Recht op eerlijk proces in Grondwet
24 mei 2017, Wetsvoorstel - Dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces staat nog niet expliciet in de Grondwet. Het voorstel van minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) om dit alsnog op te nemen, krijgt brede steun.
In 2012 vroeg de Eerste Kamer de regering in een motie om een algemeen recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige rechter in de Grondwet op te nemen. Aanleiding voor deze motie was het rapport van de staatscommissie Grondwet uit 2010.
Het is goed dat de minister het recht op een eerlijk proces binnen een redelijke termijn in de Grondwet wil opnemen, zegt Van Engelshoven (D66), maar waarom duurde het zolang?
Het is belangrijk dat een grondwetswijziging nauwkeurig gebeurt, zegt Plasterk. De wijziging gaat ook pas in nadat de beide Kamers er twee keer over hebben gestemd en het voorstel de tweede keer met een tweederdemeerderheid hebben goedgekeurd.
EVRM
Het recht op een eerlijk proces is al geregeld in artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Heeft het wel toegevoegde waarde om dit ook in de Grondwet op te nemen?
- Koopmans (VVD): de Nederlandse Grondwet heeft het primaat
- Bisschop (SGP): een dringende noodzaak ontbreekt, maar het is wenselijk om dit belangrijke constitutionele principe vast te leggen
- Van Nispen (SP) en Bruins Slot (CDA): het is een fundament van de democratische rechtsstaat
Opname van het recht op een eerlijk proces in de Grondwet heeft volgens de minister ook een belangrijke symbolische waarde.
Sociaal grondrecht
Toegang tot de rechter is een sociaal grondrecht, betoogt Özütok (GroenLinks): de overheid moet actief optreden om dit te faciliteren. Net als Van Nispen vindt ze dat dit recht de afgelopen jaren is beperkt door de verhoging van de griffierechten en de bezuinigingen op de gesubsidieerde rechtsbijstand.
Geschillencommissies en mediation
Geschillencommissies, bijvoorbeeld in de zorg, kunnen juridisch bindende uitspraken doen. Geldt daarbij ook het recht op een eerlijk proces?, vraagt Bruins Slot. Van Engelshoven vraagt zich af of mediation de toegang tot de onafhankelijke rechter beperkt.
Ook in zaken die door een geschillencommissie of via mediation worden afgehandeld, blijft er volgens de minister toegang tot een onafhankelijke rechter.
De Kamer stemt op 30 mei over het wetsvoorstel.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.