Europese Raad: migratie, handel, Rusland en Oekraïne

12 oktober 2016, debat - Migratie, handelspolitiek en de relatie met Rusland zijn de belangrijkste onderwerpen op de komende Europese top. Hoe stelt premier Rutte de uitslag van het Oekraïnereferendum daar aan de orde?

Op 20 en 21 oktober komen de Europese regeringsleiders in Brussel bij elkaar voor de Europese Raad. De Kamer spreekt met Rutte over de Nederlandse inzet bij de onderwerpen die waarschijnlijk worden besproken.

Turkijedeal

Hoe pakken de afspraken tussen de EU en Turkije over het beperken van de migrantenstroom en de opvang van vluchtelingen uit? Verschillende woordvoerders maken zich zorgen.

Turkije is nog steeds geen "veilig derde land" voor vluchtelingen, stelt Voordewind (ChristenUnie) vast. Bovendien staat de Turkse rechtsstaat volgens Omtzigt (CDA) en Van Bommel (SP) onder druk: tienduizenden zijn gearresteerd of ontslagen na de verijdelde coup.

Als Turkije aan een lijst van 72 criteria voldoet, wordt het voor Turken makkelijker om binnen de EU te reizen. Die visumliberalisatie leidt tot een grote instroom van Turken, vreest Beertema (PVV).

De Europese Commissie stelt dat Turkije ondertussen aan een groot aantal van de 72 criteria voor visumliberalisatie voldoet. Maar volgens Verhoeven (D66) zijn negentien criteria voorbarig of te gemakkelijk afgevinkt, onder druk van Europese regeringsleiders. Voor die suggestie is geen enkel bewijs, benadrukken Mulder (VVD) en Maij (PvdA).

Oekraïnereferendum

De premier heeft aangekondigd dat hij de uitslag van het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne bij de Europese top aan de orde stelt. Maar de oppositie is sceptisch.

• Van Bommel: Nederland moet het verdrag gewoon niet ratificeren, nee is nee
• Bontes (GrBvK) : de premier heeft lak aan de Nederlandse kiezers; na 180 dagen heeft hij nog steeds niets gedaan met de referendumuitslag
• Beertema: het voor zich uitschuiven getuigt van "politiek opportunisme"

De nationale nee-stem leidt tot een complexe internationale situatie, betoogt Rutte. Samenwerking met Oekraïne is nodig in het licht van de geopolitieke situatie. Ook als Nederland niet ratificeert, zullen veel zaken uit het verdrag volgens de premier daarom toch doorgaan. Hij zoekt naar een oplossing die recht doet aan de uitspraak van de Nederlandse kiezers.

Rusland

Na de annexatie van de Krim en de Russische steun aan opstandelingen in Oost-Oekraïne heeft de EU sancties ingesteld tegen Rusland. Wat moet daarmee gebeuren?

De situatie is niet wezenlijk veranderd, vinden Mulder en Maij. Zij willen daarom de bestaande sancties handhaven. Van Bommel is het daarmee eens.

Rusland speelt een negatieve rol in het onderzoek naar de MH17-ramp, stelt Voordewind. Bovendien is het land medeverantwoordelijk voor het bombarderen van Aleppo, zegt Verhoeven, die pleit voor extra sancties. Ook Bontes wil de sancties aanscherpen.

Het opleggen van extra EU-sancties is niet eenvoudig, denkt Rutte, vooral omdat alle EU-landen zo'n besluit moeten steunen.

CETA

De EU wil een vrijhandelsverdrag sluiten met Canada, het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA). Is dat een goed idee?

Door CETA krijgen grote bedrijven meer macht en komen standaarden voor mens en milieu onder druk te staan, vreest Van Bommel. Ook Voordewind maakt zich zorgen: waarom wordt CETA er zo snel doorheen gejaagd? Nederland zou alleen bilaterale handelsverdragen moeten sluiten, vindt Beertema.

Brexit

Hoe bereidt Nederland zich voor op het komende vertrek van Groot-Brittannië uit de EU? Van Bommel, Mulder, Maij, Omtzigt en Verhoeven vragen naar de plannen van de regering. Nederland beraadt zich op de onderhandelingen over de brexit en de toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk, zegt Rutte. Het doel is vooral om de economische schade te beperken.

De Kamer stemt op 13 oktober over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.