Palliatieve zorg en stervensbegeleiding
27 november 2024, debat – De Kamer debatteert met staatssecretaris Maeijer (Langdurige en Maatschappelijke Zorg) over de zorg in de laatste fase van het leven.
Staatssecretaris Maeijer benadrukt dat palliatieve zorg “net zo gewoon en belangrijk zou moeten zijn als geboortezorg”. De staatssecretaris komt daarom binnenkort met een visie en agenda om palliatieve zorg beter in de reguliere zorg te verankeren. Maeijer wil dat iedereen kan sterven waar hij of zij dat wil, passend bij iemands wensen en behoeften.
Thiadens (PVV) verwelkomt de brede inzet van de staatssecretaris. Verschillende initiatieven van overheid, zorgverzekeraars en zorgverleners kunnen volgens hem zorgen voor een structurele bekostiging van de palliatieve zorg. Maar waak voor het risico op versnippering, waarschuwt Van Dijk (SGP). Hij hoopt dat de staatssecretaris de regie en het overzicht behoudt.
Zorgverzekeraars
Alle Kamerleden gaan in op de budgetplafonds die zorgverzekeraars hanteren. Komt palliatieve zorg in gevaar als een thuiszorgaanbieder het jaarlijkse budget al heeft opgebruikt? Dit hardnekkige probleem bestaat nog steeds, zegt Van der Plas (BBB), ondanks de jarenlange overleggen met zorgverzekeraars.
Uit gesprekken met zorgverzekeraars zijn volgens de staatssecretaris geen structurele problemen gebleken. Het gaat om maximaal één of twee meldingen per jaar, waar dan een oplossing voor wordt gevonden. Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht, ook in de laatste fase, benadrukt de staatssecretaris.
Bevers (VVD) vraagt aandacht voor de terminaliteitsverklaring die patiënten soms aan hun zorgverzekeraar moeten geven om in aanmerking te komen voor palliatieve thuiszorg. Dat levert veel extra stress op. De staatssecretaris zal dit signaal meenemen.
Hospicezorg
De meeste mensen willen thuis sterven. Als dat niet kan, dan kunnen zij terecht in een hospice. Vaak zijn dit particuliere initiatieven die gebruikmaken van vrijwilligers. De vraag naar hospicezorg stijgt. Dobbe (SP) benadrukt dat er in 2023 voor 7.500 mensen geen bed beschikbaar was. Zij denkt dat zorgverzekeraars regelmatig te lage vergoedingen bieden waardoor hospices kampen met financiële krapte.
Krul (CDA) is bezorgd over mensen met een gecompliceerde zorgvraag in de laatste levensfase. Hij vreest dat deze dure vorm van zorg in de knel komt als hospices daar geen verpleegkundigen voor kunnen betalen.
Er zal begin 2026 een evaluatie plaatsvinden van de bestaande subsidieregeling voor hospices en de vraag of die toereikend is. De staatssecretaris kan nog geen toezeggingen doen over de periode daarna.
Bewustwording
Sterven doe je maar één keer, benadrukt Paulusma (D66). Zij wil het taboe wegnemen op praten over de dood. Ook zou er bij de opleiding en bijscholing van zorgmedewerkers meer aandacht moeten komen voor palliatieve zorg.
Hiervoor is goede samenwerking nodig, reageert Maeijer. Bijscholing van huidige zorgprofessionals is in het bijzonder belangrijk, denkt de staatssecretaris, want zij zijn opleiders en stagebegeleiders van de nieuwe generatie.
Bewustwording vergroten over palliatieve zorg, ook bij jongere generaties, lijkt Ceder (ChristenUnie) een goed idee. Hij noemt als voorbeeld leerlingen van een middelbare school die op bezoek gaan bij een hospice.
Lopende overheidscampagnes over palliatieve zorg zijn vooral gericht op mensen van 60 jaar en ouder, maar er wordt overwogen om de doelgroep uit te breiden in 2025, zegt de staatssecretaris.
Nazorg
Thuiszorgorganisaties hebben geen budget voor nazorg voor nabestaanden, terwijl nabestaanden daar wel veel aan hebben bij de rouwverwerking. Zorgverleners leveren die nazorg nu in hun vrije tijd of ten koste van ander werk. Slagt (GroenLinks-PvdA) wil dat hier budget voor komt. Joseph (NSC) stelt voor dat zorgverleners daar tot twee weken na overlijden uren voor mogen declareren.
De Kamer stemt op 3 december over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct