Is Schiphol ontsnapt aan een aanslag?

12 oktober 2016, debat - De Kamer debatteert met de ministers Van der Steur (Veiligheid en Justitie) en Plasterk (Binnenlandse Zaken) over de mogelijke plannen voor een aanslag op luchthaven Schiphol.

Op de dag van de aanslagen in Parijs (13 november 2015) reisden twee IS-aanhangers met de bus naar Amsterdam. De woordvoerders hebben veel vragen over de mogelijke plannen voor een aanslag in Nederland. Staan de feiten vast? Wilden de (potentiële) terroristen een aanslag plegen op Schiphol? Waren ze in beeld bij Nederlandse of buitenlandse veiligheidsdiensten?

Van der Steur gaat slechts globaal in op de feitelijke vragen van de Kamer. Omdat hij het strafrechtelijk onderzoek in België niet wil verstoren en omdat hij geen inzicht wil geven in de werkwijze van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Op dit moment is er volgens hem geen aanleiding voor een eigenstandig Nederlands strafrechtelijk onderzoek.

Uitwisseling gegevens

Voor het bestrijden van terrorisme is het belangrijk dat de verschillende Europese inlichtingen- en veiligheidsdiensten hun informatie uitwisselen. Het is dan ook goed dat de regering tijdens het Nederlands voorzitterschap het initiatief heeft genomen om dit te verbeteren, zegt Van Raak (SP). Ook Tellegen (VVD) pleit voor een EU-brede aanpak.

Loopt de uitwisseling van informatie tussen Europese veiligheidsdiensten nu goed?, vraagt Segers (ChristenUnie)? Van Toorenburg (CDA) denkt van niet. Gebrek aan politieke wil, technische verschillen en verschillen in nationale procedures liggen daaraan volgens haar ten grondslag.

Hoe zorgen we ervoor dat de uitwisseling van informatie verbetert? Spreek onderpresterende landen aan, suggereert Recourt (PvdA). Verhoeven (D66) en Van Tongeren (GroenLinks) vinden dat samenwerking meer verplicht moet worden.

Er is in Europa geen meerderheid voor verplichte uitwisseling van gegevens, antwoordt Van der Steur. Het uitgangspunt is wel dat informatie wordt gedeeld, tenzij er een goede reden is om dat niet te doen.

Harde aanpak: oplossing of voedingsbodem?

Wilders (PVV) en Van Klaveren (GrBvK) hekelen het opengrenzenbeleid en pleiten voor een harde aanpak van islamitisch terrorisme en het stoppen van de asielinstroom. Sluit moskeeën waar opgeroepen tot geweld, zegt Van Klaveren. De PVV-leider wijst op de relatief grote steun onder moslims voor IS en voor het gebruik van geweld.

Harde uitspraken van politici als Wilders zijn geen oplossing van het probleem maar creëren juist een voedingsbodem voor radicalisering en extremisme, betoogt Kuzu (GrKÖ). De PVV-leider is in zijn ogen een "terreurmagneet".

Suggesties om aanslagen te voorkomen

Kunnen we meer doen om aanslagen te voorkomen?

  • Van der Staaij (SGP): bescherm de Europese buitengrenzen, pak fraude met reispapieren aan, verscherp binnengrenscontroles in het Schengengebied en geef potentiële terroristen een reisverbod

  • Van Raak: stop potentiële terroristen verplicht in een deradicaliseringsprogramma

  • Tellegen en Van Toorenbrug: maak haast met wetgeving die de veiligheidsdiensten meer bevoegdheden geeft

  • Recourt en Van Tongeren: wijkagenten kunnen een belangrijke rol spelen bij het verzamelen van informatie

De Kamer stemt op 25 oktober over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.