Wet kiescollege niet-ingezetenen

13 september 2022, wetsvoorstel – De Kamer debatteert over een wetsvoorstel van minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) waarmee Nederlanders die in het buitenland wonen invloed krijgen op de samenstelling van de Eerste Kamer.

Nederlanders in het buitenland mogen niet stemmen voor Provinciale Staten en hebben dus geen invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. Met een wijziging van de Grondwet heeft de minister eerder geregeld dat niet-ingezetenen een speciaal kiescollege kunnen kiezen dat vervolgens invloed heeft op de samenstelling van de Eerste Kamer. Met dit wetsvoorstel wordt de inrichting en verkiezing van het kiescollege geregeld.

Representativiteit

Het kiescollege zal altijd uit ten minste negen leden bestaan, zo bepaalt de wet. Is dat aantal bepalend voor de representativiteit, vraagt Van Dijk (CDA). Strolenberg (VVD) constateert dat het college één keer in de vier jaar fysiek bijeenkomt en vraagt de minister om ook de digitale mogelijkheden goed in de gaten te houden.

Bij het bepalen van het aantal leden van het kiescollege is aangesloten bij de Gemeentewet, zegt Bruins Slot. Daarmee moeten ook kandidaten van kleinere groeperingen kans maken op een plek in het college. Aan digitaal stemmen zitten volgens de minister nog te veel risico's vast voor het waarborgen van het stemgeheim.

Registratie

Zorg ervoor dat het permanente register voor kiesgerechtigden in het buitenland actueel blijft, adviseert Dekker (D66). En hoe wil de minister bevorderen dat zo veel mogelijk Nederlanders in het buitenland zich registreren?

Alle kiezers in de permanente registratie krijgen een brief waarin hen gevraagd wordt zich voor de verkiezingen van volgend jaar te registreren, zegt Bruins Slot. Zij wijst erop dat het permanente register is gekoppeld aan de Basisregistratie Personen. Veranderingen daarin worden dus automatisch doorgevoerd.

Uitstel

Als de Eerste Kamer uiterlijk op 11 oktober voor het wetsvoorstel stemt, kan het kiescollege een rol spelen bij de verkiezingen van 2023, zegt de minister. Leijten (SP) spreekt van "een vluggertje". Zij bepleit uitstel, opdat het ook voor kleine en nieuwe partijen mogelijk is om een netwerk in het buitenland op te bouwen. Bovendien heeft zij er moeite mee dat de waarde van een stem van een inwoner van Nederland niet gelijk is aan die van een niet-ingezetene.

De Kamer stemt op 15 september over het wetsvoorstel.

Zie ook: