Europese top van 27 en 28 juni 2024

25 juni 2024, debat - De Kamer debatteert met minister-president Rutte over de aankomende Europese top in Brussel.

Naar verwachting is dit de laatste top van Europese regeringsleiders die Rutte als premier van Nederland zal bijwonen. Er staan verschillende belangrijke thema's op de agenda. Zo worden kandidaten voor de nieuwe Europese Commissie besproken. Maar ook de strijd in Oekraïne en in Gaza komen aan bod.

Rechtsstaat

Volgens Van Campen (VVD) zet Nederland bij de EU-top op de goede dingen in. Hij wil graag dat de premier de belofte van het nieuwe kabinet om een betrouwbare partner in de EU te blijven, laat zien in Brussel.

De EU is een waardengemeenschap en niet alleen een economisch project, zegt Bontenbal (CDA). Hij vindt het verstevigen van democratische waarden als de rechtsstaat een kerntaak, terwijl sommige landen, zoals Hongarije, zich daar juist van afkeren. Dassen (Volt) ziet die ontwikkeling ook. Slowakije breekt de persvrijheid af, zegt hij. Welke mogelijkheden heeft de EU om tegen Slowakije op te treden?

Rutte is het ermee eens dat de EU de eigen waarden beter moet kunnen verdedigen. Wel benadrukt hij dat het aan de Europese Commissie is om te bepalen of lidstaten de regels overtreden. Er zijn dan verschillende mogelijkheden om op te treden, zoals geld inhouden.

Nederland in de EU

Er worden begrijpelijke kandidaten voor de topfuncties in de EU genoemd, vindt Omtzigt (NSC). Nederland moet nog een kandidaat-Commissaris aandragen. Hij wil graag dat de Nederlandse kandidaat de belangrijkste punten uit het hoofdlijnenakkoord meeneemt naar Brussel.

Emiel van Dijk (PVV) is minder positief over de namen die rondgaan. Er worden mensen voor topfuncties genoemd die voor steeds nauwere Europese samenwerking zijn. Het mag van de PVV wel een beetje minder met de ever closer union, zegt hij.

Vermeer (BBB) heeft vooral aanmerkingen op het proces rondom de natuurherstelwet. Na een onverwachte draai van een Oostenrijkse minister, werd die onlangs met een kleine meerderheid aangenomen. Dat schuurt met de democratische regels, vindt hij. Wat kan Nederland doen?

De politieke families in het Europees Parlement onderhandelen over de verdeling van de topfuncties, stelt Rutte. Daarna besluit de Europese Raad erover. De natuurherstelwet is volgens de regels tot stand gekomen, benadrukt de premier. Nederland stemde tegen, maar kan niks doen aan de uitkomst. Dat is aan Oostenrijk.

Oekraïne

De oorlog in Oekraïne blijft voor veel Kamerleden een belangrijk onderwerp. Piri (GroenLinks-PvdA) vindt het laatste sanctiepakket tegen Rusland niet streng genoeg. Zij wil bovendien dat Europa meer doet om onafhankelijk te worden van Russisch gas.

Er vindt nog steeds doorverkoop van goederen aan Rusland plaats via derde landen, stelt Paternotte vast. Daar moet iets tegen gedaan worden. Ook wil hij dat snel besloten wordt of Nederland in Oekraïne militairen gaat trainen.

Van Meijeren (FVD) wil dat de oorlog met Rusland stopt. Hij noemt de informatie in de media hierover eenzijdig. Nederland moet pleiten voor vredesonderhandelingen, vindt hij.

Steun aan Oekraïne is volgens de premier in nationaal en Europees belang. De afloop van deze oorlog bepaalt hoe wij in de toekomst gaan leven in Europa, zegt hij. Wel weegt Nederland bij iedere vorm van steun de risico's af. Dat geldt ook voor de training van troepen in Oekraïne. Het volgende pakket met maatregelen tegen Rusland wordt strenger, ook voor handel via derde landen, voegt Rutte toe.

Gaza

Dit is de laatste keer dat we minister-president vragen kunnen stellen over Gaza, stelt Van Baarle (DENK) vast. De premier weigerde eerder om uit te spreken dat het tegenhouden van hulpgoederen door Israël een oorlogsmisdaad is. Hij wil dat de premier dat nu wel veroordeelt.

Diederik van Dijk (SGP) ziet dat het conflict met Hezbollah in Libanon uit de hand dreigt te lopen. Daarbij zal Gaza in het niet vallen, vreest hij. Wat kan Nederland doen om Israël te steunen?

De situatie aan de Libanese grens is inderdaad zorgelijk, vindt de premier. Het is van groot belang dat de spanning snel afneemt. Nederland steunt daarom de voorstellen van de VS en Frankrijk om tot een vreedzame oplossing te komen.

Ceder (ChristenUnie) roept op tot vrede. Wat blokkeert op dit moment nog een staakt-het-vuren? De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft tot een onmiddellijk staakt-het-vuren besloten, meldt Rutte. Nederland steunt dat en dringt daar ook bij Israël op aan.

De Kamer stemt op 26 juni over de tijdens het debat ingediende moties.

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct