Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden : Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden

Nr. 26 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 11 november 2024

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, belast met het voorbereidend onderzoek
van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst
van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 25 oktober 2024 voorgelegd aan de Staatssecretaris van Justitie
en Veiligheid. Bij brief van 7 november 2024 zijn ze door de Staatssecretaris van
Justitie en Veiligheid beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie, Pool

De griffier van de commissie, Brood

Vraag 262:

Kunt u een overzicht geven van alle acties en maatregelen die voortkomen uit het Toekomstscenario
kind- en gezinsbescherming? Kunt u in het overzicht ook aangeven wanneer deze acties
en maatregelen zijn begonnen, hoe lang ze doorlopen en welke nog in de toekomst gaan
starten?

Antwoord:

Het programma is in 2021 gestart en loopt tot september 2026. Vanaf eind 2022 ontvangt
u halfjaarlijkse rapportages waarin de voortgang van de verschillende actielijnen
wordt beschreven. De volgende rapportage is in de week van 4 november met de Jeugdbrief
naar de kamer gestuurd.

Hieruit komt naar voren dat er diverse hulpmiddelen voor professionals, in het bijzonder
in de proeftuinen, gereed zijn. Een belangrijk hulpmiddel zal een gemeenschappelijk
handelingskader voor professionals zijn dat eind 2025 gereed is. Hiermee maken we
de gewenste gezinsgerichte werkwijzen concreet.

Verder levert het programma de inzichten voor de benodigde aanpassing van het stelsel
van kind- en gezinsbescherming, met een studie naar mogelijke varianten voor een regionaal
veiligheidsteam (in juli opgeleverd) en een bijdrage aan de uitwerking van een ontwikkelrichting
(op te leveren in het voorjaar van 2025).

Vraag 263:

Wat heeft het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming tot nu toe concreet opgeleverd
aan verbeteringen in de jeugdbeschermingsketen?

Antwoord:

De concrete winst voor ouders en kinderen ligt in de toepassing van betere samenwerking
tussen professionals van verschillende organisaties en meer gezinsgerichte werkwijzen
in de ruim tien proeftuinen van het programma, alsook in de navolging daarvan in andere
regio’s.

Uit de voortgangsrapportage van het programma komt keer op keer naar voren dat het
op die manier lukt om gezinnen sneller dan voorheen en vaker zonder inzet van gedwongen
maatregelen naar veiligheid te leiden.

Verder leveren de proeftuinen het inzicht dat het stelsel, zoals vastgelegd in de
huidige regelgeving, belangrijke hinderpalen bevat om die nieuwe werkwijzen ook daadwerkelijk
toe te passen. Tenslotte leveren zij materiaal op voor aanpassingen aan dat stelsel,
zoals de ontwikkelrichting voor regionale veiligheidsteams die is beschreven in de
Jeugdbrief van november 2024.

Vraag 286:

Er is 25 miljoen in 2025, oplopend naar 50 miljoen structureel, beschikbaar ter versterking
van de rechtsbescherming in de jeugdbescherming, versterking van de familie- en jeugdrechtspraak,
in de toegang tot het recht en institutionele vernieuwing van de Rechtspraak, kunt
u nader specifiëren welk deel van het bedrag naar welk doel gaat? Is 50 miljoen structureel
wel genoeg voor al deze doelen? Zo ja, waar is deze inschatting op gebaseerd? Wanneer
worden deze middelen verdeeld?

Antwoord:

Vanuit het budget voor «Goed bestuur en sterke rechtsstaat» (totaal 200 miljoen euro
structureel) is 50 miljoen euro beschikbaar voor JenV. Deze middelen worden ingezet
ter versterking van de rechtsbescherming in de jeugdbescherming, versterking van de
familie- en jeugdrechtspraak, in de toegang tot het recht en institutionele vernieuwing
van de Rechtspraak. Over de verdeling van de middelen zult u voorafgaand aan de behandeling
van de JenV-begroting 2025 bij nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2025 worden
geïnformeerd.

Vraag 434:

Hoeveel kost het om van de pilot kosteloze rechtsbijstand kinderbescherming een structurele
regeling te maken? Hoeveel kost het om bij het structureel maken van de pilot de doelgroep
te verruimen naar beide ouders?

Antwoord:

In november stuurt SRb de toegezegde brief over de contouren van het wetsvoorstel
Versterking rechtsbescherming in de jeugdbescherming. Daarin wordt u nader geïnformeerd
over de plannen voor de kosteloze rechtsbijstand en over de dekking van deze plannen.

Vraag 435:

Op welke manier worden kinderen op dit moment in de rechtszaal bijgestaan of wie behartigd
de belangen van kinderen in kinderbeschermingszaken? Er is nu een pilot rechtsbijstand
voor ouders, welke ondersteuning krijgen kinderen (van een curator, advocaat, vertrouwenspersoon)?

Antwoord:

Het uitgangspunt van de wet is dat de minderjarige, en zijn of haar belang, in procedures
door zijn of haar ouders, of een andere wettelijk vertegenwoordiger, wordt vertegenwoordigd.
Op dit uitgangspunt bestaan in kinderbeschermingszaken uitzonderingen. Bij een conflict
van belangen tussen de minderjarige en zijn of haar wettelijk vertegenwoordiger kan
er voor de minderjarige ook een bijzonder curator worden aangewezen die de belangen
van de minderjarige moet verdedigen als procespartij. In november stuurt SRb de toegezegde
brief over de contouren van het wetsvoorstel Versterking rechtsbescherming in de jeugdbescherming.
In deze brief wordt u geïnformeerd over de plannen voor de kosteloze rechtsbijstand
en voor de ondersteuning van kinderen.

Vraag 514:

Hoeveel extra geld wordt er in 2025 uitgetrokken voor de zij-instroomregeling voor
jeugdbeschermers? Hoeveel extra geld wordt daarvoor uitgetrokken in de jaren 2026
t/m 2029?

Antwoord:

In 2025 is 5 miljoen euro uitgetrokken voor de zij-instroomregeling voor jeugdbeschermers.
Deze regeling stopt na 2025 en er zijn vanaf 2026 geen middelen meer beschikbaar.

Vraag 515:

Hoeveel extra zij-instromers zijn er in de jeugdbescherming komen werken in 2022,
2023 en 2024?

Antwoord:

Op peildatum 1 juli 2024 waren er, sinds de start van de regeling in 2023, 162 zij-instromers
gestart bij de gecertificeerde instellingen. In de subsidieperiode 2023 t/m 2025 kunnen
in totaal 300 zij-instromers starten bij de gecertificeerde instellingen.

Vraag 516:

Hoeveel extra geld wordt er in 2025 uitgetrokken voor de workloadverlaging voor jeugdbeschermers?
Hoeveel extra geld wordt daarvoor uitgetrokken in de jaren 2026 t/m 2029?

Antwoord:

Vanaf 2025 wordt door het Rijk structureel 30 miljoen euro uitgetrokken voor de workloadverlaging
van de jeugdbeschermers. Deze middelen zijn bij 1e suppletoire begroting 2024 toegevoegd
aan de algemene uitkering van het gemeentefonds. Conform de bestuurlijke afspraken
van oktober 2023 zetten gemeenten vanaf 2025 eveneens 30 miljoen euro extra in voor
de workloadverlaging.

Vraag 517:

Wat is de gemiddelde caseload voor jeugdbeschermers? Kunt u uiteenzetten hoe deze
gemiddelde caseload zich de afgelopen vijf jaar heeft ontwikkeld?

Antwoord:

De gemiddelde workload is in de periode 1 december 2022 tot 1 april 2024 afgenomen
van gemiddeld 17,1 kinderen per jeugdbeschermer naar gemiddeld 14,2 kinderen per jeugdbeschermer;
een daling van –17%. In het kader van de motie-Hijink wordt per 1 december 2022 de
gemiddelde workload bij de gecertificeerde instellingen gemonitord. Zie de tabel in
de bijlage voor de ontwikkeling van de gemiddelde workload sinds 1 december 2022.

In de brief die de Staatssecretaris Rechtsbescherming uw Kamer ten behoeve van het
Commissiedebat jeugdbescherming van 5 december 2024 zal toezenden, wordt u geïnformeerd
over de actuele stand per 1 oktober 2024. De verwachting is dat de workload – conform
de bestuurlijke afspraken die we met de VNG gemaakt hebben – verder zal zijn gedaald.

1 dec. 2022

1 mei 2023

1 okt. 2023

1 april 2024

Gemiddelde workload per fte

17,1

16,3

15,3

14,2

Vraag 518:

Hoeveel is er in de jaren 2023 en 2024 uitgegeven aan het verlagen van de workload/caseload
van jeugdbeschermers? Hoeveel van dat geld is uitgegeven?

Antwoord:

Het Rijk heeft via een subsidie aan de Gecertificeerde Instellingen in 2022 10 miljoen
euro, in 2023 10 miljoen euro en vanaf 2024 via een storting in het gemeentefonds
structureel 30 miljoen euro ingezet om de workload verlagen. Gemeenten hebben aanvullend
in 2023 10 miljoen euro, in 2024 25 miljoen euro ingezet en zetten vanaf 2025 30 miljoen
euro in voor de verlaging van de workload. Daarmee komt vanaf 2025 in totaal 60 miljoen
euro beschikbaar voor de verlaging van de workload. Deze 60 miljoen euro is nodig
om de nieuwe hogere tarieven te kunnen dekken en daarmee de gemiddelde workload te
verlagen.

Op dit moment kan het Ministerie van JenV nog niet vaststellen of alle subsidieverleningen
aan de Gecertificeerde Instellingen over 2022 en 2023 volledig tot uitputting zijn
gekomen. Aan drie Gecertificeerde Instellingen is verlenging van de subsidieperiode
verleend omdat zij nog niet volledige in staat waren om de verleende subsidies daadwerkelijk
uit te geven. De verwachting is deze middelen alsnog in 2024 tot besteding leiden.

Vraag 519:

Hoe lang wacht een jeugdige gemiddeld op een jeugdbeschermer? Kunt u deze wachttijd
voor de afgelopen vijf jaar in een overzicht uiteen zetten?

Antwoord:

De wachtlijst is gedaald van 2.072 kinderen op 1 december 2022 naar 1.343 kinderen
per 1 april 2024. De gemiddelde duur van de wachtlijst was 41 dagen op 1 december
2022 en gemiddeld 34 dagen op 1 april 2024. Zie de tabel in de bijlage voor de ontwikkeling
van het aantal kinderen op de wachtlijst in deze periode.

In het kader van de motie-Hijink worden per 1 december 2022 de wachtlijst en wachttijd
gemonitord. Het aantal kinderen die langer dan 5 dagen moeten wachten op een vaste
jeugdbeschermer betreft zowel de kinderen die wachten bij de start van een maatregel
op een vaste jeugdbeschermer (wachtlijst bij de start) als kinderen die al begeleid
worden door een jeugdbeschermer maar door ziekteverzuim en personeelsverloop nog geen
nieuwe vaste jeugdbeschermer hebben gekregen (interne wachtlijst). Bij kinderen op
de interne wachtlijst is in de regel de begeleiding al gestart en ontvangen ze veelal
al een vorm van jeugdhulp.

In de brief ten behoeve van het commissiedebat jeugdbescherming van 5 december 2024
zal de Staatssecretaris Rechtsbescherming u informeren over de actuele stand van de
wachtlijst per 1 oktober 2024.

Wachtlijst

1 dec. 2022

1 mei 2023

1 okt. 2023

1 april 2024

Aantal kinderen

2.072

1.617

1.498

1.343

Gemiddelde duur (dagen)

41

22

19

34