Eerste termijn begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid

29 november 2022, begroting - Welke zaken spelen er op de beleidsterreinen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid? De Kamer bespreekt de begroting van de ministers Van Gennip en Schouten.

Geldzorgen en schulden in tijden van hoge inflatie. De krapte op de arbeidsmarkt na de coronacrisis. Veel van de problemen die momenteel in Nederland spelen, vallen onder het ministerie van SZW. De Kamer stelt vragen en komt met oplossingen.

Bestaanszekerheid

Op papier hebben we bestaanszekerheid in dit land, maar grote groepen mensen zijn al afgehaakt, waarschuwt Maatoug (GroenLinks). Bedrijven maakten nog nooit zo veel winst, maar dat geld gaat naar de aandeelhouders en topsalarissen, zegt Van Kent (SP). De lonen zouden daarom moeten meestijgen met de inflatie.

Simons (BIJ1) noemt de voorgenomen stijging van het minimumloon "marginaal" en ziet die als een gevolg van de beleidskeuze om bestaanszekerheid niet langer te garanderen. Zij wil "zagen aan de stoelpoten van het liberalisme".

Van der Plas (BBB) wijst op de e-mails die zij krijgt van mensen die niet meer kunnen rondkomen. Kathmann (PvdA) mist een gevoel van urgentie bij het kabinet en wil dat het in crisisstand gaat. Een taskforce van het ministerie zou goede ideeën uit het land moeten verzamelen om mensen uit de problemen te helpen.

Schrijnend. Zo noemt Pouw (JA21) het feit dat steeds meer mensen hun boodschappen niet meer kunnen betalen. Maar zij denkt niet dat de overheid alle problemen kan oplossen. De bestaanszekerheidscrisis is het gevolg van tien jaar uitknijpen en wegkijken door politici, stelt De Jong (PVV). Nederlanders redden het financieel niet meer, maar het kabinet slaat miljarden stuk aan "onzinnig" klimaat- en stikstofbeleid.

Arbeidsmarkt

We mogen niet kieskeurig zijn over de arbeidsmarkt van de toekomst, benadrukt Van Beukering (D66), en moeten iedereen die wil werken benutten. Zo hebben we arbeidsmigranten nodig en moet er gebroken worden met de deeltijdcultuur.

Krapte op de arbeidsmarkt is volgens De Kort (VVD) een kans voor een echt inclusieve arbeidsmarkt: we moeten meer kijken naar de arbeidsgeschiktheid van mensen en de specifieke talenten van mensen met een arbeidsbeperking.

Palland (CDA) wil dat werkgevers, werknemers en het kabinet afspraken gaan maken over hogere lonen, extra inspanningen om mensen aan het werk te helpen, een verlaging van de marginale druk en investeringen in een leven lang ontwikkelen.

Smals (VVD) is geschrokken van recente verzuimcijfers, zeker nu er al personeelstekorten zijn. Ziet de minister mogelijkheden om meer geld in te zetten voor preventie?

Hoeveel gaat de regering de komende jaren uitgeven aan de bestrijding van arbeidsmarktdiscriminatie, wil Van Baarle (DENK) weten. Hij pleit voor periodiek mysteryguestonderzoek tegen deze vorm van discriminatie.

Er moet zwaar ingezet worden op een betere beeldvorming over oudere werknemers, vindt Den Haan (Fractie Den Haan): zij zijn net zo flexibel en productief en net zo vaak ziek als jongere werknemers.

Schulden

Armoede en schulden zorgen voor stress, eenzaamheid, verminderde gezondheid en soms zelfs suïcidale gedachten, zegt Ceder (ChristenUnie). Hij wil daarom meer aandacht voor de mentale gevolgen van leven met schulden.

Schuldsanering duurt te lang, soms wel zeven jaar, en is te complex, stelt Kat (D66). Gemeenten zouden schulden moeten kunnen overnemen, zodat alleen aan de gemeente afgelost hoeft te worden in een traject dat maximaal 36 maanden duurt.

Gezinsbeleid

Stoffer (SGP) benadrukt dat kersverse ouders met hoge kosten te maken krijgen. Hij wil daarom dat zij een "kinderwagenbonus" van duizend euro krijgen. Het kabinet zou sowieso meer moeten doen voor gezinnen en niet elke ouder richting de arbeidsmarkt moeten jagen.

Integratie

Politici geloven in maakbaarheid maar uit de mislukte integratie van veel immigranten blijkt in de praktijk dat die niet bestaat, vindt De Graaf (PVV). Alleen individuen die iets van hun leven willen maken en die de leidende Nederlandse cultuur accepteren en respecteren, hebben het volgens hem wel voor elkaar gekregen.

Het debat over de begroting gaat op 1 december verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: