Herdenking bij Indisch Monument
Met een kranslegging en toespraken bij het Indisch Monument in Den Haag zijn op zaterdag 15 augustus de gevallenen en slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië herdacht. Kamervoorzitter Khadija Arib woonde de jaarlijkse plechtigheid bij.
De herdenking had dit jaar, 75 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, een sober karakter vanwege de coronamaatregelen. Er waren slechts 75 genodigden, er kon geen publiek aanwezig zijn. Behalve de Koning en de minister-president, waren de voorzitters van Tweede en Eerste Kamer onder de genodigden. Minister-president Mark Rutte hield een speech, net als de voorzitter van de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, Erry Stoové. Als laatste sprak een leerling van het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum in Den Haag.
Erry Stoové was ook een van de sprekers bij de Indische plaquette in het Kamergebouw op vrijdag 14 augustus. Er is daar ieder jaar, voorafgaand aan de nationale herdenking, ook een herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Stoové memoreerde bij die gelegenheid het ‘Indische zwijgen’ van veel mensen die de kampen hebben overleefd. “Maar ze schreven wel, overal, tot op de witte bladzijden van kookboeken toe.” Volgens hem kunnen velen de viering van 75 jaar bevrijding dit jaar niet voluit meebeleven, omdat het leed dat hen is aangedaan in voormalig Nederlands-Indië, onvoldoende is onderkend.
Stemmenorkest
Aansluitend sprak de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib. Zij vertelde het verhaal van de Nederlandse Helen Colijn, die gevangene was in het kamp Palembang op Sumatra. Lange tijd na de oorlog, toen zij in Amerika woonde, schreef zij het boek De kracht van een lied over het stemmenorkest dat een aantal gevangenen in het kamp vormden. Helen Colijn gaf ook lezingen en er verscheen een documentaire over het koor. Dit jaar klonk ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding van Nederland op 4 mei het Largo van Dvorak, een stuk dat ook in het kamp klonk.
Eigen ervaringen
Om de verhalen van toen levend te houden, spraken ook Peter Neeb en Irene Urich. De heer Neeb is vertegenwoordiger van de Commissie van Advies van de stichting. Hij zat in een Japans interneringskamp en vertelde over zijn ervaringen daar. Mevrouw Urich spreekt namens de Vereniging van Gerepatrieerden en Vrienden. Zij vertelde een van haar ervaringen als kind in de oorlog.
Kranslegging
Vervolgens legden Khadija Arib en de Voorzitter van de Eerste Kamer Jan Anthonie Bruijn samen een krans namens de Staten-Generaal. Erry Stoové legde een krans namens de stichting. Het gezelschap bij de besloten herdenking in de Tweede Kamer bestond uit de Voorzitters van beide Kamers, bestuursleden van de stichting, Kamerleden en vertegenwoordigers van bij de stichting aangesloten organisaties. Vanwege de coronamaatregelen was de vertegenwoordiging van alle partijen zeer beperkt.
Lees hier de volledige speech van Kamervoorzitter Khadija Arib.