Positie van de middenklasse in Nederland
6 maart 2025, debat – De Kamer debatteert met de ministers Heinen (Financiën) en Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) over de middenklasse.
De middenklasse laat zich lastig afbakenen, zegt Van Hijum. Maar het is duidelijk dat het gaat om de brede groep in het midden van de samenleving, die vaak moeite heeft om rond te komen. Het is belangrijk dat je financieel de maand doorkomt, zegt Heinen, en dat je als je je best doet, vooruitkomt in het leven.
Agenda en noodplan
De middenklasse is in de loop der jaren steeds meer in de verdrukking gekomen, betoogt Klaver (GroenLinks-PvdA). Zijn fractie komt met een kosten-noodplan om dat te veranderen. Ook wordt er gewerkt aan een initiatiefwetsvoorstel om de prijzen in supermarkten te verlagen.
Onze maatschappij staat op de schouders van de middenklasse, betoogt Yeşilgöz (VVD). Maar die middenklasse valt nu te vaak tussen wal en schip. Met een Agenda voor Werkend Nederland wil de VVD daar een eind aan maken.
Hoge prijzen
In Nederland zijn de boodschappen vaak duurder dan in andere Europese landen, stellen verschillende woordvoerders vast. Kijk naar Frankrijk, zegt Ergin (DENK), waar de overheid supermarkten en voedselproducenten oproept om de prijzen te verlagen. Van Vroonhoven (NSC) wil het marktfalen aanpakken, onder andere door belemmeringen voor parallelimport weg te nemen en onderzoek te laten doen naar de prijzen van kinderopvang en dierenartsen.
De hoge inflatie holt de koopkracht uit en laat ons spaargeld verdampen, zegt Van Dijck (PVV). Hij wil met spoed een onderzoek naar de verschillen tussen Europese landen. Ook wil hij de btw op boodschappen verlagen en de huren bevriezen.
Dat de inflatie hoger is dan in omringende landen, komt volgens Heinen voor een deel doordat de economie hier harder groeit. Een oplossing kan dan zijn om als overheid minder uit te geven. Ook werken de stijgende lonen door in de inflatie.
Inflatie is de sluipmoordenaar van de koopkracht van de middenklasse, betoogt Grinwis (ChristenUnie). Hij spoort het kabinet om, zolang de inflatie hoger is dan 2%, geen maatregelen te nemen die de prijzen verder verhogen. Inflatie is de grootste vijand van de middenklasse, zegt Vermeer (BBB). Daar komen nog het hoge eigen risico in de zorg en stijgende parkeer- en ozb-tarieven bovenop.
De inflatie blijft inderdaad hoog, erkent Heinen. Maar door de stijgende lonen en de lastenverlichting van het kabinet stijgt de koopkracht wel degelijk.
Het is "crazy" dat de helft van elke getankte liter naar de Staat gaat, vindt Eerdmans (JA21). Hij pleit voor lastenverlichtingen waar de middenklasse van profiteert: de btw op voedsel terug naar 6%, daling van de inkomstenbelasting en de energiebelasting en een korting op de brandstofaccijns.
Sociale klassen
De term "middenklasse" is pure politieke misleiding, stelt Dijk (SP), bedoeld om de werkende klasse te verdelen in een onderklasse en een middenklasse. En om te ontkennen dat er een bezittende bovenklasse is die steeds rijker wordt.
Naast ondernemerschap is onderwijs dé grote emancipatiemotor om sociale mobiliteit te vergroten, betoogt Vijlbrief (D66). Het speelt een cruciale rol om ervoor te zorgen dat je überhaupt een middenklasse krijgt. Scholing is een belangrijke manier om mensen meer perspectief te geven, beaamt Van Hijum.
Langere termijn
Van Dijk (CDA) pleit voor beleid en maatregelen die de middenklasse voor de langere termijn zekerheid bieden. Ze denkt aan een eenvoudiger belasting- en toeslagenstelsel en aan werken lonender maken. Het huidige stelsel is een doolhof geworden, erkent Van Hijum. Hij komt voor de zomer met varianten om het te vereenvoudigen.
De middenklasse moet gewoon meer overhouden van het bruto-inkomen, zegt Flach (SGP). Maar het gaat niet om geld alleen: veel mensen uit de middenklasse hebben een gezin. Daarom zou de kinderbijslag of het kindgebonden budget structureel verhoogd moeten worden.
De overheid is niet de oplossing maar zelf het probleem, betoogt Dekker (FVD), de veroorzaker van knellende (groene) regels, kosten en belastingen. Daarom pleit hij voor het flink schrappen in overheidsuitgaven, zoals het Department of Government Efficiency (DOGE) doet in de Verenigde Staten.
De Kamer stemt op 11 maart over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.