Regering neemt ICT-aanbevelingen deels over

8 april 2015, debat - Minister Blok (Rijksdienst) neemt een deel van de aanbevelingen uit het eindrapport van de tijdelijke commissie ICT (TCICT) over. Vooral de positie van het Bureau ICT-toetsing (BIT) zorgt voor discussie.

De overheid verspilt jaarlijks 1 tot 5 miljard belastinggeld door het mislukken of uit de hand lopen van ICT-projecten. De tijdelijke commissie ICT (TCICT) heeft 34 concrete aanbevelingen gedaan om ICT-verspilling te voorkomen. Laten we het momentum aangrijpen om iets te veranderen, zegt Oosenbrug (PvdA). De minister is positief over het commissierapport en neemt de aanbevelingen grotendeels maar niet integraal over. Het kabinet gaat voort op de eigen koers, concludeert Gesthuizen (SP), en slaat de belangrijkste adviezen in de wind. Wil de regering gewoon doorgaan met het verspillen van miljarden?, vraagt Verhoeven (D66) zich af. De Caluwé (VVD) stelt dat de kabinetsmaatregelen concreter moeten worden ingevuld.

Minister wil BIT onder CIO Rijk plaatsen

De TCICT heeft geadviseerd om het BIT onder te brengen bij het ministerie van Algemene Zaken, zodat het direct onder de minister-president valt. Deze positionering is belangrijk voor de onafhankelijke positie, benadrukken Keijzer (CDA) en Fritsma (PVV). Zij zijn dan ook teleurgesteld dat Blok ervoor kiest om het BIT te plaatsen onder de CIO Rijk, de hoogste ICT-ambtenaar, die valt onder de minister voor Rijksdienst. De Caluwé en Oosenbrug steunen de minister daarin, maar Verhoeven is kritisch. Volgens hem kan het BIT nooit onafhankelijk worden als het onder een ambtenaar valt: ambtenaren kunnen politieke besluiten niet terugdraaien.

BIT moeten tanden hebben

Alle woordvoerders zijn het erover eens dat het BIT een sterke positie moet krijgen. Oosenbrug pleit voor een "BIT met een byte/bite": deskundig en met voldoende slagkracht. Maar Gesthuizen vreest dat de minister de positie en de doorzettingsmacht van het bureau verzwakt door het BIT-oordeel slechts te beschouwen als een advies. De TCICT pleit voor een waakhond met tanden, maar met de invulling van de minister wordt het een "poedel" (Keijzer) of "schoothondje" (Verhoeven). Het is aan de Kamer om bewindslieden aan te spreken op het wel of niet volgen van het openbare BIT-advies, reageert Blok.

Suggesties om toekomstige ICT-debacles te voorkomen

Wat kan er, naast het instellen van het BIT, nog meer gebeuren om ICT-verspilling te voorkomen? De Caluwé pleit voor een cultuurverandering bij de overheid. De overheid kan voorkomen dat zij wordt gegijzeld door ICT-bedrijven, betoogt Verhoeven, door de eigen expertise te vergroten. Oosenbrug stelt dat de afhankelijkheid van grote softwareleveranciers kan worden verminderd door meer gebruik te maken van opensourcesoftware. Volgens Fritsma kunnen veel problemen worden voorkomen door de overheid kleiner en overzichtelijker te maken, zodat de ICT-systemen minder complex hoeven te zijn.

De Kamer debatteerde eerder op 10 december en 11 december met de TCICT over het eindrapport en de aanbevelingen. Zij stemt op 14 april over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.