (D66), allen Eerste Kamerleden. Een van de hoogtepunten van deze zitting was de uitreiking van de twaalde Václav Havel Mensenrechtenprijs 2024, waarmee uitmuntende mensenrechtenverdedigers wereldwijd worden geëerd. Voormalig PACE-president Tiny Kox woonde de plechtigheid bij.
Lees hier meer over de bijeenkomst.
Juni 2024: Kamerleden bij Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg
Van 24 en met 28 juni 2024 nam namen de Eerste Kamerleden Gala Veldhoen en Saskia Kluit (beiden GroenLinks-PvdA), Theo Bovens (CDA), Tekke Panman (BBB), Rian Vogels (delegatieleider, VVD) en Carla Moonen (D66) en het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (NSC) deel aan de derde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Tijdens de plenaire zitting – in de vernieuwde hemicycle - werd onder meer gesproken over de juridische en mensenrechtenaspecten van de Russische agressie tegen Oekraïne en de rol van sancties, de bedreigingen van de vrijheid van meningsuiting, de uitdagingen voor democratie in Georgië, de oorlog in Gaza, teruggave van Varosha en het veiligstellen van rechten voor toekomstige generaties. De leden kozen een nieuwe secretaris-generaal van de Raad van Europa. Ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de Raad van Europa speelde een kamerorkest onder leiding van de voorzitter van de Nationale Raad van Oostenrijk Wolfgang Sobotka de Ode to Joy. De Olympische vlam deed op 26 juni de plenaire zaal aan. En marge van de vergadering sprak de delegatie met Tanja Gonggrijp, de permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Raad van Europa.
April 2024: tweede deelsessie Raad van Europa in Straatsburg
Van 15 en met 19 april 2024 nam namen de Eerste Kamerleden Gala Veldhoen en Saskia Kluit (beiden GroenLinks/PvdA) deel aan de tweede deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Dit was de eerste plenaire vergadering voor de nieuwe delegatie na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. De samenstelling van de PACE delegatie is hier te vinden. Tijdens deze plenaire zitting werd onder meer gesproken over de toetreding tot de Raad van Europa van Kosovo, de dood van Navalny, het tegengaan van het totalitaire regime van Poetin en de vervolging van demonstranten in Rusland en Belarus.
Januari 2024: Zitting Parlementaire Assemblee Raad van Europa in Straatsburg
Aan de eerste deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg van 22 tot en met 26 januari 2024 namen vier leden van de Staten-Generaal deel. Dit waren de Eerste Kamerleden Tiny Kox (SP), Caspar van den Berg (VVD), Rian Vogels (VVD) en Carla Moonen (D66). Tijdens deze zitting werd een nieuwe PACE-President benoemd, Theodoros Rousopoulos uit Griekenland van de Europese Volkspartij. Tiny Kox werd uitvoerig bedankt voor zijn tweejarig presidentschap.
Lees hier meer over de bijeenkomst.
Oktober 2023: Kamerdelegatie bij vierde zitting PACE in Straatsburg
Van 9 tot en met 13 oktober 2023 namen acht leden van de Staten-Generaal deel aan de vierde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. De delegatie bestond uit Caspar van den Berg (VVD, delegatieleider), Tiny Kox (SP, PACE-president), Gala Veldhoen (GroenLinks-PvdA), Carla Moonen (D66), Saskia Kluit (GroenLinks-PvdA) en Rian Vogels (VVD) allen Eerste Kamerleden en de Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt (Lid Omtzigt) en Sjoerd Warmerdam (D66). Tijdens deze zitting werden spoeddebatten gehouden over de humanitaire situatie in Nagorno-Karabach, de vrijlating van Osman Kavala, de situatie in Oekraïne, de recente aanval van Hamas op Israël en de situatie in het noorden van Kosovo.
Lees hier meer over de bijeenkomst
September 2023: conferentie van parlementsvoorzitters in Dublin
Op 28 en 29 september 2023 namen de Voorzitter van de Eerste Kamer, Jan Anthonie Bruijn en de Voorzitter van de Tweede Kamer, Vera Bergkamp deel aan de tweejaarlijkse conferentie van parlementsvoorzitters uit de Raad van Europa. Zij ontmoetten collega-voorzitters uit 46 landen van de Raad van Europa, die in 1949 is opgericht ter bescherming van mensenrechten, democratie en rechtsstaat.
Lees hier meer over de bijeenkomst.
19-23 juni: Kamerdelegatie bij derde zitting PACE in Straatsburg
Van 19 tot en met 23 juni 2023 namen zes leden van de Staten-Generaal deel aan de derde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. De delegatie bestond uit Caspar van den Berg (VVD, delegatieleider), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Tiny Kox (SP, PACE-president), Margreet de Boer (GroenLinks) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) allen Eerste Kamerleden en het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (Lid Omtzigt). Tijdens deze zitting werd gesproken over de politieke gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne, de deelname van atleten uit Rusland en Belarus aan de Olympische Spelen en Paralympics van 2024 in Parijs, het garanderen van vrije en veilige toegang tot de Lachin-corridor en de recente politieke ontwikkelingen in Polen.
Lees hier meer over de bijeenkomst
11-15 mei 2023: verkiezingswaarneming in Turkije
Van 11 tot en met 15 mei 2023 namen vijf Kamerleden deel aan een verkiezingswaarneming in Turkije. Dit waren de Eerste Kamerleden Farah Karimi (delegatieleider, GroenLinks), Boris Dittrich (D66) en Arda Gerkens (SP). Zij namen deel als lid van de OVSE Parlementaire Assemblee (OVSE PA). Margreet de Boer (GroenLinks) participeerde als lid van de Raad van Europa Assemblee (PACE). Het Tweede Kamerlid Nilüfer Gündoğan was waarnemer van de korte termijn missie van de OVSE/ODIHR. Ongeveer 400 internationale waarnemers uit 40 landen waren aanwezig, waarvan 98 parlementsleden van de OVSE PA en 39 van de PACE.
Lees hier meer over de verkiezingswaarneming.
April 2023: Tweede deelsessie in Straatsburg
Van 24 tot en met 28 april 2023 namen zes leden van de Staten-Generaal deel aan de tweede deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. In de Raad van Europa zijn 46 landen verenigd om binnen Europa de mensenrechten te handhaven en de democratie en de rechtsstaat te bevorderen. De delegatie bestond uit Petra Stienen (D66, delegatieleider), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Tiny Kox (SP, PACE-president), Margreet de Boer (GroenLinks) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) allen Eerste Kamerleden en het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (Lid Omtzigt). Lees hier meer over de bijeenkomst.
Januari 2023: wintersessie Raad van Europa in Straatsburg
Van 23 tot en met 27 januari 2023 namen acht leden van de Staten-Generaal deel aan de eerste deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. In de Raad van Europa zijn 46 landen verenigd om binnen Europa de mensenrechten te handhaven en de democratie en de rechtsstaat te bevorderen. Lees hier meer over de bijeenkomst.
Oktober 2022: Raad van Europa in Straatsburg
Van 10 tot en met 14 oktober 2022 namen vijf leden van de Staten-Generaal deel aan de vierde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. De delegatie bestond uit Ria Oomen-Ruijten (CDA, plv. delegatieleider), Caspar van den Berg (VVD), Tiny Kox (SP, PACE-president), Margreet de Boer (GroenLinks) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga), allen Eerste Kamerleden. Naast debatten over de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne en de vijandelijkheden tussen Azerbeidzjan en Armenië nam de assemblee diverse rapporten aan en spraken de Oekraïense, Ierse en Zwitserse Bondstaat president en de premier van Albanië de assemblee toe. Ook werd tijdens een speciale ceremonie de Václav Havel-mensenrechtenprijs 2022 uitgereikt door PACE-president Kox aan de gevangen Russische oppositieleider Vladimir Kara-Murza. Zijn echtgenote Yevgeniya Kara-Murza nam de prijs in ontvangst.
Russische agressie tegen Oekraïne
Bij de opening van de PACE-najaarszitting op 10 oktober refereerde PACE-president Tiny Kox (SP) aan de Russische aanvallen in Kiev die eerder die dag plaatsvonden. “De aanvallen op woonwijken en civiele infrastructuur zijn wreedheden die doelbewust gericht zijn op niet-militaire doelen en tot doel hebben onschuldige mensen te terroriseren. Deze kunnen niet worden genegeerd en niet worden gerechtvaardigd, ”aldus Kox. Op donderdag 13 oktober sprak president Volodymyr Zelensky de assemblee toe. “De kracht van de dialoog zal Rusland isoleren en zal leiden tot effectieve maatregelen voor vrede en internationale rechtvaardigheid”, aldus Zelensky. Hierna volgde het debat over de politieke gevolgen van de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne waarbij de assemblee de annexatie van Oekraïense regio's door Rusland scherp veroordeelde. De assemblee omschrijft de zogenaamde referenda in deze regio's als een belediging van het internationaal recht en nietig, zonder juridische of politieke gevolgen. De resolutie om al het noodzakelijke te doen om de Russische Federatie en haar leiders aansprakelijk te stellen voor de schendingen van de mensenrechten, inclusief het versnellen van de oprichting van een speciaal ad hoc tribunaal om de misdaad van agressie tegen Oekraïne te vervolgen, werd unaniem aangenomen.
Geweld tegen vrouwen
De commissie voor gelijkheid en non-discriminatie nam op 11 oktober unaniem een verklaring aan die de onderdrukking en de ontzegging van de rechten van Iraanse vrouwen en meisjes veroordeelt en de Iraanse overheid oproept tot beëindiging van geweld. Tijdens de daaraan voorafgaande hoorzitting over de Istanbul Conventie hield Tiny Kox een pleidooi voor het bestrijden van fake news over dit verdrag, wat een belangrijk instrument is ter voorkoming van geweld tegen vrouwen. Kox prees de moed van de Iraanse vrouwen en mannen die zich uitspreken tegen de onderdrukking.
Westelijke Balkan
De assemblee sprak op 11 oktober over het belang van de Westelijke Balkan en of de Raad van Europa een katalyserende rol kan spelen in het toetredingsproces van de Westelijke Balkan tot de Europese Unie. Margreet de Boer (GroenLinks) benadrukte het belang van de betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij de Westelijke Balkan. Ook onderstreepte zij de noodzaak van inclusieve en transparante onderhandelingen over constitutionele hervormingen in Bosnië en Herzegovina. “Om het land en zijn bevolking perspectief te bieden, moet de internationale gemeenschap steun bieden bij het voldoen aan de normen inzake democratie en mensenrechten, in plaats van het tegenwerken van progressieve hervormingen”, aldus De Boer.
Islamofobie of anti-moslim racisme
Tijdens het debat op 11 oktober over het tegengaan van islamofobie of anti-moslim racisme in Europa sprak Bob van Pareren (Fractie-Nanning) namens de Europese Conservatieve groep over het ontbreken van de oorzaken van Islamofobie in het rapport. “De rapporteurs zoeken de oplossing voor de problemen in regels en sancties. Het rapport geeft geen antwoord op de vraag hoe islamofobie ontstaat en het belangrijkste punt, namelijk voorkomen, ontbreekt”, zei Van Pareren. Margreet de Boer wees erop dat discriminatie van moslims, of vermeende moslims, vaak niet wordt gezien als een vorm van racisme, wat het in feite wel is. “Het neemt vaak de vorm aan van moslimhaat, van het opzettelijk beledigen en diskwalificeren van mannen en vrouwen die als moslims worden gezien”, aldus De Boer.
Nakomen verplichtingen Hongarije
In het debat op 12 oktober werd het nakomen van de verplichtingen van het lidmaatschap van de Raad van Europa door Hongarije besproken. Ria Oomen-Ruijten (CDA) constateerde dat de rapporteurs stellen dat Hongarije zich verwijdert van de beginselen en waarden van de Raad van Europa, dat het de inhoud en de gevolgen van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens ontkent en dat het zich verwijdert van de Europese Unie. “Een gemeenschap van waarden waar de rechtsstaat en de eerbiediging van de vrijheden de verbindende troeven zijn, vraagt in het bijzonder aandacht voor fundamentele rechten en vrijheden in Hongarije waar onder meer rechten van LHBTI’ers en vluchtelingen onder druk staan”, aldus Oomen-Ruijten.
Vluchtelingen
In het debat op 12 oktober over veilige derde landen voor asielzoekers en illegale maatregelen van migratiebeheer merkte De Boer op dat het niet alleen om een definitie van veiligheid gaat, maar ook om de vraag wat kan worden beschouwd als een land van herkomst of een derde land. “Kunnen we een asielzoeker echt dwingen om terug te keren naar een veilig derde land, waar hij in feite nooit eerder heeft gewoond, zoals in veel lidstaten gebruikelijk is?”, vroeg De Boer zich af.
Pride
Een plenair debat over een dreigend verbod op pride-evenementen betrof een verbod in Belgrado, waar de gemeente niet de veiligheid van deelnemers en demonstranten kon garanderen, en niet een trend in de lidstaten. Deze individuele situatie vond Bob van Pareren geen gespreksonderwerp voor de assemblee. “Gelukkig zijn er ruim voldoende lidstaten waar pride-evenementen in alle veiligheid gehouden kunnen worden en waar mensen van allerlei achtergronden met elkaar pride-evenementen vieren”, sprak hij.
Discriminatie vrouwen in de sport
De rapporteur noemt een aantal zaken waar vrouwen in de sport mee te maken krijgen, waaronder geweld en discriminatie. “Seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen in de sport is een ernstig probleem,” beaamt Margreet de Boer en vraagt de nodige aandacht voor de specifieke problemen waarmee trans- en intersekse personen in de sport worden geconfronteerd.
Erkenning vaccins
Op 14 oktober werd de aanbeveling behandeld over in hoeverre staten discriminatie moeten voorkomen tussen degenen die gevaccineerd zijn en degenen die om medische of andere redenen niet gevaccineerd zijn of kunnen worden. Margreet de Boer bedrukte in haar inbreng dat dit debat niet gaat om het vaccineren op zich of over de vraag of vaccinatie kan of moet worden gebruikt als voorwaarde, bijvoorbeeld voor het reizen of het betreden van een openbare plaats. “Het gaat over discriminatie op basis van de verschillende soorten vaccins. Mensen die tegen COVID-19 zijn ingeënt met een vaccin dat door het Europees Geneesmiddelenbureau is toegelaten of door de Wereldgezondheidsorganisatie in een lijst is opgenomen, moeten gelijk worden behandeld.”
Overige
Het rapport van De Boer over huwelijkse gevangenschap werd door de commissie gelijkheid en non-discriminatie aangenomen. Caspar van den Berg (VVD) woonde een seminar bij over politieke gevangenen in Belarus. “Politieke gevangenen in Belarus brengen enorme offers in hun strijd voor vrijheid en ze moeten weten dat hun situatie voor ons hoge prioriteit heeft”, zei hij. Bij de opening op 10 oktober van de fototentoonstelling SHAME over mensen die in hun jeugd misbruikt zijn, waren PACE-president Tiny Kox en Bob van Pareren aanwezig.
Aangenomen teksten
Hier vindt u een overzicht van de tijdens deze sessie aangenomen rapporten van de PACE.
Juni 2022: Raad van Europa in Straatsburg
Een Kamerdelegatie nam van 20 tot en met 24 juni 2022 deel aan de derde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. De delegatie bestond uit Eerste Kamerleden Petra Stienen (D66, delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Caspar van den Berg (VVD), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Tiny Kox (SP, PACE-president), Margreet de Boer (GroenLinks), Bob van Pareren (Fractie-Nanninga), en het Tweede Kamerlid Agnes Mulder (CDA).
Voor de Nederlandse delegatie stond de toespraak van Koning Willem-Alexander in de hémicycle op 23 juni centraal, inclusief zijn ontmoeting met de delegatie en het debat over de verantwoordingsplicht voor het neerhalen van vlucht MH17. De Assemblee werd geïnformeerd over de voorbereidingen van een aanstaande topconferentie over de rol van de Raad van Europa. Een reflectiegroep van voormalige regeringsleiders en ministers van Buitenlandse Zaken is hiermee bezig. Ook heeft de Assemblee heeft een tijdelijke commissie en een rapporteur aangesteld. Voorts vond een paneldebat plaats onder leiding van Tiny Kox, de president van de Assemblee. Hij sprak Svetlana Tichanovskaja, oppositieleider uit Belarus, over de humanitaire gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne, gemelde gevallen van politieke gevangenen in de Russische Federatie, en de noodzaak om de mensenrechten en de rechtsstaat in de Noordelijke Kaukasus te herstellen.
Ontmoeting met de Koning
Op 23 juni sprak Koning Willem-Alexander de leden van de Assemblee toe. Hij had de laatste beraadslagingen van het debat over het neerhalen van MH17 gevolgd en onderstreepte in zijn speech de betekenis van het ter verantwoording roepen van degenen die betrokken waren bij het neerhalen van vlucht MH17. “Ons hart gaat uit naar de nabestaanden, van wie enkelen vandaag aanwezig zijn. Ik wil iedereen bedanken binnen uw Assemblee die zich inzet voor waarheidsvinding en gerechtigheid.” Hij ging in op het belang van de Raad van Europa. “Bruut geweld en machtsmisbruik mogen nooit het laatste woord hebben. Het was vanwege die overtuiging dat het Koninkrijk der Nederlanden in 1949 samen met negen andere landen de Raad van Europa oprichtte. Het is een geweldige verworvenheid dat 46 kleine en grote landen zich uit eigen vrije wil hebben gebonden aan gezamenlijke afspraken. Dat er een alternatief is voor geweld en blinde machtsterreur,” zei hij. Hij benoemde de constructieve inbreng van de organisatie ter verbetering van Nederlandse wetgeving en beleid, bijvoorbeeld het rapport dat de Venetië-commissie vorig jaar uitbracht op verzoek van de Tweede Kamer. “Het is verhelderend om in de spiegel te kijken die anderen je voorhouden. Geen rechtsstaat is volmaakt. Het kenmerk van een goed functionerende rechtsstaat is niet dat er nooit fouten worden gemaakt, maar dat van deze fouten wordt geleerd in een voortdurend proces van verbetering.” Hij noemde de Russische inval een flagrante schending van alles waar wij als familie van Europese landen voor staan en onderstreepte de vastberadenheid van de bevolking van Oekraïne.
Tiny Kox bedankte zijne Majesteit voor zijn toespraak tot de vergadering en verwees daarbij naar de bijdragen van zijn grootmoeder en moeder. “Het feit dat deze organisatie nog steeds bestaat, zou als een wonder kunnen worden beschouwd. Maar ze is er, en ze is er om de belangen van de mensen in Europa te dienen,” zei Kox.
Neerhalen van vlucht MH17
Op donderdag 23 juni werd het rapport over het neerhalen van vlucht MH17 besproken. De Roemeense rapporteur Titus Corlatean schreef het rapport, hij sprak hiervoor Nederlandse nabestaanden, parlementsleden en de betrokken instanties. Van Pareren sprak namens zijn fractie EC/DA. “Het is goed te vernemen dat de Raad van Europa voortdurend achter het onderzoek staat, evenals het Europees Hof voor de rechten van de mens. Dat is een groot en voortdurend respect voor de familieleden die hier vandaag aanwezig zijn,” aldus Van Pareren. Caspar van den Berg, die namens zijn fractie ALDE sprak, stelde dat het voorliggende rapport eens te meer aantoont hoe Russische autoriteiten hebben nagelaten mee te werken aan het onderzoek naar de veiligheid van de luchtvaart en het strafrechtelijk onderzoek. “Wij zijn ontzet over de wijze waarop de Russische autoriteiten de weg naar waarheidsvinding en het bereiken van aansprakelijkheid en gerechtigheid hebben gefrustreerd,” sprak Van den Berg. Margreet de Boer verwees in haar bijdrage naar de speech van de Senaatsvoorzitter uit 2017 die ging over het verlies van senator Witteveen, een van de vele MH17-slachtoffers. Eerder had Witteveen in een debat gepleit voor de bescherming van een democratische rechtsstaat waarin burgers de overheid kunnen bekritiseren en erop kunnen vertrouwen dat zij eerlijk worden behandeld. Ria Oomen-Ruijten kon niet bij het debat aanwezig zijn, zij werd vervangen door de Noorse mevrouw Schou. Schou riep op dat zelfs als er geen Russische leden aanwezig zijn, we hen moeten aanmoedigen hun verantwoordelijkheid te nemen, waarbij waarheidsvinden van het grootste belang is. Petra Stienen verwees naar het verlies van partijgenoot Pim de Kuijer, waarna sinds 2015 een lezing is vernoemd en een podium biedt aan een politicus, journalist of kunstenaar. Voorts zei zij dat volgens artikel 2 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens alle verdragsstaten de plicht hebben om doeltreffend onderzoek te verrichten om de verantwoordelijken voor het verlies van mensenlevens dat zich onder hun rechtsmacht heeft voorgedaan, te identificeren en te bestraffen. “Zolang Rusland niet bijdraagt aan het tegengaan van straffeloosheid kunnen normale relaties niet worden hervat,” zie Stienen.
Het rapport dat unaniem door de Assemblee werd aangenomen, spreekt van het verzuim van de Russische autoriteiten om te goeder trouw samen te werken met de Onderzoeksraad voor Veiligheid en het gemeenschappelijk onderzoeksteam. De Russische autoriteiten hebben desinformatie verspreid, waaronder opeenvolgende tegenstrijdige versies ondersteund door vals bewijsmateriaal. Dit heeft het lijden van de nabestaanden van de slachtoffers nog verergerd. De bewonderenswaardige waardigheid en constructieve rol die zij en hun verenigingen hebben gespeeld, verdienen lof. Het rapport stelt voorts dat het verreweg het meest overtuigende scenario is dat vlucht MH17 is neergeschoten door een Buk-raket die door het Russische leger aan de pro-Russische milities ter beschikking was gesteld.
Aangenomen teksten
Hier vindt u een overzicht van de tijdens deze sessie aangenomen rapporten van de PACE. Hier vindt u de toespraak van de Koning in het Nederlands en in het Engels.
April 2022: voorjaarszitting
Van 25 tot en met 28 april 2022 namen zeven leden van de Staten-Generaal deel aan de voorjaarszitting van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. Het betrof de Eerste Kamerleden Petra Stienen (D66, delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Tiny Kox (SP, PACE-president), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks), Bob van Pareren (fractie-Nanninga) en het Tweede Kamerlid Jeanet van der Laan (D66).
De assemblee voerde twee debatten over de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne en nam daarnaast diverse rapporten aan. Dunja Mijatović, de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa,en de Italiaanse president Sergio Mattarella, spraken de vergadering toe. Bij de opening van de zitting namen de leden een minuut stilte in acht ter nagedachtenis van de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne, 'een oorlog die nooit had mogen beginnen en die onmiddellijk moet eindigen', aldus PACE-president Tiny Kox. Lees hier meer over de bijeenkomst.
Maart 2022: PACE-delegatieleden nemen deel aan de PACE Extraordinary Session
Tien leden van de Nederlandse delegatie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) namen op 14 en 15 maart 2022 deel aan de buitengewone plenaire vergadering van de PACE. Vanuit de Eerste Kamer waren dit de leden Tiny Kox (SP, PACE-President), Petra Stienen (D66, delegatieleider), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) en de leden Ruben Brekelmans (VVD), Roelien Kamminga (VVD), Jeanet van der Laan (D66), Agnes Mulder (CDA), Pieter Omtzigt (Lid Omtzigt) vanuit de Tweede Kamer. Vanwege de corona maatregelen vond deze vergadering in hybride vorm plaats.
Gevolgen Russische agressie tegen Oekraïne
Na de schorsing op 25 februari 2022 van deelname van de Russische Federatie aan de Raad van Europa, vergaderde de Assemblee in een buitengewone vergadering over de gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne. President Kox van de PACE opende de vergadering met een verwijzing naar de Russische inval in Oekraïne en vroeg een minuut stilte voor de slachtoffers van de inval. De heer Kox: “Ik ben dankbaar voor de aanwezigheid van de Oekraïense parlementariërs en ik hoop dat er spoedig vrede zal komen. Ook dank ik de lidstaten voor de opvang van de vluchtelingen uit Oekraïne en de overheden en burgers van de lidstaten voor de getoonde solidariteit.” In totaal namen 172 parlementariërs het woord op 15 maart 2022 waarin zij de gewelddadige inval van Rusland in Oekraïne veroordeelden en hun steun uitspraken voor de bevolking van Oekraïne. De schending van Rusland van de waarden van de Raad van Europa die in het leven is geroepen om democratie, mensenrechten en de rechtsstaat te bevorderen, vraagt volgens deelnemende parlementariërs om een stevige reactie.
Inbreng van de Nederlandse Leden
De heer Omtzigt merkte op dat we het lidmaatschap van Rusland, zelfs zonder stemrecht, niet in stand kunnen laten, dat zou een belediging zijn voor alle inwoners van Oekraïne die elke dag te maken hebben met bombardementen. “We kunnen Rusland geen lid laten zijn van een organisatie die is gebouwd op de rechtstaat. Als we niets doen verliezen we de geloofwaardigheid met betrekking tot mensenrechten,” aldus Omtzigt. Deze opvatting werd breed gedeeld. In de bijdragen van de aanwezige Oekraïense parlementairs werd het beeld geschetst van de ontluisterende situatie in hun land. Er was veel aandacht voor de humanitaire gevolgen van het Russische geweld en het leed van de bevolking van Oekraïne. Mevrouw De Boer: “We moeten ons uitspreken, en dat doen we, met meer sprekers dan altijd. Maar laat ons uitspreken ons er niet van weerhouden stil te worden als we de beelden zien, de verhalen horen en aan het ondenkbare denken.” Mevrouw Stienen pleitte ervoor om contact te houden met de democratische machten in Rusland. Ze noemde de nevenoorlog van desinformatie een instrument uit het handboek van dictators. “De waarheid moet verteld worden, tegen Oekraïne, tegen Rusland en tegen de wereld,” zei Stienen. Volgens mevrouw Oomen-Ruijten moeten we met een Rusland met een president die alleen zijn eigenbelang voorop stelt breken. “Het uitblijven van verzet tegen de oorlog en misdaden tegen burgers van de Russische parlementariërs stelt mij teleur. Samen te hebben gewerkt met collega’s die ik niet kon vertrouwen, slaat een diepe wond in mijn hart,” aldus Oomen-Ruijten.
Gevolgen Russische Federatie
Aan het einde van de dag was de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europe het unaniem eens dat de Russische Federatie niet langer lid kan zijn van deze organisatie. De Parlementaire Assemblee nam ook twee amendementen op de tekst aan, naar het voorstel van de heer Omtzigt. Dit betrof het kijken naar de mogelijkheden voor een internationaal tribunaal voor misdrijven in Oekraïne en om Oekraïners in bezette gebieden rechtstreeks toegang te geven tot het Hof in Straatsburg.
Meer informatie over de buitengewone zitting van de assemblee over de Russische agressie tegen Oekraïne en het aangenomen rapport is hier te vinden.
Januari 2022: sessie Raad van Europa weer hybride
Een delegatie van 11 Kamerleden nam van 24-28 januari deel aan de eerste deelsessie van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa. Door extra coronamaatregelen, mochten er slechts enkele leden fysiek aanwezig zijn in Straatsburg. Dit betrof de Eerste Kamerleden Petra Stienen (D66, delegatieleider), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks), Tiny Kox (SP) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) en het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (Omtzigt). Het Eerste Kamerleden Reina de Bruijn-Wezeman (VVD) en de Tweede Kamerleden Roelien Kamminga (VVD), Ruben Brekelmans (VVD), Agnes Mulder (CDA) en Kati Piri (PvdA) namen online deel.
Verkiezing Tiny Kox tot PACE-president
Maandag 24 januari werd senator Tiny Kox (SP) gekozen tot president van de parlementaire assemblee. Hij ontving 164 stemmen, zijn tegenkandidate Mariia Mezentseva (EVP) uit Oekraïne kreeg 80 stemmen. Kox volgde de Belg Rik Daems op die de afgelopen twee jaar deze functie vervulde. Kox is de 34ste president en de derde Nederlander op deze plek, naast René van der Linden (2005-2008) en Hans de Koster (1978-1981). In zijn aanvaardingsspeech bedankte Kox de Nederlandse delegatie voor hun steun. “Mensenrechten, met de implementatie van de Conventie in alle Lidstaten onze, moet onze topprioriteit blijven. Om dit te bereiken is een diepgaande dialoog in en met alle lidstaten en nationale parlementen absoluut noodzakelijk”, zei Kox. Petra Stienen feliciteerde Kox en overhandigde bloemen namens de Nederlandse delegatie in de hemicylce, in aanwezigheid van de parlementsleden uit 47 lidstaten.
Vice-president Ria Oomen-Ruijten
Op maandag werd eveneens de benoeming van Ria Oomen-Ruijten als vice-president van de assemblee aanvaard voor het jaar 2022. Met een vast roulatieschema leveren de nationale delegaties een lid voor deze functie. In de afgelopen week zat Oomen-Ruijten onder meer het plenaire debat voor over het niet-handelen inzake klimaatverandering - een schending van kinderrechten, waarbij tevens kinderen het woord mochten voeren.
Toelating Russische delegatie betwist
Direct bij de opening van de plenaire sessie op 24 januari werden de geloofsbrieven, die alle delegaties van hun leden moeten inleveren, betwist van de Russische delegatie. Omtzigt die de betwisting op inhoudelijke en procedurele redenen steunde, was niet van mening dat het debat over de vergiftiging van Navalny verplaatst moest worden vóór het debat over Russische geloofsbrieven. In de discussie over het toelaten van de Russische delegatie op 26 januari stelde Oomen-Ruijten dat Rusland niet voldoet aan de normen als lid van Raad van Europa. “Wij maken ons grote zorgen over vrije en eerlijke verkiezingen, de zaak Navalny, de ontbinding van Memorial en de spanningen aan de Oekraïense grens. Maar als monitoring-rapporteur voor Rusland ben ik er van overtuigd dat praten de beste manier is om iets te bereiken”, zei Oomen-Ruijten.
Toenemende haat tegen LGBTI-personen in Europa
Op dinsdag 25 januari voerde Margreet de Boer het woord in het debat over toenemende haat tegen LGBTI-personen in Europa. “Geweld tegen en discriminatie van LGBTI-personen komt niet alleen voor in Rusland, Hongarije, Polen, of de landen van de zuidelijke Kaukasus. Ook in West-Europa is er veel weerstand tegen een inclusieve benadering van gender en genderidentiteit, zelfs vrouwen die zichzelf feministen noemen discrimineren transvrouwen”, aldus De Boer. Ze zei dat onze strijd voor mensenrechten en tegen discriminatie iedereen moet omvatten, ook personen wier genderidentiteit niet hetzelfde is als het geslacht waarmee ze zijn geboren.
Urgentiedebat over COVID-19 en gezondheidsmaatregelen
Op donderdag 27 januari 2022 werd plenair gesproken over het verslaan van COVID-19 met volksgezondheidsmaatregelen. Stienen die namens haar politieke fractie (ALDE) sprak, stelde de vraag hoe een evenwicht te vinden tussen vrijheid en zelfbeschikking van het individu enerzijds en de bescherming van de mensen- en burgerrechten van onze burgers anderzijds. “Indien er geen medische redenen zijn om niet te worden gevaccineerd moet men de gevolgen van deze keuze aanvaarden en het risico lopen te worden uitgesloten van niet-essentiële activiteiten zolang de pandemie heerst”, aldus Stienen. Ook vroeg zij aandacht voor het gevaar van toenemend online en offline geweld tegen politici en dat het voor onze democratie van belang is dat parlementariërs veilig hun werk kunnen blijven doen. Bob van Pareren, namens zijn politieke fractie (EC/DA) onderstreepte dat een zorgvuldige aanpak van de overheid nodig is. “Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij onze autoriteiten. Zij moeten zich ervan bewust zijn dat het niet alleen een medische kwestie is, maar ook een sociale en psychologische. Met name peuters en baby’s, die alleen ouders met maskers op hun mond zien, lijden hieronder”, stelde Van Pareren.
Holocaust herdenking
Op 27 januari, de internationale dag ter herinnering van de Holocaust, vond een plechtige herdenking plaats in de plenaire zaal van de Parlementaire Assemblee. Naast een videoboodschap van Emmanuel Macron, de Franse President gaven twee overlevenden van de Holocaust speeches waarin ze vertelden over hun pijnlijke herinneringen. De ceremonie stond onder leiding van PACE-president Kox.
Pegasus-spionagezaak en Julian Assange
Op 25 januari in het debat met de onderminister van Buitenlandse Zaken uit Italië, Benedetto Della Vedova, stelde Oomen-Ruijten hem namens haar politieke fractie (EPP/CD) de vraag wat de Raad van Europa gaat doen inzake de Pegasus-spionagezaak. Op dezelfde dag legde Omtzigt, rapporteur klokkenluider, een statement af over Assange. “Het Britse Hooggerechtshof heeft Assange de mogelijkheid gegeven in beroep te gaan tegen zijn uitlevering aan de VS. Hij mag nu ook de beloftes van de Amerikaanse regering ter discussie stellen”, zei Omtzigt. Eerder uitte hij zijn grote zorgen over verslagen dat Amerikaanse ambtenaren gesproken hadden over de mogelijkheid om Assange te vermoorden.
Aangenomen teksten
Alle teksten die tijdens deze zittingsweek door de parlementaire assemblee werden aangenomen, evenals de verslagen en videoregistraties van de debatten, vindt u hier.
September 2021: sessie Raad van Europa weer fysiek
Een delegatie van 10 Kamerleden nam van 27-30 september 2021 deel aan de vierde deelsessie van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa. Vanwege de versoepeling van de coronamaatregelen was er weer een delegatie fysiek aanwezig in Straatsburg bestaande uit de Eerste Kamerleden Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks), Tiny Kox (SP) en Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) en de Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt (Omtzigt) en Kati Piri (PvdA). Eerste Kamerlid Petra Stienen (D66, delegatieleider) en de Tweede Kamerleden Roelien Kamminga (VVD), Ruben Brekelmans (VVD) namen online deel. Lees meer over de bijeenkomst.
Juni 2021: sessie Raad van Europa in hybride vorm
Een Kamerdelegatie van 9 Kamerleden nam van 21-24 juni 2021 deel aan de derde deelsessie van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa. Vanwege de nog geldende beperkingen omtrent corona, waren slechts een paar leden fysiek aanwezig in Straatsburg; de anderen namen per videoverbinding deel. Namens het parlement waren dit de Eerste Kamerleden Petra Stienen (D66, delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Ria Oomen-Ruijten (CDA – in Straatsburg), Margreet de Boer (GroenLinks), Bob van Pareren (Fractie-Nanninga - in Straatsburg), Tiny Kox (SP - in Straatsburg) en de Tweede Kamerleden Roelien Kamminga (VVD), Ruben Brekelmans (VVD) en Kati Piri (PvdA). Lees het verslag van deze bijeenkomst
27 - 31 januari 2020: Kamerdelegatie naar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa
Van 27 tot en met 31 januari 2020 waren de Staten-Generaal met tien Kamerleden vertegenwoordigd in de eerste plenaire zitting in 2020 van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Het waren de Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Hayke Veldman (VVD), en vanuit de Eerste Kamer Petra Stienen (D66, delegatieleider), Tiny Kox (SP), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Paulien Geerdink (VVD), Bob van Pareren (FvD), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks) en Ruud Koole (PvdA). Lees het verslag van de bijeenkomst.
Oktober 2019: Kamerleden vergaderen in Straatsburg voor de Raad van Europa
Van 30 september tot en met 4 oktober 2019 vergaderden zeven leden van de delegatie in de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Het was de vierde en laatste plenaire vergaderweek van deze organisatie in 2019. Vanuit de Tweede Kamer nam Pieter Omtzigt (CDA) deel. Vanuit de Eerste Kamer waren Petra Stienen (D66, delegatieleider), Tiny Kox (SP), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GL) en Ruud Koole (PvdA) aanwezig. Lees het verslag van deze bijeenkomst.
Juni 2019: Delegatie Tweede en Eerste Kamerleden bij vergadering Raad van Europa
In Straatsburg vergaderden de afgelopen week acht leden van de vaste delegatie in de parlementaire assemblee van de Raad van Europa met hun buitenlandse collega's. Vanuit de Tweede Kamer was Pieter Omtzigt (CDA) aanwezig. Namens de Eerste Kamer betrof het Mart van de Ven(VVD, delegatieleider), Tiny Kox (SP), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Henk Overbeek (SP), Petra Stienen (D66) en Tineke Strik (GL). Lees het verslag van deze bijeenkomst.
Januari 2019: Kamerleden voor Raad van Europa in Straatsburg
Van 21 tot en met 25 januari 2019 waren negen leden van de Staten-Generaal met hun collega's van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Vanuit de Tweede Kamer namen Pieter Omtzigt (CDA) en William Moorlag (PvdA) deel. Vanuit de Eerste Kamer waren Mart van de Ven (VVD; delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Tiny Kox (SP), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Henk Overbeek (SP), Petra Stienen (D66) en Tineke Strik (GroenLinks) aanwezig. De delegatieleden namen deel aan veel debatten en overleggen. Ook hadden zij een ontmoeting met Jan Kleijssen, directeur Information Society and Action against Crime bij de Raad van Europa, en voorzitter van de taskforce die voorstellen voor de komende tien jaar Raad van Europa voorbereidt.
Onderwerpen op de agenda
Tijdens de debatten werd er onder meer gesproken over de deelname van de Russische delegatie. Rusland betaalt sinds 2017 geen contributie meer aan de Raad van Europa uit onvrede over opgelegde sancties door de Assemblee. Deze sancties zijn opgelegd n.a.v. na de illegale annexatie van de Krim door Rusland in 2014 en het militaire conflict in Oost-Oekraïne. Ook werd er gesproken over de zogeheten Magnitsky-wet. De wet, genoemd naar de Russische advocaat Sergei Magnitsky die in 2009 onder verdachte omstandigheden overleed in een Russische cel, moet ervoor zorgen dat individuele schenders van mensenrechten worden aangepakt.
Een ander debat ging over de shariawet versus de Europese mensenrechtenconventie. Volgens de Assemblee is de sharia onverenigbaar met de democratie, de vrijheid van meningsuiting en het recht op trouwen. Verder was er een aantal spoeddebatten en side events waaraan Nederlandse leden hebben deelgenomen of die zij hebben geïnitieerd. Lees het volledige verslag over de deelname van de Nederlandse delegatie aan de bijeenkomst.
Oktober 2018: Kamerleden voor Raad van Europa in Straatsburg
Van 8 tot en met 12 oktober vergaderden acht leden van de Staten-Generaal met hun collega's van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. Vanuit de Tweede Kamer nam Pieter Omtzigt (CDA) deel. Verder waren de Eerste Kamerleden Mart van de Ven (VVD; delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Tiny Kox (SP), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Henk Overbeek (SP), Petra Stienen (D66) en Tineke Strik (GroenLinks) aanwezig.
Tijdens deze sessie stond een groot aantal onderwerpen op de agenda. Zo debatteerde de Assemblee over er rapport met hervormingsvoorstellen om de drempel om geloofsbrieven aan te vechten en een delegatie stemrecht te ontnemen, te verhogen. Dit debat kon niet los worden gezien van de politieke situatie dat het Russische parlement al enige jaren geen delegatie meer naar Straatsburg stuurt en sinds juli 2017 geen contributie meer betaalt.
Ook organiseerde Eerste Kamerlid Reina de Bruijn-Wezeman een hoorzitting over gedwongen opname van personen met psychosociale problemen. Onderwerp van discussie was een concept-protocol van de bio-ethische commissie van de Raad van Europa waarin staat dat gedwongen opname van mensen met psychosociale problemen mogelijk is.
Onderzoek naar moord op Maltese journalist
Voor zijn onderzoek naar de moord op de Maltese journalist Daphne Caruana Galizia in oktober 2017 organiseerde Pieter Omtzigt een hoorzitting met buitenlandse getuige-deskundigen in de commissie voor juridische zaken en mensenrechten. Zij boden inzicht in de staat van de rechtsstaat in Malta en in het verloop van het eigen onderzoek van de Maltese autoriteiten. Het onderzoek dat Omtzigt uitvoert, gaat ervan uit dat de moord was gepland, het onderzoekswerk van mevrouw Galizia het motief was en de gearresteerde verdachten waarschijnlijk in opdracht handelden. De commissie besloot om in januari 2019 een tweede hoorzitting te houden met de Maltese autoriteiten en familieleden van Galizia.
Andere onderwerpen die aan de orde kwamen, waren een rapport over het vliegongeluk in Smolensk in 2010 waarbij de Poolse president en 95 andere personen om het leven kwamen, en een waarnemingsmisse bij de presidentiële en parlementaire verkiezingen in Turkije op 24 juni jl.
Aangenomen teksten
Bekijk het overzicht van rapporten, resoluties en aanbevelingen van de PACE die zijn aangenomen.
April 2018: Kamerleden in Straatsburg voor de Raad van Europa
Van 23 t/m 27 april namen 10 Kamerleden uit de Staten-Generaal deel aan de tweede plenaire sessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in Straatsburg. Vanuit de Eerste Kamer waren dat Mart van de Ven (VVD, delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Tiny Kox (SP), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Henk Overbeek (SP), Petra Stienen (D66) en Tineke Strik (GroenLinks). De Tweede Kamer werd vertegenwoordigd door Anne Mulder (VVD), Sven Koopmans (VVD) en Pieter Omtzigt (CDA).
Aanpak van corruptie in de Assemblee
Centraal tijdens de vergadering stond een onderzoek naar corruptie in de parlementaire assemblee. Een onafhankelijke commissie onderzocht het afgelopen jaar beschuldigingen van corruptie aan het adres van verschillende (oud-)leden. Deze commissie publiceerde op zondag 22 april 2018 haar bevindingen. Daarin staat dat acht parlementariërs, uit Spanje, België, Italië, Oostenrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Roemenië en Polen, de gedragscode van de Assemblee hebben geschonden. Ook heeft een aantal oud-leden ongeoorloofde lobbyactiviteiten ontplooid. De onderzoekscommissie vond daarnaast sterke aanwijzingen dat sommige leden betrokken waren bij corruptiepraktijken. Dat gaat onder meer om de voormalig Assembleevoorzitter, Pedro Agramunt (Spanje), en een voormalige fractievoorzitter (Luca Volonté uit Italie). De Assemblee heeft deze bevindingen besproken op donderdag 26 april en besloten alle aanbevelingen uit het rapport op te volgen. Het gaat dan vooral om maatregelen om de besluitvorming van de Assemblee transparanter te maken. Om actie te ondernemen tegen de beschuldigde parlementariërs is het rapport naar de nationale parlementen in alle lidstaten gestuurd en zijn de bevoegde autoriteiten in die landen uitgenodigd om de noodzakelijke maatregelen te nemen. De politieke groepen in de Assemblee is gevraagd om hun interne benoemingsprocedures aan te scherpen. De commissie voor het reglement van orde, immuniteit en institutionele zaken (‘Rules Committee’) van de Assemblee is inmiddels begonnen met hoorzittingen om leden te horen, die de gedragscode zouden hebben geschonden. De leden Kox en Oomen staan in het rapport vermeld, omdat zij niet gereageerd hebben op een e-mail van de onderzoekscommissie. Het Rules Committee heeft inmiddels uitgesproken dat hen niets te verwijten valt.
Omtzigt rapporteur "Moord op de Maltese journalist Daphne Caruana Galizia"
Pieter Omtzigt is in de commissie voor Juridische Zaken en Mensenrechten benoemd als rapporteur voor de moord op de Maltese journalist Daphne Caruane Galizia. Deze journalist werd op 16 oktober 2017 vermoord nadat zij controversiële onthullingen had gedaan over een aantal Maltese politici naar aanleiding van de ‘Panama Papers’. Tijdens de plenaire sessie van de Assemblee in januari 2018 organiseerde Pieter Omtzigt al een side event met de drie zonen van Daphne Galizia om aandacht voor deze zaak te vragen. In zijn rapport zal Omtzigt ook ingaan op de staat van de rechtsstaat in Malta.
Overige onderwerpen die tijdens de parlementaire assemblee zijn besproken zijn migranten en vluchtelingen in LIbië, de strijd tegen georganiseerde criminaliteit door de confiscatie van illegale tegeoden ('pluk ze'-wetgeving en bescherming van mensen met psychosociale problemen.