Situatie in Gaza
16 mei 2024, debat - De situatie in Gaza baart veel mensen zorgen. De Kamer debatteert erover met de ministers Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), Ollongren (Defensie) en Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking).
De grootschalige aanval van Hamas op 7 oktober 2023 leidde tot militaire acties van Israël in de Gazastrook, met grote gevolgen voor de humanitaire situatie in het gebied. Hamas houdt nog steeds tientallen Israëlische gijzelaars gevangen.
Optreden Israël
In Gaza zijn bijna 40.000 mensen omgekomen, zegt Van Baarle (DENK), voor een groot deel onschuldige vrouwen en kinderen. Bovendien lijkt volgens hem honger ingezet te worden als wapen, door het belemmeren van humanitaire hulp.
De situatie in Gaza is al maanden mensonterend, ontluisterend en onhoudbaar, stelt Koekkoek (Volt) vast. Teunissen (PvdD) is het daarmee eens: hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voordat de Nederlandse regering in actie komt?
De gevolgen van de aanvallen op Rafah zijn rampzalig voor de bevolking, benadrukt Piri (GroenLinks-PvdA): er moet snel een staakt-het-vuren komen. Nederland zou volgens Paternotte (D66) meer moeten doen om levens te redden en vrede te bevorderen, bijvoorbeeld door in EU-verband te pleiten voor sancties tegen personen en bedrijven die het oorlogsrecht schenden.
Nederland zet zich in voor het vergroten van de humanitaire hulp in Gaza, verzekert Schreinemacher. Een probleem is dat veel grensovergangen zijn gesloten wegens bureaucratische en veiligheidsredenen. Defensie heeft een bijdrage geleverd aan humanitaire airdrops, zegt Ollongren.
De ogen van de wereld zijn terecht op Rafah gericht, vindt Bruins Slot. Het is zorgwekkend dat de bescherming van de burgerbevolking te weinig prioriteit krijgt. Daarom wil zij, ook als signaal, binnen de EU het optreden van Israël aan de orde stellen in het licht van het associatieakkoord met het land.
Bestaansrecht Israël
Israël moet zich verdedigen tegen de terroristen “die de gruwelijke pogrom van 7 oktober pleegden”, zegt De Roon (PVV). Als je van vrijheid en democratie houdt, betoogt hij, dan steun je Israël. Het land staat volgens hem in zijn recht bij het optreden in Gaza, omdat het nodig is om de terreurorganisatie Hamas te vernietigen.
Israël vecht voor zijn voortbestaan in een omgeving waarin het bestaansrecht van Joden niet wordt erkend, benadrukt Van Dijk (SGP). In die existentiële strijd is het optreden in Gaza begrijpelijk, omdat dit nodig is om het opleven van Hamas te voorkomen.
Oorlog en vrede
Israël houdt zich niet aan de basale principes van het internationaal recht en het oorlogsrecht, concludeert Dobbe (SP). Zij pleit voor een rol van de VN om het geweld te laten stoppen, eventueel door het sturen van een vredesmacht.
Voor vrede heb je twee partijen nodig, zegt Tuinman (BBB), en daarvoor is het noodzakelijk dat de strijdende partijen elkaar vertrouwen. Nederland moet zijn eigen invloed volgens hem niet overschatten en optrekken met bondgenoten bij het zoeken naar een oplossing voor het complexe conflict.
Veldkamp (NSC) spreekt zich uit tegen "radicalestandpuntenpolitiek". Nederland moet zich inzetten voor een onmiddellijk staakt-het-vuren, vrijlating van de gijzelaars, een duurzaam bestand, humanitaire hulp en het beter aanpakken van Hamas.
Om te komen tot duurzame vrede is het nodig dat de Palestijnen een eigen staat krijgen, denkt Boswijk (CDA). Maar zowel de terreur van Hamas als uitbreiding van illegale nederzettingen en kolonistengeweld werpen een blokkade op tegen een tweestatenoplossing.
Ook Brekelmans (VVD) spreekt zich uit voor een tweestatenoplossing. Maar hij vraagt zich af wie in de weg daarnaartoe het gezag zou moeten krijgen in Gaza. De strijd in Gaza gaat niet voor altijd duren, zegt Ceder (ChristenUnie). Hij pleit voor een geloofwaardig plan voor het bestuur van Gaza na de oorlog.
Er moet een concreet plan komen voor het bestuur van Gaza, zegt Bruins Slot, en dat kan op basis van de principes die de G7 daarvoor hebben vastgelegd. Zij wil met G7-landen overleggen over hoe dit het beste kan worden ingevuld.
De Kamer stemt op 21 mei over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.