Nationalisatie SNS REAAL geëvalueerd

19 maart 2015, debat - Welke lessen kunnen we trekken uit de nationalisatie van SNS REAAL? De Kamer bespreekt het evaluatierapport met minister Dijsselbloem (Financiën).

Nadat bank-verzekeraar SNS REAAL in financiële problemen kwam, ging minister Dijsselbloem op 1 februari 2013 over tot nationalisatie. De Staat moest 3,7 miljard op tafel leggen om het bedrijf van de ondergang te redden. De evaluatiecommissie die de nationalisatie en periode daaraan voorafgaand heeft onderzocht, is kritisch over zowel de leiding van het bedrijf als het toezicht door de Nederlandsche Bank (DNB) en het ministerie van Financiën. Het zijn ernstige bevindingen, stelt Merkies (SP) vast. Veel van de lessen uit het evaluatierapport zijn al eerder getrokken, zegt de minister, die wijst op de aanbevelingen van de Parlementaire enquêtecommissie financieel stelsel.

Discussie over schuldvraag

De eerste verantwoordelijkheid voor de problemen bij SNS REAAL ligt bij de leiding van het bedrijf zelf, benadrukt Nijboer (PvdA). Gedreven door grootheidswaanzin heeft men onverantwoorde risico's genomen, zegt Schouten (ChristenUnie). Maar ook op de rol van DNB is er kritiek. De toezichthouder had nooit akkoord mogen gaan met riskante vastgoedplannen, vinden alle woordvoerders. Het ministerie en DNB hebben vervolgens onvoldoende gedaan om schoon schip te maken na het verlenen van staatssteun in 2008, stelt Klaver (GroenLinks). De Vries (VVD) vindt het onbegrijpelijk dat een boekhoudfout van 700 miljoen door niemand is ontdekt, ook niet door accountant KPMG.

Banken zouden niet "too big to fail" moeten worden

De overheid was eigenlijk gedwongen om SNS REAAL te redden, omdat anders de stabiliteit van het financiële systeem in gevaar zou komen. En toezichthouder DNB was waarschijnlijk om dezelfde reden eerder niet kritisch genoeg. Van Dijck (PVV) constateert dat de belastingbetaler hiervoor de rekening heeft betaald. We moeten voorkomen dat banken te groot worden om failliet te gaan, betogen Omtzigt (CDA) en Merkies. Ook Koolmees (D66) wil verhinderen dat er nieuwe megabanken ontstaan, eventueel met een fusieverbod. Dit onderwerp is al onder de aandacht gebracht van de Europese Commissie, antwoordt Dijsselbloem.

Verzekeringstak wellicht verkocht aan Chinese verzekeraar

De Chinese verzekeraar Anbang wil de verzekeringstak van SNS REAAL overnemen. Een goede zaak, vindt De Vries, want verzekeren is geen overheidstaak. Wel zijn de meeste woordvoerders teleurgesteld over de lage prijs van 150 miljoen. Is het niet beter om een paar jaar te wachten met verkoop?, vraagt Van Dijck zich af. Maar dat zou volgens de minister neerkomen op speculatie. Schouten en Nijboer benadrukken dat het belangrijk is voor verzekerden en gepensioneerden dat het bedrijf weer gezond wordt. Als Anbang de verzekeringstak overneemt, moet het voldoen aan de solvabiliteitseisen die DNB stelt, reageert Dijsselbloem.

De Kamer stemt op 24 maart over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.