Introductie gecombineerde geslachtsnaam

7 september 2022, wetsvoorstel – Minister Weerwind (Rechtsbescherming) wil dat ouders de mogelijkheid krijgen om kinderen een achternaam te geven die een combinatie is van hun eigen geslachtsnamen. De Kamer debatteert over het wetsvoorstel dat dit regelt.

Op dit moment is het zo dat ouders moeten kiezen: een kind krijgt één van hun achternamen. In sommige andere landen bestaat al de mogelijkheid om het kind een gecombineerde geslachtsnaam te geven. Met het wetsvoorstel komt minister Weerwind tegemoet aan de wens van Nederlandse ouders om ook beide achternamen door te kunnen geven aan hun kind.

Terugwerkende kracht

De verwachting is dat het wetsvoorstel op 1 januari 2024 ingaat. Kunnen kinderen die eerder zijn geboren, alsnog ook een gecombineerde geslachtsnaam krijgen? Het wetsvoorstel regelt dat dit mogelijk wordt voor kinderen die na 29 januari 2019 zijn geboren. Ellian (VVD) en Van Ginneken (D66) willen dit verruimen en stellen voor om de grens bij 1 januari 2016 te leggen.

Waarom zouden voor 1 januari 2016 geboren kinderen niet ook een dubbele achternaam kunnen krijgen? Van Nispen (SP) ziet geen goede argumenten om deze groep uit te sluiten. Daarom stelt hij voor om de terugwerkende kracht te laten gelden voor alle kinderen tot 18 jaar.

De achternaam is onderdeel van iemands identiteit, zegt minister Weerwind. Daarom wil hij de terugwerkende kracht beperken tot jonge kinderen. Als kinderen 18 jaar worden, kunnen ze eventueel zelf beslissen om alsnog hun naam te wijzigen.

Twijfels en bezwaren

Het wetsvoorstel lost geen maatschappelijk probleem op, denkt Knops (CDA). De geboorteakte bevestigt al de band van beide ouders met het kind, zo betoogt hij, en de hechtheid van de familieband hangt niet af van de achternaam. De keuze voor de achternaam wordt in zijn ogen bovendien doorgeschoven naar de volgende generatie, omdat die maar één van beide achternamen mag doorgeven aan hun kinderen.

Er dreigt een verrommeling van het namenrecht, waarschuwt Van der Staaij (SGP). Ook hij ziet weinig heil in het geven van dubbele achternamen aan kinderen: het veroorzaakt meer problemen dan dat het oplost.

Het geven van een dubbele geslachtsnaam geeft ouders de mogelijkheid om de verbondenheid binnen het gezin tot uitdrukking te brengen, zegt minister Weerwind. In zijn ogen is het positief is dat ouders hierin meer keuze krijgen.

Vangnet

Wat gebeurt er als ouders geen keuze maken over de achternaam, bijvoorbeeld omdat ze het niet eens zijn? Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap geldt nu dat het kind dan de achternaam van de vader krijg. Dit komt neer op seksediscriminatie, vindt Mutluer (PvdA). Zij wil daarom in de wet vastleggen dat een kind in zo'n geval de naam van beide ouders in alfabetische volgorde krijgt.

In de praktijk is er nog steeds een voorkeur voor de achternaam van de vader, zegt de minister. Als de dubbele achternaam de vangnetnorm zou worden, betekent dit volgens Weerwind dat ouders meer administratieve lasten krijgen omdat ze bij de gemeente moeten regelen dat het kind toch de achternaam van de vader krijgt. Wel wil hij dit punt meenemen in de evaluatie van de wet.

De Kamer stemt op 13 september over het wetsvoorstel.

Zie ook: