Vaststelling tarieven opslag duurzame energie 2019

15 november 2018, wetsvoorstel - Met een stijging van de opslag duurzame energie (ODE) haalt minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) extra geld binnen voor de energietransitie.

De ODE is een heffing op aardgas- en elektriciteitsgebruik. De opbrengst is bestemd voor de Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+). Deze subsidieregeling is gericht op verduurzaming van de energievoorziening.

Door de SDE+-pot te vullen kunnen we kansen op verduurzaming benutten, benadrukt Sienot (D66). Hij steunt daarom de verhoging van de ODE-tarieven. De ODE is niet leuk, zegt Yesilgöz (VVD), maar wel nodig om te kunnen investeren in schone en duurzame energiebronnen. Kops (PVV) vindt dat de vaststelling van de ODE-tarieven gebaseerd is op "gegoochel met cijfers".

Eerlijke verdeling

Bedrijven en huishoudens betalen beide 50% van de ODE, terwijl bedrijven vier keer zoveel CO2 uitstoten. Bovendien gaat het grootste deel van de SDE+-subsidies naar het bedrijfsleven. Is de verdeling van lasten en lusten wel eerlijk, vraagt een aantal woordvoerders zich af.

Van der Lee (GroenLinks) suggereert om een teruggave van €51 voor huishoudens in de ODE in te voeren en dit te compenseren door bedrijven meer te laten bijdragen. De verhouding zou hierdoor 60%-40% worden. Dat gaat Beckerman (SP) en Akerboom (PvdD) niet ver genoeg. Zij willen de ODE zo aanpassen dat bedrijven 80% en huishoudens 20% gaan betalen.

We moeten slimme maatregelen nemen, zegt Yesilgöz (VVD). Een verschuiving van de lasten naar bedrijven mag er volgens haar niet toe leiden dat de Nederlandse concurrentiepositie sterk verslechtert.

Bedrijven en huishoudens met zonnepanelen nemen minder elektriciteit af en betalen daardoor minder ODE. Mulder (CDA) vindt dit onrechtvaardig: deze groep zou ook moeten meebetalen aan het bouwen van windmolens op zee.

Laten we de onderhandelingen over het klimaatakkoord afwachten, zegt Sienot (D66). Hij hoopt dat die leiden tot een evenwichtige verdeling van de lasten en lusten tussen bedrijven en huishoudens. Ook de minister wil de ODE in het licht van het te sluiten klimaatakkoord bezien.

Betaalbaarheid energierekening

Energie wordt door het regeringsbeleid voor steeds meer mensen een onbetaalbaar luxeproduct, stelt Kops (PVV). Hij pleit daarom voor afschaffing van de ODE, die wordt gebruikt voor "windmolenparken en nog meer van die flauwekul".

Pas de SDE+-regeling zodanig aan dat subsidiegelden ook gebruikt kunnen worden voor het isoleren van huizen, suggereren Beckerman (SP) en Akerboom (PvdD). Dit verlaagt zowel de CO2-uitstoot als de energierekening van huishoudens. Vooral mensen met lage en middeninkomens kunnen die energierekening namelijk steeds moeilijker betalen.

ODE of CO2-belasting?

De ODE is uiteindelijk niet houdbaar, denkt Moorlag (PvdA). Ten eerste wordt de grondslag steeds smaller doordat wijken van het gas af gaan. Ten tweede onttrekken mensen in koopwoningen zich eraan door zonnepanelen en warmtepompen aan te schaffen, iets wat huurders niet kunnen. Het is volgens hem eerlijker en transparanter om de ODE te vervangen door een CO2-bronbelasting.

Er moet een duidelijker verband komen tussen CO2-uitstoot en heffingen, zegt Wiebes. Maar dat is volgens hem alleen mogelijk als daarover op Europees of mondiaal niveau afspraken gemaakt worden.

De Kamer sprak op 17 november 2016 over de ODE-tarieven voor 2017 en op 30 november 2017 over die voor 2018. Over de moties en het wetsvoorstel wordt op 20 november gestemd.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist