Veel problemen met Defensiematerieel

3 november 2014, begroting - Minister Hennis (Defensie) verdedigt het onderdeel Materieel van de begroting. De Kamer maakt zich zorgen over de inzetbaarheid, het onderhoud en de aanschaf daarvan.

Vanwege de toegenomen onrust in de wereld, bijvoorbeeld in Oekraïne en Syrië, zijn alle partijen het eens over de noodzaak van een goed geoutilleerde krijgsmacht. Vuijk (VVD) is daarom blij dat Defensie er structureel 100 miljoen bij krijgt. Dat is volgens hem een trendbreuk met voorgaande jaren. Er juist sprake van "verdere afbreuk", stelt Bontes (Groep Bontes/Van Klaveren). CDA-woordvoerder Knops wijst erop dat de Defensie-uitgaven ten opzichte van het bnp blijven dalen. Het beetje extra geld is volgens hem niet voldoende om de problemen op te lossen.

Er wordt minder geïnvesteerd dan beoogd en nodig

Al sinds 2009 haalt Defensie haar eigen doelstelling niet om 20% te investeren in materieel (investeringsquote). Vuijk stelt voor van meer investeringen juridisch vast te leggen dat ze verplicht zijn. Het geld is er, maar kan soms niet snel genoeg worden uitgegeven, omdat materieel nog moet worden aangekocht of geleverd, zegt de minister. Zij wil de 20%-norm vanaf 2017 weer halen. Hoe de investeringsquote wordt berekend, neemt zij op in de volgende begroting. Dat een tekort aan munitie niet automatisch verminderde inzetbaarheid van de krijgsmacht betekent, zoals de minister stelt, trekt Van Dijk (SP) in twijfel. Knops pleit ervoor om de voorraden munitie en reserveonderdelen structureel op peil te brengen.

Kritiek op het inkoop- en verkoopbeleid Defensie

Stop met de verkoop van goede wapensystemen, zoals mijnenjagers en pantserhouwitsers, want dat is "pure kapitaalvernietiging", vindt Bontes. De Roon (PVV) wil de schaarse middelen liever besteden aan de verdediging van Nederland dan aan de aankoop van voornamelijk voor buitenlandmissies bedoelde Bushmasters en Chinookhelikopters. Günal (PvdA) maakt zich zorgen over de defensie-inkooporganisatie DMO. Daar zou onder meer sprake zijn van een gebrek aan transparantie, onoverzichtelijke procedures en te hoge werkdruk. Om te komen tot een transparante, efficiënte en effectieve organisatie heeft de minister een aantal maatregelen genomen, onder andere het aanstellen van een nieuwe directeur. D66-woordvoerster Hachchi heeft signalen opgevangen dat er is gefraudeerd, bijvoorbeeld bij ICT-aanbestedingen. Hennis bekijkt of een diepgaand onderzoek nodig is.

Veel vragen over roestende NH90-helikopter

De NH90-helikopter roest en slijt harder dan verwacht mag worden, wat zorgt voor additionele onderhoudskosten. Dat mag niet ten koste gaan van het extra geld voor Defensie, vindt Van Dijk. Hachchi wil dat de minister de zeven nog niet geleverde toestellen niet afneemt. Bontes stelt voor in plaats daarvan Amerikaanse Chinookhelikopters te kopen. De extra kosten wil Hennis verhalen op de fabrikant, maar als hij de problemen oplost, zoals hij belooft, dan neemt ze alle NH90's af. Andere toestellen kopen zou volgens haar nog meer verlies betekenen. Mede door de mankementen aan de NH90 is er allang een tekort aan helikopters, zegt Günal. Heeft de minister hiervoor een langetermijnvisie? Die is simpel volgens Hennis: Defensie moet voldoende helikopters hebben om de inzetbaarheidsdoelstellingen te realiseren.

De Kamer stemt op 18 november over de moties. Over de begroting wordt op een later moment gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.