Gevolgen van tekort op de arbeidsmarkt in de verpleeghuizen

6 april 2023, debat - Wat zijn de gevolgen van de tekorten op de arbeidsmarkt voor de (kwaliteit van de) verpleeghuiszorg? De Kamer debatteert met minister Helder (Langdurige Zorg).

De zorgvraag stijgt harder dan de economie en de beroepsbevolking kunnen bijbenen, zegt minister Helder. Dit heeft vooral te maken met de demografische ontwikkeling. Daarom zal er in de zorg anders gewerkt moeten gaan worden. Samen met de partijen in de zorg werkt zij daarom aan een transitie.

Bezuinigingen

Nadat er een aantal jaar geleden 2,1 miljard extra kwam, wordt er nu weer stiekem 1,6 miljard bezuinigd op de verpleeghuiszorg, stelt Agema (PVV) vast. Dit gebeurt volgens haar onder andere door het vervangen van het kwaliteitskader door een kwaliteitskompas, waardoor er 40.000 banen verdwijnen.

Er komt nog steeds extra geld beschikbaar, benadrukt Helder: we bezuinigen geen 1,6 miljard. Het aantal banen groeit, maar wel minder dan eerder gepland: 65.000 in plaats van 75.000. Er komt volgens haar ruimte om zorg anders te organiseren en zo personeelstekorten op te vangen.

Behoud personeel

De salarissen in de zorg stijgen volgens Hijink (SP) en Mohandis (PvdA) minder dan die in andere sectoren. Zij waarschuwen dat op deze manier de personeelstekorten alleen maar groter zullen worden, omdat mensen de zorg verlaten.

Er loopt een onderzoek om de salarissen preciezer te vergelijken met die in de markt, zegt de minister, met name in het midden van het loongebouw. De overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (ova) zorgt er volgens haar voor dat de salarissen in de zorg meegroeien met die in de markt.

Ook Van der Plas (BBB) ziet de relatief lage salarissen als belangrijke oorzaak van het personeelstekort. Maar ook regeldruk, managementlagen en protocollen zijn in haar ogen redenen waarom mensen de zorg verlaten. Het creëren van voldoende zeggenschap kan bijdragen aan werkplezier en daarmee ook aan het behoud van zorgmedewerkers, beaamt de minister.

We moeten zuinig zijn op onze zorgmedewerkers, benadrukt Sahla (D66). Daarom is het volgens haar zorgwekkend dat een op de vijf medewerkers in verpleeghuizen discriminatie heeft meegemaakt. Dit kan voor hen een reden zijn om de zorg te verlaten. Sahla kondigt aan dit onderwerp mee te nemen in een initiatiefnota over inclusieve zorg.

Werkvloer en best practices

Naast beter betalen moeten we zorgmedewerkers ook beter opleiden, betoogt Ellemeet (GroenLinks). Ze wijst op de goede ervaringen die zijn opgedaan bij HilverZorg. Als jongeren bijvoorbeeld te snel ingezet worden op plekken met grote tekorten, schrikt dat hen af en haken ze af.

De zorg moet niet achter een bureau worden bedacht, maar samen met de bewoners, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers tot stand komen, vindt Bevers (VVD). Zij weten wat werkt en hoe het slimmer en eenvoudiger kan op de werkvloer.

Ook Den Haan (Fractie Den Haan) benadrukt het belang van het kijken naar best practices. Die zijn volgens haar belangrijk voor het terugdringen van het personeelstekort en de werkdruk. Het stimuleren van innovaties en best practices is volgens Helder onderdeel van het programma TAZ.

De Kamer stemt op 11 april over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: