Tijdelijke commissie : Tijdelijke commissie Corona
In 2020 werd de wereld opgeschrikt door het coronavirus. Het virus verspreidde zich razendsnel, ook in Nederland. De coronacrisis heeft de gehele samenleving getroffen. Daarom is het belangrijk om te kijken naar de ervaringen uit, en de gebeurtenissen tijdens de coronacrisis.. De Kamer stelde vlak voor de zomer van 2022 de Tijdelijke commissie Corona in die een onderzoeksvoorstel voor de parlementaire enquête heeft uitgewerkt.
Parlementaire enquêtecommissie Corona
Op dinsdag 30 januari 2024 zijn de Kamerleden van de parlementaire enquêtecommissie Corona benoemd. De commissie bestaat uit de Kamerleden: Peter Smitskam (PVV), Anita Pijpelink (GroenLinks/PvdA), Daan de Kort (VVD), Rosanne Hertzberger (NSC), Claudia van Zanten (BBB) en Pepijn van Houwelingen (FVD). Tijdens de constituerende vergadering op dinsdag 6 februari 2024 is Daan de Kort verkozen tot commissievoorzitter en Anita Pijpelink tot ondervoorzitter.
- Lees hier meer over de Parlementaire enquêtecommissie Corona.
Onderzoeksvoorstel
De tijdelijke commissie heeft een onderzoeksvoorstel uitgewerkt voor de opzet van een parlementaire enquête naar het verloop van de coronacrisis in Nederland. Het onderzoek van de parlementaire enquête richt zich op de periode vanaf de eerste signalen vanuit China over het virus (eind 2019) tot en met het afschalen van de maatregelen in het voorjaar van 2022. Het voorstel is op 25 mei 2023 door het Presidium naar de Kamer gestuurd.
Klik hier om de infographic te downloaden.
Aanleiding
De Tweede Kamer heeft op 4 november 2021 met algemene stemmen de motie-De Vries c.s. aangenomen, die uitspreekt dat een parlementaire enquête naar de coronacrisis in Nederland wenselijk is. Doel van het onderzoek is te komen tot waarheidsvinding met betrekking tot de gebeurtenissen tijdens de coronacrisis en daaruit lessen te trekken voor de toekomst, om zo beter voorbereid te zijn op een eventuele volgende gezondheidscrisis.
Opdracht van de tijdelijke commissie
De tijdelijke commissie heeft van de Tweede Kamer de opdracht gekregen een onderzoeksvoorstel uit te werken voor de opzet van een parlementaire enquête naar het verloop van de coronacrisis in Nederland. Het onderzoek van de parlementaire enquête moet zich volgens de opdracht richten op de periode vanaf de eerste signalen vanuit China over het virus (eind 2019) tot en met het afschalen van de maatregelen in het voorjaar van 2022. Bij het verlenen van de opdracht aan de tijdelijke commissie was de Kamer zich ervan bewust dat een eventuele nieuwe coronagolf ertoe zou kunnen leiden dat het eindpunt van de onderzoeksperiode op een ander moment moet worden bepaald.
De parlementaire enquête moet een aanvulling zijn op het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) naar de aanpak van de coronacrisis.
Aanpak
Het proces om te komen tot een parlementaire enquête kent doorgaans drie stappen: een voorbereidingsgroep, de instelling van een tijdelijke commissie en de instelling van een enquêtecommissie. De voorbereidingsgroep heeft haar opdracht in juni 2022 afgerond en deed het voorstel een tijdelijke commissie in te stellen. De Kamer nam dat voorstel over en stelde vlak voor de zomer de Tijdelijke commissie Corona in. Deze tijdelijke commissie is in september 2022 gestart met het uitwerken van een onderzoeksvoorstel voor de parlementaire enquête.
Het werk van de tijdelijke commissie bestaat uit het opbouwen van kennis en het opstellen van een onderzoeksvoorstel. De eerste fase was het opbouwen van kennis. Dat betekent dat de Kamerleden zich inlazen in het coronadossier en over de werkwijze van parlementaire enquêtes. Ook voerden de Kamerleden gesprekken met externe deskundigen en gingen ze op werkbezoek om een goed beeld te krijgen van de verschillende relevante aspecten van de coronacrisis. De Kamerleden brachten op 21 november een werkbezoek aan Noordoost-Brabant, op 11 januari een bezoek aan Zuid-Limburg en op 23 januari een bezoek aan Utrecht. De commissie vergaderde normaliter wekelijks op maandag.
Onderzoeksvoorstel naar de Kamer
De tijdelijke commissie is gekomen tot een onderzoeksopzet en onderzoeksvragen. Het Presidium heeft het onderzoeksvoorstel op 25 mei 2023 aan de Kamer voorgelegd. Lees de gehele brief van het Presidium. De Kamer heeft destijds besloten om te wachten met de enquête. Op 13 december 2023 is de enquêtecommissie alsnog ingesteld met een (met algemene stemmen aangenomen) motie.
Doel van de enquête
Het doel van de enquête is te komen tot waarheidsvinding over (1) het handelen van het kabinet tijdens de coronacrisis, de afwegingen die zijn gemaakt en de inzichten die daaraan ten grondslag lagen, en (2) de rol en het functioneren van de Tweede Kamer. Hiermee wordt beoogd tot oordeelsvorming te komen en lessen te trekken, om beter voorbereid te zijn op toekomstige, langdurige (gezondheids)crises.
Wat is een parlementaire enquête?
Een parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Tweede Kamer tot haar beschikking heeft als zij zelf onderzoek wil doen. Het wordt de vijftiende naoorlogse parlementaire enquête. De Tweede Kamer voert momenteel een lopende parlementaire enquête uit. Die gaat over fraudebeleid en dienstverlening. Lees meer over de verschillende parlementaire onderzoeksinstrumenten.