Trumps importtarieven voor de Europese Unie

22 april 2025, debat - Wat betekenen de door president Trump aangekondigde importheffingen voor Nederland? De Kamer debatteert erover met minister Klever (Buitenlandse Handel).

Begin april kondigde Trump wereldwijde importheffingen aan. Voor de Europese Unie (EU) zou een tarief van 20% gaan gelden. Later draaide de Amerikaanse president sommige heffingen terug en laste hij een pauze in van 90 dagen, onder andere voor de EU.

Handelsoorlog

Een handelsoorlog zal grote gevolgen hebben voor Nederland, vreest Hirsch (GroenLinks-PvdA). Onze economie kan een klap van 12 miljard krijgen, 60% van de bedrijven verwacht gevolgen en 50.000 banen staan op het spel, illustreert ze. Ze mist een visie van de minister: wat is haar inzet in Brussel? Kamminga (VVD) wil weten welke diplomatieke stappen worden gezet om escalatie met de Verenigde Staten te voorkomen. En wat is plan B als dit niet lukt?

De inzet van Nederland en de EU blijft gericht op de-escalatie, antwoordt Klever. Met onderhandelingen en constructieve gesprekken wil ze de Amerikaanse importheffingen zo veel mogelijk van tafel krijgen. Als dit geen aanvaardbaar resultaat oplevert, moet de EU gerichte tegenmaatregelen nemen om haar belangen te beschermen, aldus de minister.

Ram (PVV) wil geen handelsoorlog "over de rug van de gewone Nederlander" en is voorstander van een zakelijke aanpak: praten waar het kan, terugduwen als het moet. Europese importheffingen gaan vooral onze bedrijven raken en wakkeren inflatie aan, waarschuwt hij. Welke impact heeft het op Nederland als de tarieven na de pauzeperiode van 90 dagen alsnog ingaan, vraagt Stoffer (SGP).

Het is lastig om de impact exact in te schatten, zegt de minister, omdat de maatregelen om de haverklap veranderen. Met heffingen van 20% zal er naar verwachting economische groei blijven, maar die zal wel kleiner zijn. Vooral de machinebouw, chemische industrie en olie-industrie zullen geraakt worden door algemene invoerheffingen, licht Klever toe.

Bondgenoten

De Verenigde Staten zijn niet langer een betrouwbare partner, oordeelt Bontenbal (CDA). De Europese Unie heeft volgens hem bondgenoten nodig in een onveilige wereld. Hij wil dat de EU banden aanhaalt met landen als Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Japan en Zuid-Korea.

Postma (NSC) was eerst terughoudend over het EU-Mercosur-verdrag, maar haar partij steunt de handelsovereenkomst met Zuid-Amerikaanse landen nu wel. Volgens haar opent het markten en biedt het een alternatief als traditionele partners zich ineens van ons afkeren. Het verdrag kan onze economie 300 miljoen euro opleveren, zegt Paternotte (D66). Waarom heeft het kabinet hier nog steeds geen standpunt over?

De grondhouding van het kabinet tegenover handelsakkoorden is in algemene zin positief, antwoordt Klever. Maar ze is ook "goed bekend" met moties van Kamer tegen dit akkoord. De regering neemt pas een positie in de Europese Raad in als daadwerkelijk sprake is van besluitvorming over het akkoord. De Kamer wordt voorafgaand daaraan geïnformeerd.

Dijk (SP) hekelt het "dogmatisch verdedigen van vrijhandel". Het dwingt landen hun markten open te stellen voor alle producten, zegt hij, ongeacht of die gemaakt zijn met uitbuiting en milieuvervuiling.

Afhankelijkheid

Wat Vermeer (BBB) betreft moet Nederland zijn eigen verdienmodel, strategische onafhankelijkheid en vestigingsklimaat hoog op de agenda zetten. Voor welke producten en sectoren zijn we afhankelijk van de Verenigde Staten, vraagt hij de minister.

Klever noemt het veelvuldig gebruik van Amerikaanse clouddiensten als strategische afhankelijkheid van de Verenigde Staten, al is dit volgens haar "niet per definitie risicovol". Het kabinet brengt risicovolle strategische afhankelijkheden in kaart en werkt aan het diversifiëren van handelsstromen.

Grinwis (ChristenUnie) vraagt zich af of het verstandig is dat diverse Europese landen een hechtere relatie aangaan met China. Hij pleit juist voor het afbouwen van afhankelijkheden. Producten worden in China onder veel slechtere omstandigheden geproduceerd, zegt Teunissen (PvdD). Bedrijven als Temu en AliExpress zouden volgens haar hier niet mogen importeren, "want er kleeft bloed aan die producten".

Amerikaanse heffingen brengen zorgen met zich mee over een toestroom van Chinese producten, erkent Klever. De Europese Commissie kan antidumping- of antisubsidiemaatregelen nemen als er sprake is van oneerlijke subsidiering, legt ze uit. De Commissie heeft daarnaast maatregelen gepubliceerd rondom producten van goedkope Chinese webshops.

Europese Unie

Samen staan we sterk in Europa en dat is precies wat Trump vreest, stelt Dassen (Volt). Hij pleit voor verdere Europese integratie en zou graag ook een kapitaalmarktunie, energie-unie en defensie-unie zien.

Baudet (FVD) betoogt juist dat de EU "dramatisch" is voor de Nederlandse economie. Nederland heeft geen handelsoverschot ten aanzien van de Verenigde Staten, zoals de EU als geheel dat heeft, maar juist een handelstekort. Dat geeft ons land een unieke onderhandelingspositie waarmee de minister naar het Witte Huis zou moeten gaan, suggereert hij. Handelspolitiek is belegd bij de EU, antwoordt Klever. We kunnen als Nederland dus niet zelf onderhandelen met de Verenigde Staten over heffingen.

De Kamer stemt op 13 mei over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct