Kamer spreekt over jeugdzorg en jeugdbescherming

18 november 2019, begroting - De Kamer bespreekt de voorgenomen wijzigingen in de jeugdzorg met de ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Dekker (Rechtsbescherming).

De jeugdzorg functioneert niet goed. Dat blijkt uit schrijnende praktijkverhalen, zegt Wörsdörfer (VVD), maar wordt ook bevestigd door het rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid. Hun conclusies zijn snoeihard, vult Van der Staaij (SGP) aan: kwetsbare kinderen krijgen niet de juiste hulp en zorg.

Het kabinet trekt zich deze kritiek aan, antwoorden de ministers, en komt met voorstellen. Zij willen dat gemeenten vooral voor de zwaardere hulp aan kwetsbare jongeren regionaal gaan samenwerken. Hoewel de woordvoerders blij zijn dat er gereageerd wordt op de problemen in de jeugdzorg, hebben zij nog wel vragen over de plannen.

Decentralisatie

Een groot deel van de jeugdzorg werd in 2015 overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten, de zogenoemde decentralisatie. Dat ging met een bezuiniging gepaard. De Jonge wil deze decentralisatie niet terugdraaien, maar vindt wel dat een "andere ordening van het jeugdhulplandschap" met meer regionale samenwerking nodig is.

Peters (CDA) en Wörsdörfer (VVD) brengen De Jonge onder de aandacht dat veel jeugdzorgwethouders zich aangevallen voelen door het plan, want zij hebben sinds 2015 het werk met minder geld moeten doen. Bovendien is de vraag naar jeugdzorg sindsdien alleen maar toegenomen, vult Agema (PVV) aan.

Regionaliseren

Volgens Bergkamp (D66) kan regionaliseren ertoe leiden dat kinderen niet meer in hun eigen omgeving geholpen worden. Ook wil zij, net als Voordewind (ChristenUnie) weten wat dit betekent voor de democratische controle. Neemt de invloed van de gemeenten hierdoor af? Zij wil een second opinion over dit kabinetsplan.

Een structurele financiële oplossing voor het tekort aan geld in de jeugdzorg is belangrijk, benadrukt Hijink (SP). De Jonge antwoordt dat het kabinet voor 2020 en 2021 met extra geld komt. Maar met een incidentele financiële injectie kun je geen structureel beleid voeren, vindt Westerveld (GroenLinks).

De voorgenomen maatregelen zijn op zich hoopgevend, zegt Van der Staaij (SGP), maar de wetswijziging om het officieel te maken kost een paar jaar, merkt Westerveld (GroenLinks) op. Er moet nú iets gebeuren, vindt ook Kuiken (PvdA), want op korte termijn is er wel degelijk een oplossing nodig.

Bureaucratie

Hijink (SP) maakt zich zorgen over administratieve lasten en coördinatiekosten. Het is zonde van het geld en bovendien heeft iedereen een "gruwelijke hekel aan onnodige regels", voegt Peters (CDA) toe. De Jonge wijst erop dat het ministerie in het hele land schrapsessies organiseert om administratieve lasten op te ruimen en tijd te winnen die aan zorg besteed kan worden.

Jeugdbescherming

Minister Dekker is verantwoordelijk voor de verplichte jeugdzorg, waarbij jeugdbeschermers inspringen als kinderen in de knel zitten of gevaar lopen. Uit het inspectierapport blijkt dat hier grote gaten vallen, erkent Dekker. Uitspraken van kinderrechters worden bijvoorbeeld niet of niet op tijd opgevolgd.

PvdA en CDA pleiten ervoor om de keten te vereenvoudigen. Daar wordt mee proefgedraaid, antwoordt Dekker, maar de verschillende organisaties hebben binnen het stelsel ook een eigen functie. Hij wil daarom het stelsel niet zomaar veranderen.

Meisjesbesnijdenis

Agema (PVV) vestigt de aandacht op de circa 40.000 meisjes in ons land die zijn besneden, hier of in het buitenland, en de meisjes die dit risico lopen. Ook Peters (CDA) vraagt zich af waarom hier niet veel meer rechtszaken over zijn. Dekker benadrukt dat vrouwenbesnijdenis strafbaar is, omdat het een vorm van zware mishandeling is. Maar het is helaas soms moeilijk om een concrete verdenking of een concrete dader aan te wijzen.

De Kamer stemt op 26 november over de tijdens dit debat ingediende moties. Over de begroting wordt op 3 december gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist