Over de commissie
In een kleine zestig jaar is de aardgaswinning van succesverhaal verworden tot hoofdpijndossier. De aardgaswinning is een belangrijke rol gaan spelen in de Nederlandse energievoorziening en leverde Nederland ook veel extra inkomsten op. Maar de schaduwkanten, de aardbevingen en de vele gedupeerden in Groningen overheersen nu het beeld. Hoe heeft het zover kunnen komen? De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen deed grondig onderzoek naar de belangrijkste aspecten. Op deze pagina's vindt u meer informatie over de enquêtecommissie en het onderzoek. Het rapport van de enquêtecommissie is op 24 februari 2023 in Zeerijp aangeboden aan de Tweede Kamer.
Wat heeft de commissie onderzocht?
De hoofdvragen van het onderzoek luidden:
- Hoe is de besluitvorming over de aardgaswinning in Groningen, de schadeafhandeling en de versterking op cruciale momenten verlopen?
- Welke effecten had dit, welke belangen en afwegingen speelden een rol en hoe is hierbij omgegaan met de belangen van de Groningers?
Doel van het onderzoek
Het doel van deze enquêtecommissie was waarheidsvinding en het verkrijgen van verklarend inzicht in de besluitvorming over de aardgaswinning, de schadeafhandeling en de versterking in Groningen. Dit maakte het mogelijk te komen tot oordeelsvorming over de gehele periode en lessen te trekken, om daarmee bij te dragen aan toekomstperspectief voor Groningen en de ontwikkeling van toekomstig beleid.
Opzet van het onderzoek
De periode waarover onderzoek werd gedaan, startte op het moment dat voor het eerst aardgas werd gevonden in Groningen: in 1959. Het onderzoek is opgesplitst in drie perioden waarin belangrijke gebeurtenissen en cruciale momenten centraal staan:
- ‘Na Slochteren’: voortvarende start van de gaswinning;
- ‘Na de beving in Assen’: bodemdaling en aardbevingen;
- ‘Na de beving in Huizinge’: afbouw van de gaswinning (ondergronds), schadeherstel en versterking (bovengronds).
Planning onderzoek
De enquêtecommissie is direct na de installatie begonnen met het vorderen van schriftelijke inlichtingen en documenten bij 47 betrokken organisaties. Op basis van deze ruim zeshonderdduizend documenten deed zij uitvoerig feiten- en dossieronderzoek. In de maanden januari, februari en maart 2022 heeft de commissie 124 besloten voorgesprekken gevoerd met deskundigen en getuigen om extra informatie in te winnen en eerste bevindingen te toetsen. De Kamerleden brachten op maandag 25 en dinsdag 26 april een werkbezoek aan het aardbevingsgebied in Groningen.
De enquêtecommissie startte eind juni 2022 met de openbare verhoren. Deze vonden plaats van maandag 27 juni tot en met vrijdag 1 juli en tussen maandag 29 augustus en vrijdag 14 oktober. Het rapport 'Groningers boven gas' is op 24 februari 2023 gepresenteerd. Kamervoorzitter Vera Bergkamp nam het rapport namens de Kamer in ontvangst. Zij heeft het rapport doorgeleid naar de commissie voor Economische Zaken en Klimaat. Deze commissie heeft het Kamerdebat erover voorbereid. Na dit debat, waarin de commissie verantwoording aflegde over het onderzoek, volgt er een debat tussen de Kamer en het kabinet over het rapport.
Wat is een parlementaire enquête?
Een parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Tweede Kamer tot haar beschikking heeft als zij zelf onderzoek wil doen. Dit maakt het mogelijk om schriftelijke inlichtingen en documenten bij betrokken organisaties te vorderen en getuigen en deskundigen onder ede te horen. Mensen die worden opgeroepen door de commissie, zijn verplicht te verschijnen.
Hoe is de enquête voorbereid?
De Tweede Kamer nam op 5 maart 2019 met algemene stemmen de motie-Van der Lee c.s. aan, die uitspreekt dat een parlementaire enquête naar de aardgaswinning in Groningen wenselijk is. Om dit onderzoek voor te bereiden, is op 22 september 2020 de tijdelijke commissie aardgaswinning Groningen opgericht. Deze commissie had als opdracht om de Kamer een voorstel te doen voor de onderzoeksopzet. De tijdelijke commissie heeft onder andere een werkbezoek gebracht aan Groningen. De leden spraken met gedupeerde bewoners. Het onderzoeksvoorstel is op 4 februari 2021 aan de Kamer aangeboden. De enquêtecommissie voerde het onderzoek volgens dit voorstel uit.
Voortgangsbrief van 9 december 2021
De enquêtecommissie heeft op 9 december 2021 een voortgangsbrief geschreven aan Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Hierin staat onder andere dat de commissie de besloten voorgesprekken ging starten in de eerste week van 2022.
