Ook in 2023 energietoeslag voor lage inkomens

13 september 2023, wetsvoorstel – Net als in 2022 krijgen mensen met een laag inkomen in 2023 een tegemoetkoming voor de gestegen energiekosten. De Kamer debatteert met minister Schouten (Armoedebeleid) over het wetsvoorstel dat de energietoeslag regelt.

Gemeenten krijgen in 2023 opnieuw budget om via de bijzondere bijstand mensen met een laag inkomen te helpen met de hoge energiekosten. De energietoeslag bedraagt €1.300. Ook uitwonende studenten met een aanvullende beurs, van wie de ouders een laag inkomen hebben, krijgen recht op een tegemoetkoming. DUO keert aan hen €400 uit.

Ook in 2022 kregen mensen met een laag inkomen een energietoeslag. De Kamer debatteerde daarover op 29 juni en 21 december 2022. In 2022 kregen gemeenten de mogelijkheid om met een kasschuif €500 van de €1.300 voor 2023 alvast uit te keren.

Bestaanszekerheid

Elk huis in dit rijke land hoort warm te zijn in de winter, vindt Beckerman (SP). De energietoeslag is volgens haar nodig omdat de politiek heeft gefaald. Ook Ceder (ChristenUnie) wil voorkomen dat meer mensen in armoede terechtkomen. Hij is positief over het uitgebreide pakket aan koopkrachtmaatregelen van de regering voor 2023.

De energietoeslag is helaas noodzakelijk, maar ook effectief om te voorkomen dat de laagste inkomens acuut door het ijs zakken, zegt De Kort (VVD). Met de energietoeslag plakken we een pleister, zegt Warmerdam (D66), maar er moeten uiteindelijk structurele maatregelen worden genomen om armoede te bestrijden, zoals het verhogen van het minimumloon.

Van Haga (Groep Van Haga) betoogt dat de energietoeslag leidt tot een "bureaucratisch gedrocht" met hoge uitvoeringskosten. Het is volgens hem beter de energiekosten omlaag te brengen door weer gas te winnen in Groningen, kerncentrales te bouwen en energiebelastingen en -heffingen te verlagen.

Rol gemeenten

De gemeenten voeren de bijzondere bijstand uit en hebben vrijheid om dit zelf in te vullen. Van der Plas (BBB) waarschuwt dat er daardoor grote verschillen kunnen ontstaan, bijvoorbeeld in de groep die de energietoeslag krijgt of het moment waarop een gemeente die uitkeert. Zij vindt dat de rijksoverheid dit soort "essentiële zaken" centraal zou moeten bepalen.

Samen met de VNG en Divosa heeft Schouten een handreiking voor de uitvoering van de energietoeslag opgesteld. Die zorgt volgens haar voor meer uniformiteit, maar kan niet voorkomen dat gemeenten andere keuzes maken.

Ook Kathmann (PvdA) denkt dat er verschillen ontstaan. Gemeenten zouden in ieder geval mensen tot een inkomen van 120% van het sociaal minimum de toeslag moeten toekennen, benadrukt zij. We moeten een voorbeeld nemen aan gemeenten die in 2022 een bovengrens van 130% of 140% hanteerden, vindt De Jong (PVV), want ook de groep die iets meer verdient, komt in de knel.

Armoedebeleid is deels gedecentraliseerd naar de gemeenten, zegt Schouten. De grens van 120% sluit volgens haar aan op het armoedebeleid van veel gemeenten en daar is het budget ook op gebaseerd. De groep die net iets meer dan 120% van het sociaal minimum heeft, profiteert wel van andere maatregelen die de koopkracht ondersteunen.

Geeft het Rijk gemeenten voldoende geld voor het toekennen van de energietoeslag? In 2022 kwamen sommige gemeenten tekort, stelt Palland (CDA) vast. Zij wil dat gemeenten "die hun nek hebben uitgestoken" alsnog gecompenseerd worden.

De Kamer stemt op 21 september over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: