4 mei herdacht bij ‘Erelijst der Gevallenen’
Vandaag hebben de Voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en de minister-president een krans gelegd bij de ‘Erelijst der Gevallenen’, het boek met de namen van bijna 18.000 Nederlandse militairen en verzetsstrijders die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.
Een ontroerende brief
In de toespraak van de Voorzitter van de Tweede Kamer, Anouchka van Miltenburg, stond een brief van Evert de Koning centraal. In deze brief, die hij in maart van dit jaar aan haar stuurde, vertelde hij over zijn vader, Floor de Koning. In 1944 werd zijn verzetsgroep verraden door één van hun eigen mensen. Floor werd, samen met vier van zijn broers en zwager Aert van Heijst, door de bezetter opgepakt. Het jongere broertje Klaas de Koning, toen pas twaalf jaar, zag alles gebeuren maar werd niet meegenomen. Floor was de enige die na de oorlog terugkeerde.
Evert de Koning schreef ook over een gedenksteen die in 2012 in Heeze is onthuld, bij de boerderij waarvandaan de verzetsacties werden ondernomen en waar zijn vader en ooms zijn opgepakt – een blijvende herinnering aan het verzet dat zij pleegden. In aanloop naar de onthulling hoorde hij voor het eerst over de ‘Erelijst der Gevallenen’; zijn vader heeft nooit van het bestaan ervan geweten. Evert de Koning vroeg de Voorzitter dan ook of de lijst breed onder de aandacht kan worden gebracht. Het zou veteranen en nabestaanden kunnen helpen om, in zijn woorden, “het grote zwijgen te doorbreken”.
Verleden en heden
Van Miltenburg onderstreepte in haar toespraak dat de Erelijst levend en toegankelijk is. “Iedereen kan binnenlopen, hier in de hal van wat nog altijd de hoofdingang van de Tweede Kamer is, en iedere ochtend slaat een Kamermedewerker met grote zorgvuldigheid een bladzijde om.” Ook wees ze op de digitale Erelijst, die enkele jaren terug is ontwikkeld om de namen van mensen die óók in de lijst thuishoren - maar die er niet in zijn opgenomen - toe te kunnen voegen.
De Voorzitter gaf aan dat wordt gewerkt aan een aanvullend monument in de hal van de Tweede Kamer, voor hen die in de jaren na 1945 vielen buiten Nederlandse grenzen. “Zoals de Amerikanen, Canadezen en Polen ons hebben geholpen om onze vrijheid te herwinnen, zo hebben Nederlandse militairen burgers elders in de wereld geholpen om hún land te bevrijden.” Nu al worden zij jaarlijks herdacht, maar met een aanvullend monument wordt de hal ook zichtbaar een plek die verwijst naar verleden én heden, naar - zoals Van Miltenburg het zelf verwoordde – “actuele oorlogssituaties en vredesmissies, en die recht doet aan de universele, tijdloze waarde die vrijheid in de kern is.”
‘Met trots zullen wij hun daden blijven herdenken’
Van Miltenburg sloot af met een zin die koningin Wilhelmina na de oorlog aan de vader van Floor de Koning, dus de opa van Evert de Koning schreef. “Het is een zin die ook past bij onze Erelijst, die vandaag is opengeslagen op de pagina met de namen van de gebroeders De Koning, maar die symbool staat voor iedere Nederlander die z’n leven gaf voor vrijheid en vrede, toen en nu, in Nederland en elders in de wereld: ‘Met trots zullen wij hun daden blijven herdenken’.”
De bijeenkomst, waar Evert de Koning met zijn eigen familie, neef en achterneef bij aanwezig was, werd afgesloten met een kranslegging door beide Kamervoorzitters en de minister-president.
Lees hier de volledige speech van de Voorzitter.