Kennisagenda

De vaste commissie voor VWS werkt voortdurend aan de versterking van haar kennis- en informatiepositie, bijvoorbeeld door rondetafelgesprekken te houden of werkbezoeken af te leggen. In de kennisagenda legt de Commissie daarnaast een aantal thema’s vast waar zij zich gedurende het jaar verder in wil verdiepen en hoe ze dat wil doen. De doelstelling van deze agenda is om te komen tot een stevige gemeenschappelijke kennisbasis.

Kennisagenda 2024

De commissie VWS heeft besloten om de volgende thema’s, naast het uit het Reglement van Orde (art. 7.13 lid 2) voortvloeiende thema controle jaarverslag, op te nemen in de Kennisagenda VWS voor het jaar 2024:

• Hervormingsagenda Jeugd
• Arbeidsmarktbeleid in de zorg
• Van zorg naar gezondheid
• Uitvoering Integraal Zorgakkoord
• Wijkgerichte ouderenzorg

N.B. Voor elk thema is er een voorbereidingsgroep die bestaat enkele leden van de commissie. De voorbereidingsgroep werkt per thema een aanpak met plannen en activiteiten uit, hierbij ondersteund door de staf van de commissie.

Hervormingsagenda Jeugd

De commissie heeft op de strategische procedurevergadering van woensdag 27 maart 2024 besloten het kennisthema jeugdzorg voort te zetten als het kennisthema Hervormingsagenda Jeugd. De leden Bruyning (NSC), Crijns (PVV) en Westerveld (GroenLinks-PvdA) vormen de voorbereidingsgroep.

In het kader van dit thema is door de staf in het najaar van 2023 een aantal informatieve stukken opgesteld voor (nieuwe) leden van de commissie.

Op 18 september 2023 heeft de (toenmalige) voorbereidingsgroep jeugdzorg een gesprek georganiseerd met medewerkers van het Team Aanpak Wachttijden (TAW). Dit team is opgezet door het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) dat van het Ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de opdracht heeft gekregen om jeugdzorgregio’s te ondersteunen bij het terugdringen van wachttijden in de jeugdzorg op basis van goed inzicht en overzicht.

Op 19 juni 2023 is een rondetafelgesprek georganiseerd over de Hervormingsagenda Jeugd. In dit gesprek kwamen (ex-)cliënten en ouders, zorgaanbieders, professionals en gemeenten aan het woord. 

Eerder heeft de commissie in het kader van dit kennisthema zich gericht op het onderwerp uithuisplaatsingen (een besluit tijdens de procedurevergadering van 13 oktober 2021). Op verzoek van de commissie hebben twee wetenschappers van de Universiteit Leiden een wetenschappelijk factsheet opgesteld. In dit factsheet worden knelpunten bij uithuisplaatsingen belicht vanuit gedragswetenschappelijk (pedagogisch) en juridisch perspectief. Ook worden meerdere aanbevelingen gedaan. De factsheet is meermaals ter sprake gekomen tijdens het debat over problemen met uithuisplaatsingen van kinderen en ook betrokken bij een commissiedebat over het jeugdbeleid. Op de factsheet is een kabinetsreactie ontvangen.

Arbeidsmarktbeleid in de zorg

De commissie heeft op de strategische procedurevergadering van woensdag 27 maart 2024 besloten het kennisthema arbeidsmarktbeleid in de zorg voort te zetten. De leden Bushoff (GroenLinks-PvdA), Claassen (PVV), Joseph (NSC) en Paulusma (D66) vormen de voorbereidingsgroep.

In de strategische procedurevergadering van 22 juni 2022 is het thema opleidingen in de zorg verbreed naar arbeidsmarktbeleid in de zorg.

Een aantal leden heeft in de voorbereidingsgroep voor dit thema een eerste aanzet gedaan voor het identificeren van mogelijke subthema’s die zich lenen voor verdere verdieping. Een van deze subthema’s is de indicatoren van het Programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt in de Zorg (TAZ). Op voorstel van de voorbereidingsgroep heeft de commissie de minister van Langdurige Zorg en Sport verzocht de commissie een (opzet van een) nulmeting toe te sturen op basis van de door de minister in het programma TAZ opgenomen indicatoren. De commissie heeft deze opzet voor de nulmeting 12 januari 2023 ontvangen.

Op de procedurevergadering van 22 maart 2023 heeft de commissie ingestemd met het voorstel van de voorbereidingsgroep om de gezamenlijke kennisbasis van de commissie te versterken op de onderwerpen (1) Ramingen over opleidingscapaciteit voor de zorg en (2) Regels over beroepsuitoefening in de zorg. De staf heeft hierover een rapportage opgesteld voor de commissie.

Van zorg naar gezondheid

De commissie heeft op de strategische procedurevergadering van woensdag 27 maart 2024 besloten het kennisthema Betaalbaarheid van de zorg voort te zetten als het kennisthema Van zorg naar gezondheid. De leden Jansen (NSC), Paulusma (D66) en Tielen (VVD) vormen de voorbereidingsgroep.

Het thema Betaalbaarheid in de zorg werd op de strategische procedurevergadering van 22 juni 2022 toegevoegd aan de kennisagenda.

Uitvoering Integraal Zorgakkoord

De commissie heeft op de strategische procedurevergadering van woensdag 27 maart 2024 besloten het kennisthema Uitvoering Integraal Zorgakkoord toe te voegen aan de kennisagenda. De precieze bemensing van de voorbereidingsgroep wordt nader vastgelegd.

Wijkgerichte ouderenzorg

De commissie heeft op de strategische procedurevergadering van woensdag 27 maart 2024 besloten het kennisthema wijkgerichte ouderenzorg toe te voegen aan de kennisagenda. De leden Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA) en Joseph (NSC) vormen de voorbereidingsgroep.

Afgeronde thema's en resultaten van de kennisagenda 2017-2023

In de periode 2017-2023 heeft de commissie de volgende kennisthema’s opgepakt en afgerond:

• Arbeidsmarkt in de zorg: Op 28 januari 2019 is een rondetafelgesprek met deskundigen georganiseerd over het arbeidsmarktbeleid in de zorg. Om kennis en mogelijke oplossingen vanuit het veld te vergaren heeft de Tweede Kamer ook een internetconsultatie gehouden. De uitkomsten van deze internetconsultatie zijn per brief aan de Tweede Kamer aangeboden. Het kabinet heeft hierop een reactie gegeven. 
• Lessen Scandinavische landen zorgtaken en langdurige zorg: Er is door Kenniscentrum Vilans een verdiepend onderzoek gedaan naar de langdurige zorg in Scandinavië, Denemarken en Zweden in het bijzonder. Een delegatie van Kamerleden heeft een bezoek gebracht aan verschillende instellingen voor langdurige zorg in Denemarken en Zweden (verslag). Daarnaast is er een vervolgonderzoek uitgevoerd naar de verklaring voor mogelijke verschillen in de kosten van langdurige zorg in Nederland, Denemarken en Zweden.
• Wachttijden en wachtlijsten in de zorg: Er is door de commissiestaf een 'quick scan' opgesteld om een beeld te krijgen van welke informatie over wachttijden en wachtlijsten er voor welke sectoren aanwezig is. De commissie heeft de ministers en de staatsecretaris gevraagd hierop een reactie te geven. In een kamerbrief werd antwoord gegeven op de vragen van de Kamer over wachttijden en wachtlijsten. Het kennisthema is in 2019 afgerond met een update van de quick scan.
• De juiste zorg op de juiste plek: In april 2018 ontving de Tweede Kamer het rapport 'De juiste zorg op de juiste plek'. Op maandag 18 februari 2019 heeft de vaste commissie voor VWS een rondetafelgesprek gehouden met deskundigen, opstellers van het rapport en zorgcliënten over ‘de juiste zorg op de juiste plek’.
• Stelselvraagstukken ouderenzorg: In dit kader hebben twee Technische Briefings en een gesprek plaatsgevonden. Op 21 juni 2020 was er een Technische Briefing over het deelrapport ‘Naar een toekomstbestendig zorgstelsel’. Op 21 september 2020 is er een gesprek geweest over het SER-rapport ‘Zorg voor de toekomst’ en op 5 oktober 2020 was er een Technische Briefing van de commissie Bos over het rapport ‘Oud en zelfstandig in 2030. Aangepast REISadvies’.
• Coronabeleid: Op 16 mei 2022 heeft een rondetafelgesprek over het onderwerp langetermijncoronabeleid plaatsgevonden. In dit rondetafelgesprek stond de voorbereiding van Nederland op een toekomstige epidemie of pandemie centraal. In aanloop naar het rondetafelgesprek hebben twee hoogleraren een wetenschapstoets uitgevoerd over de op 1 april 2022 ontvangen kamerbrief langetermijnaanpak COVID-19. De twee hoogleraren hebben hun bevindingen toegelicht tijdens een technische briefing.
• Preventie en bewegingsarmoede: In het kader van het thema leefstijlpreventie is op 21 maart 2022 een rondetafelgesprek georganiseerd. Dit rondetafelgesprek bestond uit drie blokken: (1) het belang van preventie, (2) gemakkelijker gezond eten en (3) de gezonde generatie.
• Wonen en zorg voor ouderen: Dit kennisthema is in samenwerking met de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken opgepakt. De commissiestaf heeft een overzicht van behoeften en belemmeringen inzake woonzorgvoorzieningen voor ouderen opgesteld. Als vervolg op dit rapport is op 17 maart 2022 een rondetafelgesprek georganiseerd. Het doel van dit gesprek was om meer inzicht te krijgen in de wijze waarop aanpassing van bestaande woningen en de bouw van nieuwe woonzorgvoorzieningen voor ouderen bevorderd kan worden. Aan het gesprek hebben vertegenwoordigers van onder meer ouderen, gemeenten, woningcorporaties en projectontwikkelaars deelgenomen.