Ontwijken dividendbelasting roept veel vragen op

26 juni 2018, debat - Berichten over het ontwijken van de dividendbelasting door Shell zijn aanleiding voor een debat met premier Rutte en staatssecretaris Snel (Financiën). Een deel van de oppositie zegt het vertrouwen in de minister-president op.

Shell heeft afspraken gemaakt met de Belastingdienst om de betaling van dividendbelasting te voorkomen, zo schrijft Trouw. Dit roept veel vragen op, ook omdat oppositiewoordvoerders vermoeden dat multinationals intensief hebben gelobbyd om de afschaffing van de dividendbelasting in het regeerakkoord te krijgen.

Motie van wantrouwen

Premier Rutte liegt de Nederlandse bevolking al jaren voor, stelt PVV-fractievoorzitter Wilders, en nu ook weer over de dividendbelasting. Hij zegt daarom al in de eerste termijn het vertrouwen op. SP-fractievoorzitter Marijnissen (SP) steunt de motie van wantrouwen, vooral omdat de regering geen openheid van zaken geeft over de afspraken met Shell. Ook Baudet (FvD) en Thieme (PvdD) stemmen voor.

Shell

Vanaf 2005 heeft Shell via een trust op het Kanaaleiland Jersey dividend uitgekeerd aan aandeelhouders. De Belastingdienst zou volgens Trouw hebben ingestemd met deze constructie, die het olieconcern hielp om 7 tot 7,5 miljard aan dividendbelasting te ontwijken. Marijnissen (SP) noemt het "een stinkende deal". Shell voelt zich kennelijk "too big to pay", zegt Thieme (PvdD).

Geef volledige openheid van zaken over de afspraken met Shell, vragen SP, PvdA, GroenLinks, PvdD, DENK, PVV en FvD, zodat de Kamer die kan beoordelen. Maar dat staat de wet niet toe, benadrukt staatssecretaris Snel. De gegevens van een individuele belastingplichtige mogen namelijk niet openbaar gemaakt worden. Wel heeft de Kamer een vertrouwelijke technische briefing gekregen.

Het is belangrijk dat rulings, zoals de afspraken met Shell, binnen de wet- en regelgeving vallen, benadrukt Omtzigt (CDA). Klaver (GroenLinks) vindt dat de Kamer onvoldoende informatie heeft om dat nu goed te kunnen beoordelen en pleit daarom voor een parlementaire enquête. Ook wil hij weten hoeveel bedrijven van een vergelijkbare constructie gebruikmaken.

Rol premier

Is de premier op de hoogte van vaststellingsovereenkomsten over de dividendbelasting? Rutte antwoordde in het vragenuur ontkennend op deze vraag. In een brief noemt de premier dat nu "voorbarig". Het ministerie van Financiën heeft hem in 2014 namelijk wel geïnformeerd over zo'n overeenkomst met een bedrijf.

De premier heeft rookgordijnen en een haperend geheugen nodig om zijn beleid te verdedigen, concludeert Asscher (PvdA). Volgens Klaver (GroenLinks) riekt het naar vriendjespolitiek. De minister-president komt steeds verder in het nauw, stelt Azarkan (DENK) vast.

Door zijn optreden geeft de premier telkens cadeautjes aan oppositiepartijen die tegen afschaffing van de dividendbelasting zijn, zegt Van der Staaij (SGP). Hij zou liever een inhoudelijk debat over het onderwerp voeren.

Afschaffing dividendbelasting

In het regeerakkoord is afgesproken om de dividendbelasting vanaf 2020 af te schaffen. Maar deze maatregel stond niet in verkiezingsprogramma's van de coalitiepartijen, stellen veel oppositiewoordvoerders vast. Zij denken dat multinationals als Shell en Unilever hiervoor hebben gelobbyd.

Als klein land moet Nederland vechten voor elk bedrijf, betoogt Lodders (VVD). Afschaffing van de dividendbelasting is volgens haar belangrijk voor het vestigingsklimaat. Bedrijven wegen het fiscale klimaat mee bij een besluit om hun hoofdkantoor in Nederland te vestigen, benadrukt de premier.

Het regeerakkoord is een totaalpakket, zegt Van Weyenberg (D66), met veel goede maatregelen zoals het aanpakken van constructies om via Nederland belasting te ontwijken. We hebben het geheel gewogen, zo sluit Bruins (ChristenUnie) zich daarbij aan, en onze handtekening eronder gezet.

Afschaffing van de dividendbelasting kost naar schatting 1,6 miljard per jaar. Volgens veel oppositiewoordvoerders kan dat geld aan betere doelen worden besteed.

  • Asscher (PvdA): goede zorg, scholen en veiligheid in de buurt

  • Van Rooijen (50PLUS): fiscale maatregelen mkb, verlaging eigen risico, geen versnelde verhoging AOW-leeftijd en reparatie koopkracht gepensioneerden

  • Baudet (FvD): onderwijs, veiligheid of afschaffing erf- en schenkbelasting

  • Thieme (PvdD): verduurzaming, bijvoorbeeld het aardgasvrij maken van huizen

Er is een levendig academisch debat over de voor- en nadelen van de afschaffing van de dividendbelasting, zegt premier Rutte. Het kabinet zal dit volgens hem meenemen bij het opstellen van het wetsvoorstel.

De Kamer sprak eerder onder andere op 25 april 2018 en 15 november 2017 over (het afschaffen van) de dividendbelasting. Zij stemt tijdens het debat over de motie van wantrouwen en op 3 juli over de ingediende moties.

Zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist