Goedkeuring VN-verdrag over de immuniteit van rechtsmacht van staten en hun eigendommen

13 juni 2023, wetsvoorstel - Een VN-verdrag uit 2004 stelt dat staten immuun zijn. In Nederland ligt nu de goedkeuring van dit verdrag voor. De Kamer debatteert erover met minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken).

In de praktijk betekent de "immuniteit van rechtsmacht van staten en hun eigendommen" dat een rechter geen uitspraken doet die over een ander land gaan. Tijdens de Algemene Vergadering op 2 december 2004 legden de Verenigde Naties deze afspraak in een verdrag vast. Deze immuniteit was eeuwenlang onderdeel van het zogeheten gewoonterecht, een verzameling van afspraken tussen landen die nooit formeel zijn vastgelegd.

Noodzaak

Veel VN-staten hebben het verdrag niet geratificeerd en het aloude gewoonterecht functioneert prima, stelt De Roon (PVV). Van verdragen kom je bovendien moeilijk af als er verborgen gebreken opduiken, zegt hij. Hij wijst erop dat belangrijke bondgenoten zoals de Verenigde Staten en Israël het verdrag ook niet hebben ondertekend en geratificeerd.

Je kunt betogen dat het gewoonterecht al voldoende waarborgen biedt, zegt Hoekstra. Maar Nederland kent een traditie van het vastleggen van afspraken in wetten. De minister vindt ratificatie van dit verdrag daarbij passen.

Confiscatie

Voor eigendommen van een staat geldt immuniteit. Een ander land kan daar dus geen beslag op leggen. Op particulier eigendom kan dat wel. Van der Lee (GroenLinks) wijst op de "stevige geopolitieke confrontaties" die momenteel gaande zijn in de wereld. Bij het opleggen van sancties aan andere staten zou het verdrag niet in de weg mogen zitten.

Ellian (VVD) stelt dat er extra advies van experts nodig is over de mogelijke gevolgen voor confiscatie voordat Nederland het verdrag ratificeert. Hoekstra sluit zich hierbij aan. Hij gaat advies vragen aan de Commissie van Advies voor Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) en verwacht dat dit er over enkele maanden kan zijn.

Ambassademedewerkers

Kat (D66) vraagt aandacht voor de slechte rechtspositie van ontslagen medewerkers van ambassades. Staten, en dus ook hun ambassades in andere landen, zijn immuun. Het is dus lastig om ze aan het Nederlandse arbeidsrecht te houden. Daarom wil Kat dat Nederland een voorbehoud maakt bij een onderdeel van het verdrag dat hierop toeziet. Ook dit onderdeel wil Hoekstra betrekken bij het advies van de CAVV.

De Kamer vervolgt het debat over goedkeuring van het verdrag op een later moment.

Zie ook: