Kamer bespreekt begroting OCW

30 oktober 2018, begroting - De onderwijswoordvoerders gaan met elkaar in debat over de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voor 2019. Minister Van Engelshoven en minister Slob reageren op 1 november op de inbreng van de fracties.

De omvang van de Onderwijsbegroting groeit al jaren, stelt Heerema (VVD) vast. Maar terwijl er steeds meer geld per leerling beschikbaar is, scoort het Nederlandse onderwijs minder goed op internationale ranglijsten. Kijk daarom kritisch naar de manier waarop we scholen nu bekostigen, luidt zijn suggestie.

Hoewel dit kabinet veel extra geld uittrekt voor onderwijs, signaleert Van Meenen (D66) dat het draagvlak voor onderwijsinvesteringen afneemt doordat onvoldoende inzichtelijk is wat er met het geld gebeurt. Besturen moeten daar transparanter over zijn, aldus de D66-woordvoerder.

Lerarentekort

In het primair en voortgezet onderwijs dreigt de komende jaren een groot lerarentekort te ontstaan. Dat is niet uit de lucht komen vallen, benadrukt Westerveld (GroenLinks): er is genoeg voor gewaarschuwd. Ze pleit voor het inzetten van de "stille reserve", mensen die wel een onderwijsbevoegdheid hebben maar niet (meer) voor de klas staan.

We hebben een "deltaplan met innovatieve ideeën" nodig om te voorkomen dat scholen leerlingen naar huis moeten sturen, vindt Van den Hul (PvdA). Op korte termijn denkt ze aan het dichten van de loonkloof tussen basis- en voortgezet onderwijs en het creëren van meer carrièremogelijkheden voor leraren.

Van der Molen (CDA) pleit voor meer samenwerking tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven, bijvoorbeeld door werken bij een bedrijf en voor de klas staan te combineren. Volgens hem maakt dat het vak van leraar aantrekkelijker én verhoogt het de kwaliteit van het onderwijs.

Pak het fundamenteler aan, betoogt Beertema (PVV): gooi de onderwijsvernieuwers eruit, dring de bemoeienis van ouders terug en beperk de invloed van managers. Zo krijgt de leraar zijn professionele autonomie terug en wordt het weer een "prachtberoep".

Overgangen in het onderwijs

Maak het makkelijker om soepel te bewegen door de verschillende onderwijsniveaus, stelt Rog (CDA) voor. Hij wil onnodige drempels wegnemen door brede, verlengde brugklassen te stimuleren, te experimenteren met vakopleidingen op een hoger cognitief niveau en flexibeler om te gaan met de aansluiting van het vmbo op het mbo.

Tielen (VVD) wil inzetten op een betere aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt, want dan laat je zien dat onderwijs doet wat het belooft. Dat soort rendement ziet zij nadrukkelijk ook als een kwaliteitscriterium in het onderwijs.

Van Raan (PvdD) zet vraagtekens bij een al te grote betrokkenheid van bedrijven. Hij verwijt bijvoorbeeld Shell "misleidende informatie" te verspreiden op festivals voor scholen.

Studenten

Het is onacceptabel hoe universiteiten omgaan met internationale studenten, meent Futselaar (SP): ze worden gezien als een verdienmodel. Hij wil dat het kabinet snel met een nieuw bekostigingsmodel komt en dat universiteiten in de tussentijd verantwoordelijkheid nemen voor de huisvesting van internationale studenten.

Bruins (ChristenUnie) maakt zich zorgen over de toegenomen stress en prestatiedruk waar studenten mee kampen. Hij vraagt om een actieplan voor voldoende laagdrempelige psychische hulpverlening op onderwijsinstellingen.

Door de invoering van het leenstelsel staat de toegankelijkheid van het Nederlandse onderwijs onder druk, constateert Azarkan (DENK). Blijft er bovendien wel genoeg ruimte voor studenten om zich breed te kunnen ontwikkelen?

Özdil (GroenLinks) vindt het goed dat mbo'ers voortaan officieel studenten worden genoemd, maar dat ziet hij als een eerste stap. Waardering begint volgens hem met erkenning, en daarom pleit hij ervoor om ook mbo-studenten een afstudeertitel te geven.

Curriculum en experimenten

Kwint (SP) vindt het vreemd dat de herziening van het curriculum in het voortgezet onderwijs doorgaat terwijl de kwaliteit van het onderwijs achteruitgaat. Volgens hem moet eerst de basis op orde zijn en kan daarna onderzocht worden of er draagvlak is voor zo'n onderwijsvernieuwing.

Bekostig het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs in het openbaar onderwijs wat royaler, stelt Bisschop (SGP) voor. Hij wil ook dat ouders het recht krijgen om een vervangende activiteit te vragen als een openbare school iets organiseert dat in strijd is met hun geweten, zoals een bezoek aan een moskee.

Wassenberg (PvdD) hekelt het toegenomen gebruik van apen als proefdieren. Stop daarmee en besteed het geld aan proefdiervrij onderzoek.

De behandeling van de begroting wordt op 1 november voortgezet.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist