Staat van de Europese Unie besproken
9 februari 2017, debat - De Kamer bespreekt met minister-president Rutte en minister Koenders (Buitenlandse Zaken) het functioneren en de toekomst van de Europese Unie. Ook leden van het Europees Parlement (EP) nemen deel aan het debat.
Er zijn verschillende aanleidingen om na te denken over hoe de toekomst van de Europese Unie eruit moet komen te zien: de komende brexit, het aantreden van de nieuwe Amerikaanse president en de opstelling van Rusland.
Beertema (PVV) ziet als enige geen toekomst meer in de EU: trek de conclusie dat het project mislukt is. Om tot goede regelgeving te komen en grensoverschrijdende problemen als klimaatverandering effectief aan te pakken, zegt Grashoff (GroenLinks), zal de EU juist meer moeten doen en zullen lidstaten op bepaalde terreinen autonomie moeten opgeven.
Kerntaken
De EU moet zich vooral richten op haar kerntaken en op grensoverschrijdende problemen als veiligheid en migratie, zo stellen veel woordvoerders. Maar de invulling daarvan verschilt.
- Van Bommel (SP): streef naar een Unie waarin de lidstaten het beleid uitzetten
- Voordewind (ChristenUnie): de EU moet zich niet meer bemoeien met zaken als toerisme, onderwijs, jeugdwerkloosheid, sociale zekerheid en defensie
- Eickhout (EP/GroenLinks): bescherm Europese burgers in plaats van multinationals
- Bisschop (SGP): stop met proefballonnen over meer Europa, want die voeden slechts het wantrouwen tegen de EU
Parlement en Commissie
Het aantal leden van het Europees Parlement zou best gehalveerd kunnen worden, zo stelde Koenders in een artikel in het Algemeen Dagblad. Maar De Jong (EP/SP) ziet daar weinig in: het zou leiden tot een hoge kiesdrempel en waarschijnlijk een federaler Europa.
Verklein niet het Europees Parlement maar de Europese Commissie, zo suggereert Verhoeven (D66). De Commissie moet dienstbaar zijn aan het Europees Parlement en de lidstaten, benadrukt Van Dalen (EP/CU/SGP). Onafhankelijk Kamerlid Monasch stelt voor om de Commissie te vervangen door een ambtelijke organisatie.
Het democratische tekort van Europa ligt niet zozeer bij het Europees Parlement, betoogt Omtzigt (CDA), maar bij de regeringsleiders. Die zijn namelijk niet transparant over de zaken die zij bij Europese toppen bespreken.
Migratie
De Turkijedeal heeft geleid tot het grotendeels opdrogen van de migrantenstroom via dat land. Voor Van Baalen (EP/VVD) is dat aanleiding om afspraken met Noord-Afrikaanse landen te willen maken. Maar In 't Veld (EP/D66) ziet niets in "het uitbesteden van het vuile werk aan Turkije en Libië" en wijst op de slechte situatie in vluchtelingenkampen.
Er zijn binnen de EU afspraken gemaakt over het opnemen van vluchtelingen vanuit Griekenland, maar niet alle landen voeren die ook uit. Kort lidstaten die de afspraken niet nakomen op hun Europese subsidies, suggereert Maij (PvdA).
Economie of meer
Europese samenwerking is belangrijk voor de economische groei, stellen verschillende woordvoerders. En dat geldt nog meer voor een relatief klein handelsland als Nederland, betoogt Mulder (VVD). Maar de EU is meer dan markt en munt, zegt Tang (EP/PvdA), die pleit voor een sociaal Europa. De Lange (EP/CDA) beschouwt de EU als een waardengemeenschap en wijst op de geopolitieke belangen.
Het streven naar meer economische groei op een planeet die niet meegroeit, leidt volgens Ouwehand (PvdD) tot grote (milieu)problemen. De EU behartigt vooral de belangen van multinationals, bijvoorbeeld door het sluiten van vrijhandelsverdragen, betoogt Hazekamp (EP/PvdD), en vergeet daardoor de belangen van mensen, dieren, natuur en milieu.
De Kamer stemt op 14 februari over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.