Kamer bespreekt evaluatie Wet financiering politieke partijen

15 februari 2022, wetsvoorstel - De Kamer debatteert met minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken over de Evaluatiewet Wet financiering politieke partijen.

Bruins Slot brengt met het wetsvoorstel een aantal veranderingen aan in de regels voor de financiering van politieke partijen. Zo verhoogt zij de subsidie en vergroot zij de transparantie van giften. Bovendien worden giften van buiten Europa voortaan verboden.

Giften

Als er giften worden geaccepteerd van vele tonnen of meer, is de schijn van belangenverstrengeling niet te voorkomen, meent Omtzigt. Hij vindt het kopen van invloed ronduit verwerpelijk. Veel woordvoerders willen een maximum stellen. Ellian (VVD) denkt aan €100.000 per jaar. Maak een uitzondering voor erfenissen, reageert Teunissen (PvdD), want dan is er immers geen sprake van politieke beïnvloeding.

Bromet (GroenLinks) wil alleen giften van natuurlijke personen toelaten, want bij "schimmige stichtingen" is het vaak onduidelijk wie er precies achter zit. Het totaal verbieden van giften zou volgens haar het meest transparant zijn. Maar Bisschop (SGP) wijst op het belang van verankering in de samenleving: politieke partijen mogen niet volledig afhankelijk worden van overheidssubsidie.

Transparantie

Volgens de wet dienen de namen van donateurs die minimaal €4.500 per jaar schenken, openbaar te worden gemaakt. Om het toezicht daarop te garanderen wil Arib (PvdA) een onafhankelijke commissie "met tanden". Dekker (D66) noemt transparantie het belangrijkste onderdeel van deze wet: het moet helder zijn wie geld aan een partij schenkt en met welk doel.

Buitenlandse financiering

Het ontgaat Eerdmans (JA21) waarom er verschil wordt gemaakt tussen landen waar een gift vandaan komt: waarom mag geld uit Malta wél en geld uit de VS niet worden aangenomen? Waarom wordt financiering vanuit het buitenland niet helemaal verboden, vraagt Van Baarle (DENK) zich af.

Subsidie voor partijen

Meer publiekelijke financiering van partijen is een belangrijke stap, mits er een flinke rem wordt gezet op private geldschieters, meent Simons (BIJ1). Van der Graaf (ChristenUnie) wijst op het belang van geoormerkte steun voor de wetenschappelijke instituten en de jongerenorganisaties. Ook Van Dijk (CDA) vindt het niet verstandig dat het aan de politieke partijen wordt gelaten hoe zij de extra subsidie gebruiken.

Breng ook lokale partijen onder de wet, stelt Leijten (SP) voor. Zij denkt dat de lokale rekenkamers toezicht kunnen houden op de financiering. Lokale partijen hebben gezamenlijk veruit de grootste aanhang in Nederland, voegt Van der Plas (BBB) toe.

De verhoging van de subsidie aan politieke partijen vindt geen genade in de ogen van Bosma (PVV), want ledenpartijen staan volgens hem op gespannen voet met de Grondwet en de parlementaire democratie. Daarom moet er geen cent meer naar "die stervende olifanten".

Het debat over het wetsvoorstel wordt op een later te bepalen moment voortgezet met de reactie van de minister op de inbreng van de fracties.

Zie ook: