Eindverslag ‘(On)zichtbare invloed’ aangeboden aan Tweede Kamer
De parlementaire ondervragingscommissie ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen heeft donderdag 25 juni 2020 haar eindverslag ‘(On)zichtbare invloed’ aangeboden aan de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib.
De opdracht van de Kamer aan de commissie luidde: verwerf meer inzicht in ongewenste beïnvloeding van maatschappelijk en religieuze organisaties in Nederland, zoals moskeeën, uit onvrije landen en geef inzicht in effectieve maatregelen om die invloed te doorbreken.
Hoe vindt beïnvloeding plaats?
Beïnvloeding uit onvrije landen vindt plaats op verschillende manieren: bijvoorbeeld door het oprichten, besturen en financieel ondersteunen van moskeeën en andere organisaties, zoals moskeescholen. Beïnvloeding vindt ook plaats door het scholen, uitzenden en betalen van imams en predikers. Een andere manier is het uitgeven en verspreiden van literatuur, lesmethodes en wervingsmateriaal. Ook is er sprake van rechtstreekse invloed op moslimgemeenschappen via de (sociale) media.
‘(On)zichtbare invloed’
Het onderzoek maakt duidelijk dat achter de dikwijls bewuste financiële strategie vaak invloed schuilt die erop gericht is om onzichtbaar te blijven. Ook blijkt dat er een groot gebrek is aan transparantie. Zo is vaak onduidelijk wie de daadwerkelijke donateur is, of het geld wordt besteed aan het doel waarvoor het bestemd was en wordt er geen verantwoording over afgelegd naar de gemeenschap.
Vanuit Turkije wordt wel zichtbaar beleid gevoerd dat gericht is op het verstevigen van de eigen visie op de islam in Nederland, waarbij soms ook politieke boodschappen meekomen.
Organisaties en regeringen van onvrije landen proberen op zichtbare en onzichtbare wijze in de hoofden en harten van moskeegangers en hun kinderen te komen. De invloed uit onvrije landen kan leiden tot angst, intimidatie en bedreiging wanneer moskeegangers zich niet aan de denkbeelden van de beïnvloeders willen conformeren. Door deze beïnvloeding ontstaan parallelle samenlevingen.
Transparantie ontbreekt
Om zicht te krijgen op geldstromen speelt transparantie een cruciale rol. De commissie heeft vastgesteld dat geen enkele overheidsinstantie in Nederland zicht heeft op álle geldstromen uit het buitenland. Het zicht is beperkt en afhankelijk van de goede wil van andere landen om daarover informatie met Nederlandse instanties te delen.
De Tweede Kamer in debat
De bevindingen van het onderzoek geven de commissie reden tot zorg. Het is dan ook met die urgentie dat zij dit verslag aan de Tweede Kamer aanbiedt en nadrukkelijk oproept: “Wij zien dit onderzoek als kickstart voor een debat. Het is nu aan de politiek om te bepalen in hoeverre het noodzakelijk is om maatregelen te treffen om ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen tegen te gaan. We hebben het licht op dit onderwerp gezet en moeten ervoor zorgen dat dit licht blijft schijnen”.
Lees het eindverslag (On)zichtbare invloed van de parlementaire ondervragingscommissie Ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen of het voorwoord en de samenvatting.
Noot voor de redactie
Video voorzitter Michel Rog
Michel Rog licht namens de commissie de bevindingen van het onderzoek toe. Deze video kunt u downloaden en rechtenvrij gebruiken:
Contact
Voor vragen kunt u contact opnemen met de Stafdienst Communicatie, Manon Verhoeven via telefoonnummer +31 6 11 49 42 34.