Buitenlandse Zaken en Europa
Het instellen van sancties, het starten van een EU militaire operatie in een crisisgebied of het bepalen van de positie van de EU ten opzichte van China: het zijn allemaal onderwerpen waarop op EU-niveau beleid wordt gemaakt en waarover EU-lidstaten hun beleid met elkaar afstemmen. De commissie Buitenlandse Zaken controleert de Nederlandse inzet binnen de EU op dit terrein.
Raad Buitenlandse Zaken
De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten spreken elkaar regelmatig in Brussel over actuele buitenlandthema’s. Dit gebeurt tijden de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ). De RBZ vindt in ieder geval iedere maand plaats, maar wanneer de situatie daarom vraagt kunnen ministers ook in spoedzitting bijeenkomen. Twee keer per jaar vindt een informele RBZ plaats, de zogenaamde “Gymnich” bijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst kunnen ministers in informele sfeer met elkaar spreken over actuele thema’s.
Voordat de minister van Buitenlandse Zaken afreist naar Brussel voor een bijeenkomst van de Raad, bespreekt de Kamer de Nederlandse inzet in een commissiedebat. De Kamer ontvangt voorafgaand aan de Raad een geannoteerde agenda en na afloop een verslag van de besprekingen in de Raad.
Europese prioriteiten commissie Buitenlandse Zaken voor 2022
Ieder jaar bepaalt de Kamer op basis van de aangekondigde voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor dat jaar haar prioritaire EU-dossiers. Dit zijn onderwerpen waaraan de Kamer extra aandacht wil geven. De commissie Buitenlandse Zaken heeft voor het jaar 2022 de volgende prioriteit benoemd:
- Een gezamenlijke mededeling over een strategisch partnerschap met de Golf
Zie link voor de volledige lijst met EU-prioriteiten van de Kamer.
Naast het voorstel uit het werkprogramma van de Europese Commissie heeft de commissie Buitenlandse Zaken het Strategisch Kompas voor Veiligheid en Defensie en de Gezamenlijke verklaring over EU-NAVO samenwerking als prioritaire EU-dossiers aangemerkt.
Interparlementaire conferentie over buitenland- en veiligheidsbeleid
De nationale parlementen van de EU-lidstaten en het Europees Parlement komen ieder halfjaar bijeen om van gedachte te wisselen over buitenlandse zaken en defensie en parlementaire samenwerking te versterken. Deze Interparlementaire Conferentie voor het Gemeenschappelijk Buitenland- en Veiligheidsbeleid en Gemeenschappelijk Veiligheid- en Defensiebeleid (IPC GBVB/GVDB) wordt georganiseerd door de EU-lidstaat die op dat moment voorzitter is van de Raad. De Nederlandse delegatie naar de IPC bestaat uit in totaal zes leden van de Eerste en Tweede Kamer. Vanuit de Tweede Kamer nemen van zowel de commissie Buitenlandse Zaken als de commissie Defensie twee leden deel.
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in Europa. Hier vindt u een toelichting op deze EU-instrumenten: subsidiariteitstoetsing, parlementair behandelvoorbehoud, politieke dialoog met Europese Commissie en EU-rapporteurs in de Tweede Kamer. Binnen de Tweede Kamer heeft de commissie voor Europese Zaken een bevorderende rol in de controle op EU-besluitvorming in de Kamer (link).