Van black box to glass box: campagne voor een transparanter Europa
Uit naam van 26 Kamers van de nationale parlementen in de Europese Unie wordt de druk opgevoerd voor een meer transparant Europa. Op maandag 19 februari overhandigen rapporteurs van de Commissie Europese Zaken een glazen box met verbetervoorstellen aan de voorzitter van de Eurogroep, Mario Centeno. Vertegenwoordigers van de media zijn van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.
Uit naam van 26 Kamers van de nationale parlementen in de Europese Unie wordt de druk opgevoerd voor een meer transparant Europa. Op maandag 19 februari overhandigen rapporteurs van de Commissie Europese Zaken een glazen box met verbetervoorstellen aan de voorzitter van de Eurogroep, Mario Centeno. Vertegenwoordigers van de media zijn van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.
Renske Leijten (SP), Pieter Omtzigt (CDA), en Martin van Rooijen (50PLUS) overhandigen Centeno de glazen box mét paper in het Justus Lipsius-gebouw van de Europese Raad. Aansluitend zal een panel van experts zich buigen over het EU transparantievraagstuk en concrete aanbevelingen doen aan het adres van de Europese politiek. De strekking is helder: de ministerraden van de EU zijn voor nationale parlementariërs teveel een ‘black box’. Het is onduidelijk hoe onderhandelingen verlopen of hoe de agenda tot stand komt.
Voortrekkersrol Tweede Kamerleden
De commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer deed in 2017 onderzoek naar transparantie in Europese wetgeving en concludeert dat parlementariërs op dit moment de EU niet goed kunnen controleren. In de paper ‘Opening up closed doors – paper on EU transparency’ schrijven de rapporteurs Omtzigt, Leijten en Van Rooijen namens de commissie dat instanties zoals de EU-ministerraad een soort ‘black box’ zijn. Het is onduidelijk hoe onderhandelingen verlopen en hoe beleid over bijvoorbeeld landbouw, pensioenen of migratiebeleid precies tot stand komt. Te veel documenten zijn als vertrouwelijk aangemerkt. Dit zorgt ervoor dat nationale volksvertegenwoordigers de regeringen niet goed kunnen controleren. De afstand voor burgers tot Europa wordt door het niet transparant maken van (het proces van) wetgeving groter.
Uniek
Het is de eerste keer dat een nationaal parlement in de EU met interparlementaire samenwerking probeert burgers meer invloed te geven op Europa. Renske Leijten (SP): “Het is nog nooit eerder gebeurd dat zoveel nationale parlementen de krachten gebundeld hebben om de Raad er eindelijk toe te bewegen openheid van zaken te geven. De tijd dat de Raad de eigen transparantieregels aan haar laars kon lappen is voorbij. De nationale parlementen eisen nu heel duidelijk meer transparantie.”
De paper stelt onder meer voor dat de EU-instanties zich gaan houden aan de eigen wetgeving: Raadsstukken moeten zo snel als mogelijk publiek toegankelijk zijn en organen als de eurogroep moeten op korte termijn geformaliseerd worden.
Via het aanbiedingsmoment en het expert panel op maandag 19 februari, hopen de rapporteurs de Europese Raad er toe aan te zetten om hervormingen door te voeren. Pieter Omtzigt (CDA): “De openheid ontbrak bijvoorbeeld toen de Nederlandse regering pijlsnel een nieuwe Europese pensioenwet door de Kamer joeg, die zij zelf geschreven had. We konden de inhoud toen niet goed controleren. Democratie functioneert alleen als burgers kunnen controleren welke besluiten ministers nemen. Dat elementaire onderdeel ontbreekt hier."
Campagne
De transparantiepaper is aangenomen tijdens de interparlementaire COSAC van november jl. en ondersteund door 26 nationale parlementen. Het is verstuurd aan de Europese Commissie, het Europees Parlement, de Europese Raad en de eurogroep en ook overhandigd aan Frans Timmermans, vice-voorzitter van de Europese Commissie. In dit bericht meer informatie hierover.
Noot voor de redacties:
Aanbieding transparantiepaper aan Centeno:
19 februari 2018
11:00 – 11:15
Justus Lipsius-gebouw, Wetstraat 175, Brussel
Expert panel transparantie
19 februari 2018
13:00 – 14:30
Europees Parlement, Altiero Spinelli-gebouw (ASP), Wiertzstraat 60, Brussel
Statement Aidan O’ Sullivan, Head of Cabinet, Europese Ombudsman
Paneldiscussie:
• Helen Darbishire, Access Info
• Daniel Freund, Head of Advocacy EU Integrity, Transparency International
• Hielke Hijmans, Vertegenwoordiger van de Commissie Meijers
U kunt zich aanmelden via mail. Kunt u daarbij aangeven of u een internationale perskaart heeft, of dat u apart aangemeld moet worden.
Voor meer informatie over aanmelding of interviewverzoeken kunt u contact opnemen met
Anna Kodde, woordvoerder Tweede Kamer der Staten-Generaal (stafdienst) via 070 318 3162/ 06 25475819
Ook kunt u contact opnemen met de rapporteurs Pieter Omtzigt, Renske Leijten of Martin van Rooijen.