Veiligheid op Nederlandse universiteiten
23 januari 2025, debat –De Kamer debatteert met minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) over de veiligheid op Nederlandse universiteiten.
De rellen die ontstonden bij de studentenprotesten tegen de oorlog in Gaza, onder andere bij de Universiteit van Amsterdam, zijn aanleiding voor het debat. De protesten tegen het optreden van het Israëlische leger hebben eraan bijgedragen dat veel Joodse studenten en medewerkers zich onveilig voelen.
Antisemitisme
Door scanderende hagen je studiezaal in. Onlineberichten van studiegenoten met daarin "Vermoord alle zionisten!" Langs antisemitische posters om je universiteit in te komen. Martens (VVD) illustreert waardoor veel Joodse studenten zich onveilig voelen. Antisemitisme krijgt te veel ruimte in het onderwijs, vindt Stoffer (SGP). Ook hij noemt een reeks aan gebeurtenissen en incidenten die Joodse studenten en medewerkers als bedreigend hebben ervaren.
De intimidatie van joodse studenten en medewerkers is ongekend, zegt Van der Plas (BBB). Ze hekelt het "reltuig" dat heeft geëist dat universiteiten alle banden met Israël verbreken. Veel Joodse studenten durven geen college meer te volgen, stelt Eerdmans (JA21) vast. Onderzoek laat volgens hem zien dat antisemitische vijandigheid op de universiteit een blijvend probleem is.
Waar zijn we in vredesnaam beland? Ceder (ChristenUnie) uit zijn verontwaardiging over het ontstaan van een klimaat waarin studenten niet meer de ruimte voelen om hun mening te uiten of niet meer durven te vertellen dat ze Joods zijn. Waar zijn we in terechtgekomen als er geen promotie voor Joodse evenementen meer gemaakt kan worden?
We moeten nooit wegkijken van antisemitisme, zegt Heite (NSC), en we mogen verwachten van universiteiten dat ze dat ook niet doen. Ze spoort de minister daarom aan om harde afspraken te maken met de onderwijsinstellingen over het antisemitismebeleid.
Bruins wijst op de Taskforce Bestrijding Antisemitisme, die gerichte voorstellen gaat doen om de veiligheid van joodse studenten te waarborgen. Daar waar sprake is van strafbare feiten, zou aangifte gedaan moeten worden. Maar dat is de verantwoordelijkheid van bestuurders van onderwijsinstellingen; de minister kan hen daartoe niet verplichten. Hij onderzoekt nog of het instellen van een onafhankelijk meldpunt de aangiftebereidheid kan verhogen.
Activisten
Antisemitisme is een reële zorg, zegt Paternotte (D66), maar het is ook begrijpelijk dat mensen zich zorgen maken om de situatie in Gaza. Voor degenen die de boel kort en klein hebben geslagen, heeft hij echter geen begrip. Het is belangrijk dat deze mensen daarvoor gewoon worden vervolgd.
Roep universiteitsbesturen op relschoppende studenten van universiteiten weg te sturen, zet buitenlandse herrieschoppers het land uit en verbied sit-ins en demonstraties op onderwijsterreinen. Van der Hoeff (PVV) suggereert wat de regering kan doen om de veiligheid te waarborgen.
Vreedzaam demonstreren is een essentieel recht in een goed functionerende democratie, zegt Stultiens (GroenLinks-PvdA). Hij uit zijn zorgen over dat er steeds meer beveiligingsmaatregelen worden genomen, bijvoorbeeld het bespioneren of afluisteren van studenten door beveiligers in burgerkleding.
Palestijnse zaak
Er raast een wind van intimidatie en geweld over Nederlandse hogescholen en universiteiten, concludeert Ergin (DENK), en die richt zich tegen mensen die opkomen voor de rechten van Palestijnen. Voor hun protest betalen ze een hoge prijs, zoals gekneusde ribben, oogletsel en scheuren in hun schedeldak, stelt hij, en ze worden gecanceld, geïntimideerd en weggezet als antisemiet, stelt hij.
De Kamer stemt op 28 januari over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.