Minder gaswinning en meer schadevergoeding voor Groningen
15 februari 2017, debat - De Kamer wil bijna unaniem dat er minder gas wordt gewonnen in Groningen. Ook wil de Kamer een uitkoopregeling voor iedereen die het gaswinningsgebied wil verlaten.
Hoewel het debat geagendeerd was als een debat over de mijnbouw in Nederland in het algemeen, ging het vooral over de situatie in Groningen.
De klachten en zorgen van Groningers over de gevolgen van de aardgaswinning zijn volkomen terecht, zo vindt de gehele Kamer. Van Tongeren (GroenLinks) spreekt van een "ramp in slow motion". Het is de Kamer de afgelopen jaren niet gelukt om vaart te krijgen in het oplossen van de problemen, concludeert Smaling (SP).
Minister Kamp (Economische Zaken) is het met de Kamer eens dat de Groningers terecht vinden dat de maat vol is.
Gezamenlijke oproep
Het moet afgelopen zijn met het "politieke gehakketak". Dat vinden de Groningers en dat herhalen Van Veldhoven (D66) en Bosman (VVD).
Als blijk van eensgezindheid dient Jan Vos (PvdA) daarom namens vrijwel alle fracties een motie in. De Kamer spreekt uit dat de volgende zaken geregeld moeten worden:
- de gaswinning verder terugbrengen
- de NAM uit het schadeafhandeling halen
- een uitkoopregeling ontwerpen voor ieder die weg wil uit het gebied
- het vertrouwen van de Groningers terugwinnen
Deze wensen worden vooral van belang bij de komende kabinetsformatie. De Kamer geeft hiermee een duidelijke richting aan voor een nieuw kabinet.
Naar 12 miljard kuub?
In de motie van Jan Vos staat niet met hoeveel kubieke meter de gaswinning moet worden verlaagd. Hierover bestaan dan ook behoorlijke meningsverschillen tussen de partijen. Ouwehand (PvdD) pleit voor het voorzorgprincipe: veiligheid altijd voorop.
Smaling, Bruins (ChristenUnie) en Van Tongeren willen dat de winning zo snel mogelijk op het, door toezichthouder SodM genoemde, veilige niveau van 12 miljard kuub gas komt.
Maar volgens Jan Vos en Van Veldhoven is het niveau van 12 miljard kuub een eigen leven gaan leiden. Zij vragen daarom om meer onderzoek naar wat echt een veilig niveau is.
Leveringszekerheid
De gaswinning is in de afgelopen jaren al teruggebracht tot 24 miljard kuub per jaar, zegt Kamp. De leveringszekerheid maakt dat de winning niet zomaar kan worden gestopt: veel huishoudens en bedrijven in Nederland en omringende landen zijn afhankelijk van het Groningse gas. Hij verwacht dat de winning kan worden afgebouwd tot 7 miljard kuub in 2029.
Mulder (CDA) stelt voor om snel een stikstoffabriek te bouwen om buitenlands gas geschikt te maken voor het Nederlandse netwerk. Zo kan de afhankelijkheid van Gronings gas sneller worden verminderd.
Het duurt meer dan vier jaar voordat een te bouwen stikstoffabriek operationeel is, zegt de minister. Bovendien is het de vraag of de kosten (480 miljoen) opwegen tegen de baten.
Bureaucratie
De afhandeling van schadeclaims, het herstel van aardbevingsschade en de versterking van woningen verlopen trager dan verwacht. Er is een enorme bureaucratie opgetuigd, zegt Klever (PVV), maar de mensen zitten nog steeds in beschadigde woningen. Stel een rechtsbijstandsfonds in, zeggen Bruins en Van Tongeren, dat de juridische kosten van Groningers vergoedt.
Kom met een "generaal pardon", suggereren verschillende woordvoerders, zodat alle schademeldingen snel worden afgehandeld. Maar Kamp vreest dat men misschien meer schade zal claimen dan er is.
Kamp wil de positie van de Nationaal Coördinator Groningen versterken. Het samenwerkingsverband van twaalf Groninger gemeenten, de provincie en de rijksoverheid moet meer doorzettingsmacht krijgen, zodat de problemen effectiever aangepakt kunnen worden.
Uitkoopregeling
Bewoners die weg willen uit het aardbevingsgebied, moeten die mogelijkheid krijgen. De huidige uitkoopregeling is te beperkt, vinden Smaling en Klever. Het lukt mensen door de dreiging van aardbevingen niet om hun huis voor een redelijke prijs te verkopen.
Kamp wil de evaluatie van de bestaande uitkoopregeling afwachten en op basis daarvan een beslissing nemen over een eventuele nieuwe regeling.
Kennisinstituut voor klimaatverandering
Nederland wordt de thuisbasis van een internationaal kennisinstituut voor klimaatverandering, zo werd begin februari bekend. Zorg ervoor dat dit als compensatie in Groningen wordt gevestigd, suggereren Van Veldhoven en Mulder. De regering beslist niet over de vestigingsplaats van het internationale klimaatinstituut, zegt de minister.
De Kamer sprak eerder op 9 oktober 2014, 12 februari, 3 maart en 28 april 2015 en 26 januari, 16 juni en 14 september 2016 over (de gevolgen van) de aardgaswinning in Groningen. Zij stemt op 21 februari over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.