Kamer rondt begrotingen Economische Zaken en Klimaat en Nationaal Groeifonds af

23 november 2022 - De ministers Adriaansens en Jetten en staatssecretaris Vijlbrief reageren op de inbreng van de woordvoerders over de begrotingen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en van het Nationaal Groeifonds.

Hoe effectief is het klimaatbeleid? Hoe kunnen ondernemers gesteund worden in de energiecrisis? Wat is de toekomst van de Nederlandse industrie? Dat zijn belangrijke vragen bij de behandeling van de begrotingen van het ministerie van EZK en van het Nationaal Groeifonds.

Steun aan kleine ondernemers

Na de inval in Oekraïne zijn de energieprijzen hard gestegen. Doen we wel genoeg om bakkers en slagers door de winter te helpen, vraagt Eerdmans (JA21). Om mkb'ers die hoge energiekosten hebben te steunen, is er onder andere de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK), reageert Adriaansens. De Jong (D66) complimenteert de minister met de snelheid waarmee de regeling tot stand is gekomen. Hier zullen veel ondernemers baat bij hebben, verwacht hij.

Grinwis (ChristenUnie) wil graag een kredietregeling voor kleine ondernemers die een relatief klein bedrag willen lenen, naar voorbeeld van de KKC-regeling uit de coronatijd. In eerste kwartaal van 2023 informeert Adriaansens de Kamer over de mogelijkheden daarvoor.

Industrie

Hoe ziet de toekomst van de Nederlandse industrie eruit? De omslag naar een klimaatneutrale en circulaire economie is een belangrijke trend, verwacht Adriaansens. In het eerste kwartaal van 2023 geeft zij een visie op de rol van de industrie tot 2050.

Boucke (D66) wil dat zij daarbij duidelijk maakt welke industrie wel en niet wenselijk is in 2050. Volgens Bontenbal (CDA) is het voor overheidsinvesteringen van belang om te bekijken of bijvoorbeeld de staalproductie in Nederland moet blijven.

Amhaouch (CDA) wil dat banken en pensioenfondsen meer investeren in de defensie-industrie. Veiligheid is niet gratis, benadrukt hij naar aanleiding van de ontwikkelingen in Oekraïne. Adriaansens erkent dat en wijst op de extra defensie-uitgaven van het kabinet.

Graus (PVV) maakt zich sterk voor de ontwikkeling van een betaalbare Nederlandse waterstofauto. Adriaansens zegt toe te bekijken hoe verschillende partijen hiervoor bij elkaar gebracht kunnen worden.

Rahimi (VVD) is blij met de extra investeringen in ruimtevaart. Hij vraagt zich wel af waarom andere ministeries niet meebetalen, terwijl zij wel van die investeringen profiteren. Adriaansens geeft aan dat daar geen financiële ruimte voor is.

Pakketmarkt

Van der Graaf (ChristenUnie) maakt zich zorgen om misstanden in de pakketmarkt. Zij wil dat er een einde komt aan het gratis retourneren van pakketjes door consumenten. Thijssen (PvdA) wil betere arbeidsvoorwaarden voor pakketbezorgers. Er moeten zwaarwegende redenen zijn om in die markt in te grijpen en daar zijn nu geen signalen voor, meent Adriaansens.

Klimaatbeleid

Maak meer haast met het klimaatbeleid, is de oproep van Kröger (GroenLinks). Volgens haar zorgen de huidige klimaatmaatregelen slechts voor 39% emissiereductie in 2030. Het huidige pakket zorgt volgens Jetten voor een reductie van naar schatting 41% tot 52%. Daar komt nog het effect van recente maatregelen bij. In het voorjaar komt hij met een integraal pakket dat moet leiden tot 60% minder uitstoot.

Hoe garandeert de minister de duurzaamheidsdoelen voor de industrie, ook na de Porthos-uitspraak waardoor een project voor CO2-opslag stilligt, vraagt Teunissen (PvdD). Het kabinet zal naar verwachting eind deze week reflecteren op die uitspraak van de Raad van State, belooft Jetten.

Minister Adriaansens denkt dat de CO2-heffing een effectief middel is om de industrie te vergroenen. Maar die CO2-heffing werkt nog helemaal niet, oordeelt Van Raan (PvdD). Hij wijst er ook op dat het ministerie van Landbouw in zijn ogen nog te weinig doet om de uitstoot van methaan tegen te gaan. Jetten belooft kritisch te kijken naar het plan van zijn collega-minister op dit punt.

De resultaten van de VN-klimaattop in Sharm el-Sheikh zijn teleurstellend, zegt Jetten. In de slotverklaring is niets opgenomen over het uitfaseren van fossiele brandstoffen, concludeert Koekkoek (Volt). Zij wil een krachtig statement op dit punt op de volgende klimaattop. Jetten gaat hier het komende jaar in EU-landen steun voor proberen te vergaren.

Energie en leveringszekerheid

Wat zijn de gevolgen van het importverbod op Russische olie dat op 5 december ingaat, vraagt Kops (PVV) zich af. Vorig jaar was immers 33% van onze ruwe olie afkomstig uit Rusland. Binnen enkele weken komt er een Landelijk Crisisplan Olie naar de Kamer, zegt Jetten toe. Er wordt een lijst aan maatregelen voorbereid voor als er schaarste ontstaat.

De productiekosten van Gronings gas zijn €0,05 per kuub, stelt Van Haga (Groep Van Haga). We betalen nu twintig keer zoveel voor Amerikaans lng. Waarom niet toch gas winnen in Groningen? Omdat de veiligheid van de Groningers vooropstaat, reageert Jetten.

Erkens (VVD) wil weten wanneer de minister komt met een brief over de gasopslagen in de komende twee winters. Die brief komt binnen twee weken, zegt Jetten toe. Staatssecretaris Vijlbrief belooft ook om uiterlijk in januari een brief te sturen over versnelling van de gaswinning op de Noordzee.

Wat gaat het kabinet doen aan het te volle elektriciteitsnet, vraagt Van der Plas (BBB). Jetten erkent dat het elektriciteitsnet de energietransitie niet heeft kunnen bijhouden en noemt dit "een hoofdpijndossier".

Energieprijsplafond

Geen perfecte oplossing. Zo typeert Jetten het energieprijsplafond dat per 1 januari 2023 moet ingaan. Binnen een week wil hij de uitwerking van de subsidieregeling en de onderliggende stukken naar de Kamer sturen. De Belastingdienst en het Kadaster zijn bezig met een regeling voor blokaansluitingen. Jetten verwacht ook dat de Europese Commissie het definitieve prijsplafond zal goedkeuren.

Doelmatigheid bestedingen

Hoe kan de Kamer controleren of de miljarden voor groene investeringen doelmatig worden besteed als daar geen doelen voor zijn geformuleerd, vraagt Leijten (SP). Zij wil dat het kabinet daarover onafhankelijk advies inwint. Adriaansens benadrukt echter dat er al onafhankelijke advisering is door de Raad van State, het PBL, de Auditdienst Rijk en de Algemene Rekenkamer.

Azarkan (DENK) vraagt zich af hoe de Kamer bij de uitgaven voor het Groeifonds tussentijds kan bijsturen. De doelmatigheid van projecten wordt getoetst door een onafhankelijke adviescommissie, repliceert Adriaansens. Jaarlijks rapporteren bedrijven aan die commissie over de voortgang en is er ook een rapportage van het kabinet. Na vijf jaar is er een evaluatie, maar dan is het geld inderdaad al uitgegeven, erkent de minister.

De eerste termijn van het debat over de begrotingen vond plaats op 22 november. De Kamer stemt op 29 november over de tijdens het debat ingediende moties en in de week van 6 december over de begrotingen.

Zie ook: