Kamer bespreekt Wet uitbreiding slachtofferrechten

5 oktober 2020, wetsvoorstel - De Kamer spreekt met minister Dekker (Rechtsbescherming) over het wetsvoorstel waarmee hij de positie van het slachtoffer in het strafrecht wil versterken.

Met een aantal nieuwe maatregelen verstevigt Dekker de positie van het slachtoffer in het strafrecht. Zo krijgen verdachten van een ernstig zeden- of geweldsmisdrijf een verschijningsplicht, zodat zij aanwezig zijn als het slachtoffer zijn spreekrecht uitoefent. En slachtoffers krijgen bij een zitting over de verlenging van een tbs-maatregel spreekrecht over de te stellen voorwaarden.

Verschijningsplicht

Voor slachtoffers kan het belangrijk zijn dat de verdachte op de zitting aanwezig is, meent minister Dekker, maar ook voor de rechter biedt de verschijningsplicht voordelen.

Van den Berge (GroenLinks) en Groothuizen (D66) betogen dat de verschijningsplicht niet altijd in het belang van het slachtoffer is, bijvoorbeeld als de verdachte aanstootgevend gedrag vertoont. Daarnaast toornt die plicht aan de rechten van de verdachte: hij wordt geconfronteerd met het slachtoffer, maar is op dat moment wel verdachte en geen dader.

Ongewenste confrontaties moeten we voorkomen, vindt Dekker. Daarom kan de rechter afwijken van de verschijningsplicht of kan bijvoorbeeld gekozen worden voor praktische oplossingen als een videoverbinding. Van een inperking van de rechten van een verdachte is volgens de minister geen sprake.

Kies voor een tweefasenproces, raadt Helder (PVV) aan: eerst een zitting met de verdachte en dan een tweede fase waarin het slachtoffer aan bod komt. En laat de rechter voortaan in het vonnis vermelden hoe hij bij het bepalen van de strafmaat met de inbreng van het slachtoffer rekening heeft gehouden.

Privacy slachtoffers

Zorg dat de contactgegevens van slachtoffers niet in de processtukken worden opgenomen, benadrukken Van Wijngaarden (VVD) en Van Toorenburg (CDA). Zij willen voorkomen dat zulke gegevens bijvoorbeeld bij de verdachte terechtkomen.

Groothuizen (D66) wil ook dat die privacy zo goed mogelijk beschermd wordt, maar hij wijst erop dat dit voorstel ingewikkeld is in de uitvoering. En waar moet het geld hiervoor vandaan komen, vraagt Van den Berge (GroenLinks).

De minister is het eens met de strekking van het voorstel van VVD en CDA, maar wijst er net als Groothuizen (D66) op dat het weglaten van informatie negatieve gevolgen kan hebben voor het strafproces. Hij wil eerst de gevolgen van het voorstel in kaart brengen.

Contact- of locatieverbod bij tbs

Op een tbs-verlengingszitting kunnen slachtoffers pleiten voor het opleggen van een contact- of locatieverbod. Van Nispen (SP) wil rechters die zo'n pleidooi niet opvolgen, verplichten dat te motiveren. Dekker heeft daar begrip voor, maar ontraadt het voorstel, want slachtoffers zijn formeel geen partij in het strafproces.

Niet-ontvankelijkheid

Het Openbaar Ministerie kan vragen om een zaak niet-ontvankelijk te verklaren. Dat betekent dat er geen rechtszaak van komt. Zorg dat het OM dat altijd motiveert, bepleit Van Nispen (SP). Dat geeft de rechter, de slachtoffers en de samenleving inzicht in wat er is gebeurd. Voor zulke uitzonderingsgevallen moeten we geen wettelijke bepaling opnemen, meent Dekker.

Misbruik

Van den Berge (GroenLinks) en Van Nispen (SP) willen een onafhankelijk onderzoek naar de aard en omvang van georganiseerd sadistisch misbruik van kinderen, verwijzend naar een dergelijk onderzoek in Duitsland. Zo'n uitgebreid onderzoek vindt de minister prematuur, maar hij is wel bereid om in gesprek te gaan met instanties, ervaringsdeskundigen en behandelaren.

De Kamer stemt 13 oktober over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook: