Kamer rondt begroting Koninkrijksrelaties en BES-fonds af
23 oktober 2024, begroting - Staatssecretaris Szabó (Koninkrijksrelaties) reageert op vragen van de woordvoerders over zijn begroting.
Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (BES-eilanden) hebben de status van bijzondere gemeente. Curaçao, Aruba en Sint-Maarten (CAS-eilanden) zijn onafhankelijke landen binnen het Koninkrijk.
Het zijn allemaal mooie eilanden, onderstreept de staatssecretaris, maar ze hebben ook te maken met uitdagingen. Zo moeten de eilanden economisch zelfredzamer worden en stappen zetten op het gebied van goed bestuur.
Goed bestuur
Goed bestuur en de democratische rechtsstaat zijn het fundament van de samenleving, zegt de staatssecretaris. Met een aanpak op het gebied van goed bestuur moet die rechtsstaat worden versterkt en de corruptie bestreden. Transparency International brengt de corruptie en bestuurlijke integriteit op de eilanden in kaart. De staatssecretaris hoopt de Kamer daarover binnen een jaar te informeren.
Van Nispen (SP) erkent dat corruptiebestrijding hard nodig is, maar vraagt zich af of eilandbestuurders daar zelf wel belang bij hebben. Er zijn heus bestuurders die zich inzetten voor goed bestuur, benadrukt de staatssecretaris. Maar er is nog een lange weg te gaan. Om de problemen aan te pakken, trekt hij niet alleen op met bestuurders, maar ook met vakbonden, ondernemers en het maatschappelijk middenveld. Hij wil wel resultaten zien.
Het budget voor de Koninklijke Marechaussee moet gelijk blijven of worden verhoogd om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan, vindt De Vries (VVD). De staatssecretaris erkent het belang van voldoende middelen voor de marechaussee. Hij komt voor 1 maart met een plan.
De machtsverhoudingen tussen Nederland en de Caribische landen in het Koninkrijk zijn scheef, zo verwijst Bruyning (NSC) naar een rapport van de Raad van State. Ze vraagt het kabinet om zich in te zetten voor een meer gelijkwaardige relatie.
Armoede
Een op de drie inwoners op de BES-eilanden leeft in armoede. White (GroenLinks-PvdA) roept het kabinet daarom op om de aanbevelingen van de commissie-Thodé, waaronder het verhogen van uitkeringen en het minimumloon, over te nemen. Het kabinet reageert voor het commissiedebat Sociaal minimum Caribisch Nederland van 11 december op de aanbevelingen. Het kabinet investeert sowieso 2 miljoen euro in de bestrijding van armoede op de eilanden.
Ceder (ChristenUnie) vraagt zich af of die 2 miljoen tegen armoede wel voldoende is: misschien is voor het implementeren van alle aanbevelingen wel 40 miljoen nodig.
Economische zelfredzaamheid
De eilanden zijn afhankelijk van toerisme en hebben te maken met hoge importprijzen. Daardoor zijn ze kwetsbaar, meent de staatssecretaris. Om zelfredzamer te worden, investeert het kabinet 24 miljoen euro in het vergroten van de voedselproductie. Daarnaast wordt er geld vrijgemaakt voor de haven van Saba en het wegennetwerk op Bonaire.
Vermeer (BBB) hamert erop dat bedrijven toegang tot financiering nodig hebben. De staatssecretaris stelt dat er veel goede ideeën zijn op de eilanden, maar wijst op het belang van een gerichte aanpak: de kans op financiering is groter wanneer je je concentreert op één product in plaats van op meerdere.
Het Groeifonds was bedoeld om het verdienvermogen op de eilanden te versterken, maar daarop bezuinigt het kabinet 50 miljoen, claimt Bamenga (D66). Komt de zelfredzaamheid daardoor niet onder druk te staan?
Er is minder geld beschikbaar dan aanvankelijk gedacht, licht de staatssecretaris toe. Er moeten keuzes worden gemaakt. De eilanden moeten een langetermijnvisie ontwikkelen voor hun economie, landbouw en toerisme. Ook kunnen de eilanden meer met elkaar samenwerken om hun economieën te versterken.
Slavernijverleden
Het kabinet reserveert maximaal 66 miljoen euro voor Caribisch Nederland voor initiatieven om de gevolgen van het slavernijverleden te adresseren en te werken aan bewustwording en erkenning. Maar dat geld kan volgens de staatssecretaris ook worden gestoken in projecten op het gebied van economische ontwikkeling, gezondheid en sport.
Dat ontkracht het beeld dat er door dit kabinet meer geld wordt uitgetrokken voor subsidies in het kader van het slavernijverleden, constateert Van Haasen (PVV).
De eerste termijn van het debat over de begroting vond plaats op 22 oktober. De Kamer stemt op 5 november over de tijdens het debat ingediende moties en in december over de begroting.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct