Wet seksuele misdrijven

28 juni, wetsvoorstel – Met een aantal nieuwe regels wil het kabinet seksueel grensoverschrijdend gedrag effectiever tegengaan. De Kamer debatteert hierover met minister Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid).

Seksueel grensoverschrijdend gedrag, zoals seksueel geweld, kindermisbruik en seksuele intimidatie, komt vaak voor en kan ernstige gevolgen voor slachtoffers hebben. De laatste jaren zijn er een aantal online vormen bij gekomen, waarvan met name kinderen risico lopen het slachtoffer te worden. Daarom wordt de strafwet op een aantal punten aangepast.

We moeten als maatschappij opstaan tegen seksueel geweld, stelt Yeşilgöz. In dit wetsvoorstel staat daarom de norm centraal dat seksuele interactie gelijkwaardig moet zijn. Dit betekent niet dat seksuele misdrijven altijd makkelijker te bewijzen zijn, maar de drempel voor bewijs wordt wel lager.

Onvrijwillige seks

Bij onvrijwillige seks waarbij iemand zegt het niet te willen, maar de ander toch is doorgegaan, is het bewijzen van verkrachting op dit moment heel moeilijk, constateert Bikker (ChristenUnie). In de nieuwe wet worden beide partners individueel verantwoordelijk om te checken of de ander daadwerkelijk seks wil, en dat juicht zij toe.

Het is goed dat die toestemming noodzakelijk is, maar hoe zit dat dan bij prostitutie, vraagt Kuik (CDA) zich af. Vinden we het wel normaal dat die toestemming kan worden afgekocht, terwijl we weten dat misleiding, dwang of een moeilijke jeugd kwetsbare mensen de prostitutie in drijft?

Een klant moet ook bij een prostituee nagaan of het contact vrijwillig is, aldus de minister. Daarbij kan het gaan om verbale of non-verbale uitingen. Prostitutie is een legaal beroep, maar degene die daarvoor betaalt, mag geen dwang of drang toepassen.

Bewijslast

Om verkrachting of aanranding aan te tonen, is het niet meer noodzakelijk om te bewijzen dat er sprake was van dwang, geweld of bedreiging. De indruk wordt gewekt dat dit het bewijs van verkrachting minder moeilijk maakt, maar dat is niet het geval, denkt Helder (PVV). Er is immers aanvullend bewijs nodig. Teleurstelling en hernieuwd slachtofferschap liggen op de loer, vreest zij.

Bij de strafbaarstelling van verkrachting is de scheidslijn tussen de varianten met opzet en schuld dun, constateren Mutluer (PvdA) en Van der Werf (D66), die als rapporteur bij dit wetsvoorstel optreden. De minister benadrukt dat de rechter ervaring heeft met het bepalen van opzet en schuld.

De rapporteurs stellen ook dat van tevoren duidelijk moet zijn welk gedrag strafbaar is. Yeşilgöz erkent dat. Voor strafbaarheid moeten er duidelijke signalen zijn dat het seksuele contact onvrijwillig was.

Maximumstraffen

De maximale straffen voor bijvoorbeeld seksueel misbruik van kinderen gaan terecht omhoog, constateert Michon (VVD). De groep die kinderporno maakt en verspreidt, mag niet wegkomen met een taakstraf.

Het is hard nodig dat ernst wordt gemaakt met het verhogen van de strafmaat voor kinderpornografie, benadrukt Van der Staaij (SGP). Wat is het actieplan om kinderporno op Nederlandse servers tegen te gaan? Gaat de minister in kaart brengen welke partijen hierbij betrokken zijn, vraagt Van Haga. Hij pleit voor een maximumstraf van tien jaar in plaats van zes jaar voor het verspreiden van kinderporno.

Het ministerie van BZK werkt aan een beleidsplan om minderjarigen te beschermen tegen online content, reageert de minister. In het kader van zelfregulering werken onlineplatforms nauw met elkaar samen om kinderporno zo snel mogelijk te verwijderen. In verreweg de meeste gevallen gebeurt dit ook binnen 24 uur na een melding.

Seksuele intimidatie

Het is belangrijk dat straatintimidatie eindelijk op landelijk niveau strafbaar wordt gesteld, zegt Mutluer (PvdA, mede namens GroenLinks). Maar moet een burgemeester bij online seksuele intimidatie niet ook een gebiedsverbod kunnen opleggen? Binnenkort komt er een brief naar de Kamer over online aangejaagde intimidatie waarin dit punt wordt meegenomen, zegt de minister.

Sexchatting en misbruik van beeldmateriaal

Volwassenen die seksueel getinte berichten sturen naar kinderen onder de 16 jaar zijn voortaan strafbaar. Sexchatting kunnen we niet hard genoeg aanpakken, meent Eerdmans (JA21). Hoe schakelen we digitale kinderlokkers sneller uit, vraagt hij zich af.

Het wetsvoorstel laat een kans liggen als het gaat om het verspreiden van seksueel beeldmateriaal, meent Van der Werf (D66). De gevolgen van beelden die online worden gezet, dragen slachtoffers lang met zich mee. Daarom wil zij dat misbruik van seksueel beeldmateriaal wordt ondergebracht bij de seksuele misdrijven.

Yeşilgöz stelt dat het bij wraakporno primair om een schending van de privacy gaat. Daarom wordt het op een andere manier strafbaar gesteld.

Uitvoering

Belangrijker dan een wet die op papier deugt, is dat slachtoffers snel bij de politie terechtkunnen, meent Van Nispen (SP). Uit een evaluatie in Zweden weten we dat er extra politiecapaciteit nodig is. De minister zegt dat er incidenteel geld is gereserveerd voor extra personeel bij de politie en het OM. Ook komt er structureel 500 miljoen bij voor de zedenrecherche.

De stemmingen over het wetsvoorstel en de ingediende moties zijn op 4 juli.

Zie ook: