Rol Diyanet ter discussie
21 december 2016, debat - De Turkse moskeekoepel Diyanet heeft informatie over vermeende Gülenaanhangers doorgespeeld. De Kamer debatteert met minister Koenders (Buitenlandse Zaken) en minister Asscher (Sociale Zaken) over "de lange arm van Ankara".
De mislukte staatsgreep in Turkije heeft veel onrust in het land veroorzaakt. President Erdogan houdt de Gülenbeweging verantwoordelijk voor de coup, wat heeft geleid tot de arrestatie of het ontslag van duizenden vermeende aanhangers van de religieuze leider.
"Voorzitter moskeekoepel fungeerde als verlengstuk van Ankara", zo kopte De Telegraaf op 14 december. Yusuf Acar, zowel diplomaat als voorzitter van de Nederlandse afdeling van de onder een Turks ministerie vallende moskeekoepelorganisatie Diyanet, zou informatie over vermeende Gülenaanhangers hebben doorgespeeld. Hij werd teruggeroepen naar Turkije na de ontstane commotie. De regering heeft duidelijk gemaakt "dat we hier niet van gediend zijn", benadrukt Koenders.
Afkeuring
Alle woordvoerders keuren het doorspelen van informatie over en de jacht op vermeende Gülenaanhangers af. "Bizar" en "buiten de orde", zegt Van Haersma Buma (CDA), wiens partij werd betiteld als "Gülenbolwerk". De Turkse overheid mag niet stoken in de Nederlandse democratie, aldus Van Meenen (D66).
De Turkse spionage is aanleiding om de Turkse ambassadeur terug te sturen naar Ankara, betoogt Van Klaveren (GrBvK). De Graaf stelt een verdergaande maatregel voor: ontmantel Diyanet in Nederland en sluit de aangesloten moskeeën. Dit is in strijd met de in de Grondwet vastgelegde vrijheid van godsdienst, zo reageert Asscher.
Dubbele pet
Het is ongewenst dat de voorzitter van een religieuze organisatie tegelijkertijd werkt als attaché. De dubbele pet van Yusuf Acar roept bij alle woordvoerders weerstand op, ook omdat die ingaat tegen de scheiding van kerk en staat.
Het is belangrijk dat er in de toekomst een "knip" wordt gemaakt tussen religieuze en diplomatieke functies, zegt Asscher. Dit is volgens Koenders ook duidelijk gemaakt in de contacten met de Turkse ambassade.
Contrastrategie
De overheid moet meer tegengas bieden aan de pogingen van de Turkse regering om invloed uit te oefenen op het leven van Turkse Nederlanders. Verschillende woordvoerders vragen om een "contrastrategie".
- Buma: zorg ervoor dat religieuze organisaties de spelregels van de democratie volgen en zich richten op Nederland
- Azmani (VVD): probeer Turkse Nederlanders los te weken van de lange arm van Ankara
- Marcouch (PvdA): steun organisaties die zich verzetten tegen Turks gestook en bescherm Turkse Nederlanders tegen intimidatie
- Grashoff (GroenLinks): een Nederlandse imamopleiding kan buitenlandse invloed tegengaan
Buitenlandse financiering
Stop de buitenlandse financiering van gebedshuizen. Bashir (SP) roept de regering op om haast te maken met het afsnijden van geldstromen, niet alleen uit Turkije maar ook uit landen als Qatar. Asscher stuurt over dit onderwerp nog een brief naar de Kamer.
De Kamer stemt op 22 december over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.