Openbaar bestuur centraal bij begroting Binnenlandse Zaken

5 november 2014, begroting - De bespreking van de begroting van minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) is aanleiding voor discussies over het openbaar bestuur. Ook zaken als de AIVD en identiteitsfraude komen aan de orde.

De woordvoerders spreken Plasterk aan als verantwoordelijk minister voor het openbaar bestuur. Van Toorenburg (CDA) en Voortman (GroenLinks) uiten hun zorgen over de decentralisatie van taken naar de gemeenten. Betrek burgers meer bij het bestuur, zegt Fokke (PvdA): stimuleer de doe-democratie. Denk na over het aantrekkelijk houden van het politieke ambt, vraagt Van Oosten (VVD). Schouw (D66) wil de wildgroei aan gemeenschappelijke regelingen aanpakken. De overheid moet bij digitalisering meer uitgaan van open standaarden en open data, zegt Oosenbrug (PvdA).

Veranderingen provinciebestuur moeten van onderop komen

Het voorstel van Plasterk om Noord-Holland, Utrecht en Flevoland samen te voegen tot Noordvleugelprovincie is gestrand. Van Raak (SP) stelt vast dat het niet werkt om dit soort schaalvergrotingen van bovenaf op te leggen. Het was een dictaat uit Den Haag, zo sluit Segers (ChristenUnie) zich daarbij aan. Maar het mislukken van dit plan mag er niet toe leiden dat het denken over een kleine en slagvaardige overheid stopt, betoogt Van Oosten, die de provincies hierin een rol wil geven. Schouw en Klein (50PLUS/Klein) vallen hem bij: het is nog steeds nodig om de bestuurlijke drukte terug te dringen.

Er zijn grote verschillen tussen provincies bij inhuur externen

Noord-Holland gaf in 2013 33,8%van alle personeelskosten uit aan externen, Zeeland slechts 7,4%. Van Raak, die vindt dat de inhuur van externen niet alleen duur maar ook slecht voor de organisatie is, wijst op de grote verschillen tussen provincies. Een financiële prikkel zou de inhuur volgens hem kunnen beperken. Van Oosten, Bisschop (SGP) en Klein vinden echter dat niet de Kamer maar de Provinciale Staten hierover gaan.

VVD: gemeenten zouden wethouder moeten kunnen delen

Gemeenten werken regionaal op verschillende beleidsterreinen samen. Van Oosten wil het daarom mogelijk maken dat twee of meer gemeenten een wethouder delen. Maar de oppositie is niet enthousiast over zo'n samenwerkingsbestuurder. "Dwaas en ondoordacht", is het oordeel van Schouw. Van Raak vreest dat zo'n wethouder een projectmanager wordt die gemeenten tegen elkaar uitspeelt. Een wethouder die voor verschillende gemeenten werkt, stelt Van Toorenburg, staat verder van de burgers af. En wat gebeurt er als de wethouder in een van de gemeenten het vertrouwen van de gemeenteraad verliest?, vraagt Segers zich af.

Vragen over nieuwe identiteitsfraude

Er lijkt een nieuwe vorm van identiteitsfraude te zijn. Oost-Europeanen die al staan ingeschreven in Nederland, laten in eigen land hun naam wijzigen en schrijven zich een tweede keer in. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk om meerdere uitkeringen aan te vragen. Van Toorenburg roept op tot maatregelen: Nederland is niet de pinpas van Europa. Gelegenheid maakt de dief, zegt Bosma (PVV), die het probleem wijt aan de open grenzen binnen Europa. Maak een einde aan het vrije verkeer van personen voor landen met een lager welvaartsniveau, betoogt Van Klaveren (Groep Bontes/Van Klaveren).

AIVD moet toegerust zijn voor taak

Plasterk heeft de bezuinigingen op de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) verzacht. Is de dienst nu voldoende toegerust om salafistische netwerken in de gaten te houden?, vraagt Van Raak. Bosma vreest dat de AIVD de grip op het groeiende jihadisme kwijt is en pleit voor meer recherchebevoegdheden. Als het probleem blijft groeien, zegt Segers, moet de minister binnen het kabinet met de vuist op tafel slaan en meer geld vragen. Breng de dienst op oorlogssterkte, betoogt Van Toorenburg. Speculeer niet met veiligheid, zegt Bisschop. Veiligheid is dé kerntaak van de overheid, vindt Van Klaveren, die pleit voor meer geld. Versterk het toezicht door de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) versterken, suggereert Schouw.

Het debat gaat op 6 november verder met het antwoord van de minister.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.