Initiatiefwetsvoorstel invoering correctief referendum
20 november 2024, initiatiefwetsvoorstel – De Kamer debatteert over het invoeren van een bindend correctief referendum. Daarvoor is een grondwetswijziging nodig.
Een correctief bindend referendum moet burgers meer directe inspraak geven in de politiek. Als ze voldoende handtekeningen verzamelen, kunnen ze besluiten van de Tweede en Eerste Kamer in een referendum aan de kiezer voorleggen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een wet wegstemmen, zodat die niet wordt ingevoerd.
De Kamer behandelt het initiatiefwetsvoorstel van het lid Van Nispen (SP) over het referendum in tweede lezing. Dat betekent dat het alleen nog ongewijzigd aangenomen of verworpen kan worden. Eerder stemden de Tweede Kamer en Eerste Kamer er in eerste lezing al mee in.
Draagvlak en betrokkenheid
Een referendum betrekt meer inwoners bij besluitvorming en creëert draagvlak voor politieke beslissingen, denkt Dijk (SP). De mensen met de meeste afkeer van de politiek zijn vaker voorstander voor een referendum, zo haalt hij onderzoek aan. Deen (PVV) verwacht dat de mogelijkheid van een referendum de betrokkenheid bij en het vertrouwen in de politiek kan vergroten.
Helder (BBB) ziet een bindend correctief referendum achteraf als een waardevol instrument om de band tussen politiek en samenleving te versterken. Maar het is geen wondermiddel, benadrukt ze. Het zou ook goed zijn als we brede maatschappelijke betrokkenheid vooraf kunnen creëren.
Duidelijk signaal
Een correctief referendum versterkt de democratie, zegt Palmen (NSC), als aanvulling op de representatieve democratie. Het geeft burgers vaker de mogelijkheid om een duidelijk signaal af te geven.
Het is goed dat het referendum het initiatief bij de kiezers legt, zegt Chakor (GroenLinks-PvdA), want zij kunnen zelf besluiten of ze aan de noodrem willen trekken. Dat past bij een gezonde democratie.
Luisteren naar samenleving
Het beste referendum is nog steeds het referendum dat nooit gehouden hoeft te worden omdat de politiek haar werk goed heeft gedaan, vindt Sneller (D66). Hij is voor het referendum als dat onderdeel is van een brede agenda waarmee de overheid meer reageert op geluiden uit de samenleving en we mensen meer invloed geven op hun bestuur.
Van Dijk (CDA) ziet een risico dat de samenleving verder polariseert omdat het onderscheid tussen voor- en tegenstanders van het referendumonderwerp wordt uitvergroot. Zij ziet het correctief referendum als een noodrem die niet nodig zou zijn als we investeren in luisteren naar inwoners en "de kracht van onderop".
Uitgesloten onderwerpen
Op tal van plekken komt beleid tot stand dat niet overeenkomt met de wil van het Nederlandse volk, zegt Van Meijeren (FVD). Hij verwelkomt het instrument als mogelijkheid voor Nederlanders om te zeggen: we willen dit beleid niet. Maar hij is het er niet mee eens dat bepaalde onderwerpen worden uitgesloten van de mogelijkheid om er referenda over te houden, zoals internationale verdragen.
Parlement buitenspel
Het referendum past niet bij het democratische systeem en doet zelfs afbreuk aan de representatieve democratie, stelt Erkens (VVD). Hij ziet ook als nadeel dat referenda het parlement buitenspel zetten en dat zeer complexe kwesties worden teruggebracht tot simpele ja-neevragen.
Het debat over het initiatiefwetsvoorstel wordt op een later moment voortgezet met de reactie van de initiatiefnemer op de inbreng van de Kamer.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct