Kamer bespreekt begroting Algemene Zaken en begroting Koning

18 januari 2024, begroting - De Kamer debatteert met premier Rutte over de begrotingen van Algemene Zaken en van het Koninklijk Huis.

Hoe gaan we om met het vertrek van bewindslieden uit het demissionaire kabinet? Kan het informatierecht van de Kamer beter worden gewaarborgd? Moeten alle leden van het Koninklijk Huis belasting gaan betalen? Deze en andere vragen komen aan bod in het debat over de begroting van Algemene Zaken en de begroting van het Koninklijk Huis.

Demissionair kabinet

Na dertien jaar leiderschap is het goed om te reflecteren op het premierschap van Rutte, zegt Maatoug (GroenLinks-PvdA). Het is hem gelukt om kiezers aan zich te binden, concludeert ze, maar zijn gebrek aan "actieve herinnering" heeft het aanzien van het ambt beschadigd.

Ministers Kaag (Financiën), Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en staatssecretaris Uslu (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Van Vroonhoven (NSC) maakt zich zorgen over het grote aantal bewindslieden dat uit het demissionaire kabinet is vertrokken. Zou de minister-president niet vaker moeten zeggen: u mag niet weg, vanwege het landsbelang? Het is vervelend als er tussentijds mensen weggaan, antwoordt Rutte, maar het is niet altijd te vermijden en meestal goed uitlegbaar.

Beckerman (SP) pleit voor een lobbyverbod voor vertrokken bewindslieden, om te voorkomen dat het vertrouwen in de politiek wordt geschaad. Wanneer wordt dit eindelijk wettelijk goed geregeld? Lobbyen bij je eigen ministerie mag al niet meer, zegt Rutte, en er ligt een wetsvoorstel met extra regels voor advies bij de Raad van State.

Rol Kamer

Informatie die de Kamer krijgt, benadrukt Palmen (NSC), moet altijd juist, tijdig en volledig zijn. De regering mag alleen weigeren informatie te verstrekken als "het belang van de Staat in het geding is". Maar er wordt volgens haar nu niet gecontroleerd of dat terecht gebeurt. Daarom oppert ze om dit te laten doen door een nieuwe tijdelijke commissie grondrechten en constitutionele toetsing. Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken) buigt zich over dit onderwerp, reageert Rutte, en komt binnenkort met een reactie.

Aartsen (VVD) vraagt aandacht voor de rol van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, die onderzoeken uitvoert en adviezen geeft voor de lange termijn. Hij vraagt zich af of de Tweede Kamer een grotere rol kan krijgen bij het kiezen van onderzoeksonderwerpen.

Monarchie

Met het betalen van inkomstenbelasting draagt iedereen bij aan het in stand houden van belangrijke voorzieningen, zegt Sneller (D66), behalve enkele leden van het Koninklijk Huis. Hij pleit daarom voor het aanpassen van de Grondwet en het schrappen van deze belastingvrijstelling.

De monarchie moet afdoende worden gefinancierd om goed te kunnen functioneren, zegt Deen (PVV), maar ook sober en transparant. Hij steunt het D66-voorstel. En als dit daadwerkelijk wordt ingevoerd, zou de te betalen belasting niet op een andere manier gecompenseerd mogen worden.

Terwijl veel mensen in armoede leven, gaat het Koninklijk Huis er fors op vooruit, stelt Van Baarle (DENK) vast. Dit valt volgens hem niet uit te leggen: het kan wel wat minder. Ook hij wil dat leden van het Koninklijk Huis belasting gaan betalen.

Misschien is het goed als het Koninklijk Huis belasting gaat betalen, zegt Keijzer (BBB), maar de kosten van de monarchie verbleken bij veel andere posten op de begroting. Het belang van dit instituut mag volgens haar bovendien niet worden onderschat: het verbindt ons, met de geschiedenis en als land.

Het is qua wetgeving extreem complex om ervoor te zorgen dat de uitkeringsgerechtigde leden van het Koninklijk Huis belasting gaan betalen, zegt Rutte, onder andere vanwege loon in natura en aftrekposten. Ook kan het gevolgen hebben voor de privacy.

De Kamer stemt op 23 januari over de tijdens het debat ingediende moties en op 15 februari over de begroting van Algemene Zaken en de begroting van de Koning.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct