Overheidsbedrijven gaan vennootschapsbelasting betalen

15 december 2014, wetsvoorstel - Met een wetsvoorstel van staatssecretaris Wiebes (Financiën) worden in beginsel alle overheidsbedrijven in Nederland verplicht vennootschapsbelasting (Vpb) te betalen.

In tegenstelling tot private ondernemingen hoeven veel overheidsondernemingen, zoals waterschappen en de luchthaven Schiphol, op dit moment geen vennootschapsbelasting te betalen. Concurrentievervalsing, vinden sommige private bedrijven en de Europese Commissie. Het wetsvoorstel maakt in beginsel alle overheidsbedrijven vennootschapsbelastingplichtig als zij opereren op een markt waar ook private partijen zakendoen. Omtzigt (CDA) voorziet veel problemen bij de uitvoering, maar erkent dat de nieuwe wet moet van Europa. Bashir (SP) ziet er niets in: de wet zorgt voor "onnodig rondpompen van geld" en veel extra werk voor de nieuwe belastingplichtigen en de Belastingdienst.

Uitzonderingen zijn niet voor iedereen duidelijk

Instanties die bijvoorbeeld cultureel erfgoed bewaken, worden uitgezonderd van de Vpb-plicht. Wie wel en niet moet betalen, is volgens Omtzigt erg onduidelijk. Wiebes zegt een stroomschema te zullen opstellen waarmee overheidsondernemingen dat kunnen uitzoeken. Overheidsondernemingen die bijvoorbeeld paspoorten uitgeven en drinkwater aan huishoudens leveren, worden volgens de wet vrijgesteld. Waarom moet je die dan helemaal door zo'n beslisboom halen?, vraagt VVD'er Neppérus. Met Groot (PvdA) en Dijkgraaf (SGP) pleit zij voor een limitatieve lijst van uitgezonderde ondernemingen. Volgens de staatssecretaris zijn er slechts vier overduidelijke uitzonderingen en kan de rest gewoon het stroomschema hanteren.

Lagere overheden zijn geld kwijt aan de centrale overheid

Volgens een ruwe schatting verschuift door de Vpb 50 miljoen van gemeenten en provincies naar de centrale overheid. Onafhankelijk Kamerlid Van Vliet vreest dat gemeentes daardoor moeten bezuinigen en/of de lasten moeten verzwaren. Neppérus vindt het redelijk dat een deel van het betaalde geld wordt teruggegeven. Koolmees (D66) wil de medeoverheden zelfs zo veel mogelijk compenseren. Maar Wiebes vindt dat het een-op-een terugsluizen van het geld de doelstelling van het wetsvoorstel onderuithaalt. Hij stelt dat geld dan bovendien dubbel wordt rondgepompt: eerst wordt het verstrekt, dan teruggehaald en dan weer teruggegeven. Hij zegt toe te zullen bekijken om hoeveel geld het precies gaat.

De Kamer stemt op 18 december over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.