Sluiting intensive care Zuyderlandziekenhuis Heerlen

26 september 2024, debat - De Kamer debatteert met minister Agema (Volksgezondheid) over de sluiting van drie afdelingen in het Zuyderlandziekenhuis in Heerlen.

Een voorgenomen sluiting van de intensive care, spoedeisende hulp en geboortezorg in het Zuyderlandziekenhuis in Heerlen heeft tot onrust onder personeel en inwoners geleid. Het plan is dat deze afdelingen verhuizen naar het ziekenhuis in Geleen. De Kamer debatteert over mogelijke oplossingen en de gevolgen.

Geld en personeel

Als een deel van de zorg naar elders verplaatst wordt, geeft dat een schok, boosheid en strijd onder patiƫnten en personeel, stelt Tielen (VVD). Maar beslissingen over gezondheidszorg moeten ook gebaseerd worden op ratio, draagvlak en uitvoerbaarheid. Zij wijst op de regietafel, waarbij tientallen zorgprofessionals en 170 inwoners scenario's hebben uitgewerkt voor de toekomst van de ziekenhuiszorg in de regio.

De zorgverzekeraar en de ziekenhuisdirectie bepalen door de marktwerking welke zorg er wordt geleverd in Heerlen, zegt Dijk (SP). Het kabinet zou de regie naar zich toe moeten trekken. Hij vraagt de minister om snel te zorgen voor een vast budget voor spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg, zodat de afdelingen open kunnen blijven.

In het regeerprogramma heeft het kabinet afgesproken de bekostiging van spoedzorg te veranderen, legt Agema uit. De minister wil deze zorg uit de marktwerking halen en er worden vaste budgetten voor vrijgemaakt. Dat moet kleinere ziekenhuizen en streekziekenhuizen meer zekerheid bieden. De minister hoopt dat dit het voor artsen en verpleegkundigen aantrekkelijker maakt om bij kleinere ziekenhuizen in de regio te werken.

Met een andere bekostiging is het personeelstekort waarmee het ziekenhuis kampt niet opgelost, denkt Claassen (PVV). Daarvoor zouden ook de administratieve lasten moeten worden aangepakt. Veel nieuwe zorgmedewerkers verlaten de zorg namelijk vanwege werkdruk en bureaucratie. Ook Jansen (NSC) ziet het personeelstekort als de grootste uitdaging. De oplossing wordt dan vaak gezocht in fusies van kleine ziekenhuizen, ziet zij. Verwacht de minister dat kwaliteit en toegankelijkheid daardoor in gevaar komen?

De minister heeft zich tot doel gesteld om de administratietijd te halveren, onder andere met behulp van AI. Ze erkent dat ze niet weet of budgetbekostiging een oplossing biedt voor het Zuyderland. Zij wil geen valse hoop bieden, maar wel een "ultieme poging" wagen. Ze gaat samen met de zorgverzekeraar en het ziekenhuisbestuur bespreken of alle mogelijkheden zijn onderzocht om de personeelskrapte op te lossen. Ze benadrukt dat de spoedeisende hulpen in Geleen en Heerlen beide niet aan de kwaliteitseisen voldoen.

Gezondheidsachterstand in de regio

Van der Plas (BBB) waarschuwt dat sluiting van afdelingen uiteindelijk kan leiden tot sluiting van kleinere ziekenhuizen in de regio. Ze is gefrustreerd over de gebrekkige invloed van de regionale en landelijke politiek op het openhouden van streekziekenhuizen.

Het gaat hier om de ongezondste, armste en meest vergrijsde regio van Nederland, benadrukt Krul (CDA, mede namens ChristenUnie). Daarvoor zou de overheid verantwoordelijkheid moeten nemen, vindt hij. Dat lukt volgens hem niet als je de zorg ziet als een bedrijf en de samenleving als klant.

De Kamer zou niet moeten bepalen welke afdeling openblijft, vindt Paulusma (D66). Wel moet de Kamer ervoor zorgen dat het proces fatsoenlijk verloopt. Ze pleit voor een regionale gezondheidsstrategie voor Zuid-Limburg. Zo'n strategie moet gezondheidsverschillen met andere delen van het land aanpakken, goede plannen ondersteunen en stroeve samenwerking gladstrijken.

Bushoff (GroenLinks-PvdA) verwijt de minister een gebrek aan strijdlust voor een regio die kampt met achterstelling, verdwijnende voorzieningen en gezondheidsachterstanden. Als de minister geen resultaten bereikt, ziet hij een "gouden kans voor de Kamer" om op te komen voor de mensen in de mijnstreek.

Regioplannen kunnen helpen om specifieke lokale problemen aan te pakken, zegt Agema. Maar zij zet vooral in op gelijkwaardigere en toegankelijkere zorg in het hele land, ook voor mensen met een kleinere beurs. In dat kader ziet zij de voorgenomen verlaging van het eigen risico als een belangrijke stap.

De Kamer stemt op 1 oktober over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Direct