Schijnconstructies aangepakt

26 februari 2015, wetsvoorstel - Door aanscherping van de wetgeving wil minister Asscher (Sociale Zaken) uitbuiting van arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa, verdringing van Nederlandse werknemers en oneerlijke concurrentie via schijnconstructies tegengaan.

Zzp'ers die feitelijk werknemer zijn. Onduidelijke, hoge inhoudingen op het loon. Gebruikmaken van onderaannemers. Werkgevers kunnen diverse schijnconstructies toepassen om minder loon, belasting of premies te betalen dan wettelijk verplicht is. Veelal gaat het daarbij om werknemers uit Midden- en Oost-Europa. Het is onverstandig geweest om de grenzen wagenwijd voor hen open te zetten, zegt De Graaf (PVV). Om de nieuwe regels effectief te maken, betogen Van Weyenberg (D66), Heerma (CDA) en Schouten (ChristenUnie), moet de inspectie wel handhaven. Die krijgt volgens Kerstens (PvdA) door Asschers wetsvoorstel meer handvatten om misstanden daadwerkelijk aan te pakken.

Ketenaansprakelijkheid tegen afschuiven verantwoordelijkheid

Niet alleen de eigen werkgever maar ook diens opdrachtgever kan voortaan worden aangesproken op het betalen van het cao- en het minimumloon. Door deze ketenaansprakelijkheid krijgen werknemers meer mogelijkheden om hun recht te halen, verwacht Kerstens. Bovendien wordt het bewustzijn bij opdrachtgevers vergroot, denkt Heerma. Van Weyenberg vreest echter dat malafide werkgevers hun aansprakelijkheid zullen proberen te ontlopen door bv's failliet te laten gaan. Die zorg wordt gedeeld door Van Ojik (GroenLinks). Hij steunt dan ook Ulenbelts (SP) voorstel om de mogelijkheid te creëren de hoofdopdrachtgever direct aan te spreken op misstanden. Maar Mulder (VVD) verzet zich daartegen: dit treft waarschijnlijk juist de meest bonafide schakel.

Strengere regels voor looninhouding

Werkgevers houden soms hoge bedragen in voor bijvoorbeeld huisvesting en zorgverzekering. Bij malafide uitzendbureaus is dit vaak onderdeel van hun verdienmodel, constateert Ulenbelt, die waarschuwt voor gedwongen winkelnering. Daarom wil Asscher inhoudingen in principe verbieden als daardoor minder dan het wettelijk minimumloon wordt uitbetaald. Maar innen kwaadwillende werkgevers het geld dan niet gewoon via een automatische incasso?, vragen Van Weyenberg en Heerma, die denken dat het probleem slechts wordt verplaatst. Van der Staaij (SGP) vreest juist dat de strengere regels het goedwillende werkgevers lastiger maken om huisvesting en zorgverzekering goed te regelen. Daar sluit Mulder zich bij aan: het drijft mensen in de handen van huisjesmelkers.

De Kamer stemt 3 maart over het wetsvoorstel en de moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.