Voorstel voor hogere straf bij meerdere delicten tegelijk

13 maart 2018, wetsvoorstel - Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) wil de regeling meerdaadse samenloop herzien. De Kamer buigt zich over zijn voorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht.

Iemand die drugs verkoopt in ruil voor gestolen goederen, maakt zich schuldig aan overtreding van de Opiumwet en aan heling. Dat is een voorbeeld van meerdaadse samenloop.

Bij meerdaadse samenloop legt de rechter één straf op. Hij kan bij het hoogste strafmaximum dat voor een van de feiten kan worden opgelegd, maximaal een derde optellen. Met het wetsvoorstel verhoogt minister Grapperhaus deze zogenaamde gematigde cumulatie naar maximaal de helft.

Het voorstel biedt een verbetering ten opzichte van de huidige praktijk, meent Van der Staaij (SGP), maar hij vindt de redenering achter de gematigde cumulatie toch "wat dun".

Vragen bij het strafplafond

Een verhoging van de maximumstraf bij meerdaadse samenloop met maximaal een derde of met de helft? Helder (PVV) verwijst naar de zaak-Robert M. en wil helemaal geen strafplafond. Zo krijgt de rechter volgens haar maximale vrijheid bij het opleggen van een straf.

Ook Van Oosten (VVD) wil af van die "korting voor daders" bij meerdaadse samenloop, maar dan alleen bij zedenmisdrijven of misdrijven waarvoor acht jaar straf kan worden opgelegd. Een willekeurige grens, vindt Van der Staaij (SGP). Hij noemt het voorbeeld van mishandeling met zwaar letsel tot gevolg. Daarvoor is de maximumstraf zes jaar.

Er komt een modernisering van de zedenwetgeving aan, benadrukt Grapperhaus. Hij stelt Helder (PVV) en Van Oosten (VVD) voor om concrete voorstellen op dit gebied bij die gelegenheid te doen.

Eerdere veroordelingen

De minister maakt het met zijn wetsvoorstel mogelijk om zwaarder te straffen als iemand berecht wordt voor een strafbaar feit dat hij heeft gepleegd vóór strafbare feiten waarvoor hij al veroordeeld is. De rechter moest eerder alle voorgaande veroordelingen meerekenen en kon daardoor soms niet zo hoog straffen als hij zou willen. Nu hoeft hij alleen de eerstvolgende veroordeling mee te tellen.

Van Nispen (SP) vindt het goed dat er met het voorstel een einde komt aan de onrechtvaardigheid dat rechters daders op grond van iets waar ze eerder voor veroordeeld zijn, soms een lagere straf moeten opleggen dan wenselijk zou zijn.

Het rekening houden met de eerstvolgende veroordeling bij het strafbare feit dat voorligt, kan volgens Groothuizen (D66) onrechtvaardig uitpakken. Het maakt voor de straftoekenning namelijk een groot verschil of iemand eerder is veroordeeld voor een roofoverval of voor een winkeldiefstal. Van Dam (CDA) suggereert dat de rechter niet met de eerstvolgende veroordeling rekening moet houden, maar met de veroordeling tot de hoogste straf, .

Grapperhaus verdedigt het alleen bekijken van de eerstvolgende veroordeling. Het feit dat voorligt, had bij die veroordeling voor het eerst aan de orde kunnen zijn. Iemand die herhaaldelijk delicten pleegt, krijgt bovendien over het algemeen een steeds hogere straf. Door alleen rekening te houden met de eerste veroordeling heeft de rechter de grootste vrijheid bij de strafoplegging.

De Kamer stemt 20 maart over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort.

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist.