Nederlandse steun aan Oekraïne

21 februari, debat – De Kamer debatteert met premier Rutte, minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken), minister Ollongren (Defensie) en minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) over de Nederlandse steun aan Oekraïne.

Een strijd tussen democratie en tirannie. Zo omschrijft minister-president Rutte de oorlog in Oekraïne. Hij is blij met het brede draagvlak in de Kamer voor de Nederlandse steun aan Oekraïne en voor de internationale positie van Nederland. We moeten tot het "bittere eind" solidair zijn, met wapens, gerechtigheid, humanitaire hulp en wederopbouw, zegt minister Hoekstra.

Militaire steun

De toegezegde militaire steun moet daadwerkelijk geleverd worden, zegt Piri (PvdA), verwijzend naar vertraging bij de levering van tanks. Sjoerdsma (D66) bepleit voorbereidingen voor de levering van andere wapensystemen, bijvoorbeeld door Oekraïense militairen daarvoor alvast te trainen. Volgens Brekelmans (VVD) is de grootste bottleneck voor Oekraïne een tekort aan munitie. Kan Nederland de industrie langjarige afnamezekerheid bieden, zodat de munitielevering niet gaat haperen?

Minister Ollongren zegt dat de Oekraïense wapenbehoefte leidend is. Er wordt intensief overlegd met de industrie, gekoppeld aan de eigen ambities, want "snelle levering kan levens redden". Wel vindt de minister meer standaardisatie en meer samenwerking met Europese partners en de Amerikanen wenselijk. Overigens worden ook de NAVO-partners aan de oostflank ondersteund.

De oorlog tussen Oekraïne en Rusland is nadrukkelijk geen NAVO-oorlog, zegt De Roon (PVV). Hij is tegen de "enorme" militaire steun. Die leidt volgens Van Haga (Groep Van Haga) slechts tot meer oorlog en meer doden, en niet tot vrede. Baudet (FVD) denkt dat vrede bereikt kan worden door Rusland alsnog de "terecht" door het land gevraagde veiligheidsgaranties te bieden.

Van Dijk (SP) vindt de steun aan Oekraïne zeer begrijpelijk, maar vraagt ook om bemiddelingspogingen om verder bloedvergieten te voorkomen. Rutte zegt dat het aan de Oekraïense regering is om te zijner tijd vredesonderhandelingen te beginnen. Het is aan de landen die Oekraïne steunen om te zorgen dat het land die onderhandelingen zo sterk mogelijk ingaat. Veiligheidsgaranties voor Oekraïne zijn voor het eindresultaat cruciaal, voegt Hoekstra toe.

Sancties

Werken de sanctiepakketten voldoende, vraagt Kuzu (DENK). Hij constateert dat de Russische economie onvoldoende wordt getroffen, terwijl de Oekraïense economie ineenstort. Het overgrote deel van de wereld handelt gewoon met Rusland, constateert Eppink (JA21). Treffen de sancties Nederland niet zwaarder dan Rusland?

Van der Lee (GroenLinks) wil verdergaande sancties tegen bedrijven die zaken blijven doen met Rusland, ook bedrijven die actief zijn in de tussenhandel. Laat alle Nederlandse bedrijven zich terugtrekken uit Rusland, luidt de oproep van Teunissen (PvdD). Het is onvermijdelijk om onze vervlechting met Rusland en China te herzien, voegt Gündoğan toe.

De sancties doen ongelofelijk veel pijn, meent Hoekstra. Ook na het tiende sanctiepakket wil hij verdergaande sancties. Tien landen hebben zich inmiddels geschaard achter het Nederlandse initiatief om de tussenhandel aan te pakken, aldus de minister.

Russische dreiging

Steun voor Oekraïne is ook belangrijk met het oog op de veiligheid in de rest van Europa, vindt Ceder (ChristenUnie). Hij wijst op de Russische destabilisatie van Moldavië. Moldavië moet op onze steun kunnen rekenen, reageert Hoekstra. Nederland denkt over het openen van een ambassade in het land, dat zich in "een heel kwetsbare positie" bevindt.

Rusland bedreigt ook Nederland, zegt Mulder (CDA) in navolging van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Zij wil dat haast wordt gemaakt met een strategie voor de bescherming van cruciale infrastructuur in de Noordzee. Ollongren benadrukt dat zij deze dreiging heel serieus neemt. In de bescherming van die infrastructuur speelt Defensie, vaak in samenwerking met de Kustwacht, een belangrijke rol.

Nederlandse defensie

Van der Staaij (SGP) legt het accent op het behoud van de slagkracht van de eigen defensie van Nederland. Kunnen de resterende F-16's bijvoorbeeld behouden blijven naast de aangeschafte F-35's?

De vervanging van de F-16 door de F-35 is een langlopend project, reageert Ollongren. Zij wijst erop dat het voor de krijgsmacht operationeel niet verstandig is om met twee typen jachtvliegtuigen te opereren. Nederland doet volgens de minister "het maximale", ook gezien de noodzakelijke omvang van de eigen defensie.

Hulp

Minister Schreinemacher wijst op de Nederlandse bijdrage aan de humanitaire hulp en wederopbouw. Nederland helpt bij het spoedig herstellen van vernietigde basisinfrastructuur door onder meer transformatoren en kabels te sturen. Daarnaast wordt gewerkt aan een steunpakket voor humanitaire noodhulp en ontmijning.

Dassen (Volt) pleit ervoor om in de noodhulp voldoende aandacht te besteden aan Oekraïense kinderen die in grote angst opgroeien. Nederland werkt in de noodhulp samen met de UNHCR, het Rode Kruis en andere humanitaire organisaties, zegt Schreinemacher. Zij vraagt deze organisaties steeds om oog te hebben voor kwetsbare groepen.

De Kamer stemt op 7 maart over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: